İnsanlık Tarihinde Kara Bir Leke: HİROŞİMA

Batı Japonyanın Çugoku bölgesinde bulunan Hiroşima, nükleer saldırıya maruz kalan ilk şehir olarak dünya tarihindeki yerini aldı. 6 Ağustos 1945'te insanlık tarihine kara bir leke sürüldü.

6 Ağustos 1945 Pazartesi günü II. Dünya Savaşı'nın son aşamasına gelindiğinde, saatler 08.15'i gösterirken Amerika Birleşik Devletleri 'Enola Gay' adlı B-29 bombardıman uçağından bıraktığı Uranyum-235 tipi 'Little Boy' (Küçük Oğlan) isimli atom bombasıyla nükleer saldırıyı gerçekleştirdi. Atom bombası 'Little Boy', Hiroşima'ya tam 43 saniyede düştü ve saatler 08.16'yı gösterirken yaklaşık 600 metre yükseklikte patladı.

Bomba, düştüğü yere 500 metre uzaklıktaki alan içindeki tüm insanların yüzde 90'ının ölümüne neden oldu. İlk anda 70 bin kişinin yaşamına bir anda son veren saldırı, takip eden hafta içerisinde ise 30 binden fazla kişinin hayatına mal oldu. Hatta bazı kaynaklara göre ölü sayısı toplamda 140 binin üzerine çıktı.

Hiroşima'daki saldırıdan sadece 3 gün sonra 9 Ağustos 1945'te Nagasaki'de Plütonyum -239 tipi atom bombası "Fat Man" (Şişko Adam) ile ikinci saldırı gerçekleştirildi.

Amerika Birleşik Devletleri Japonların hayat ve hareket tarzlarını araştırarak onların en çok dışarıda oldukları saati saptayarak saldırı saatini kararlaştırdı.

6. sınıfa giden bir Japon kız çocuğunun boyunun yaklaşık iki katı büyüklüğündeki bu bomba, ilerleyen dönemlerde kansere ve çeşitli radyasyon hastalıklarına sebep oldu. Askeri tarihte gerçekleştirilen yegane nükleer saldırı olan Hiroşima felaketi, bombanın atılmasından hemen sonra yayılan radyasyon ile birçok çocuğun ve yeni doğan bebeğin genetik hastalıklara maruz kalmasına neden oldu.

Hızlı nötronların ölümcül gücü transmutasyona ve kimi metallerin başka metallere dönüşmesine neden oldu. Bombanın etkisi öylesine şiddetliydi ki, radyasyonun çarptığı bir bakır parçası nikele dönüşmüştü ve incelemeye alındı.

Hiroşima'da yaşayan ve 3. sınıfa giden Hatsumi Sakamoto adlı çocuk saldırıyı anlattığı şirinde şu ifadeleri kullandı: "Atom bombası atıldığında gün geceye döndü ve insanlar bir anda hayalet oldu."

Saldırıdan sonra şehirde yıllarca bitki bile yetişemeyeceğini iddia edenlere en iyi cevabı vermek ve gelecek nesilleri bu katliam konusunda bilinçlendirmek amacıyla yıllardan beri iktidara gelen tüm Japon Hükümetleri, şehrin bir park gibi inşa edilmesi için çalıştı.

Japonya'yı savaşa sürükleyen etkenlerin başında Japon Kraliyet Ordusu gösterildi. Zira bu ordu, faşist bir askeri azınlık olmasına rağmen yönetimi devraldı ve ülkeyi kaosun ortasına sürükledi. Ordu yönetimi devraldıktan sonra, 'Japon ırkının yönetmek için doğduğu ve diğerlerinin köle olarak hizmet etmesi gerektiği' politikasını savundu ve felaket kaçınılmaz oldu.

Diğer taraftan, Hitlerin Avrupa'da gün geçtikçe ilerlemesi ve özellikle Musevilere bir soykırım politikası uygulaması tüm dünyanın tepkisini çekti. Endişenin gitgide büyüdüğü savaş yıllarında bardağı taşıran son damla ise, Hitler'in atom bombası üretmeye karar vermesi oldu. Führer'in bir atom bombası üretilmesi amacıyla araştırmalara başlanması talimatını verdiğini duyan Macar asıllı Musevi fizikçi Leo Szilard, dönemin ABD Başkanı Roosevelt'e bir mektup yazarak durumu bildirdi. Bu mektupta Nobel Ödülü sahibi fizikçi Albert Einstein'ın da imzası yer alıyordu.

Bunun üzerine, ilk kez 1942'de bir atom bombası üretme çalışmalarına başlayan Amerika Birleşik Devletleri bu programa 'Manhattan Projesi' adını verdi ve bomba toplamda 120 bin kişinin katılımıyla üretildi.

Bombanın atıldığı tarihte ABD Başkanlığı görevinde bulunan Truman, Hiroşima'ya atılan atom bombası ile ilgili ayrınıtılı bilgileri halka sesleniş konuşmasıyla açıkladı:

"Hiroşimaya atılan atom bombası 13 Şubat 1945'te 130 bin Alman askerinin ölümüyle sonuçlanan Dresden Katliamı'na neden olan on tonluk bombalardan yaklaşık 2 bin kat daha güçlüdür. Atom bombasının Almanlardan önce keşfedilmiş olması insanlığı kurtarmaya yönelik çok önemli bir zaferdir."

Soğuk savaş başladı, Sovyetler korktu

Ekim 1942'de, İkinci Dünya Savaşı'nın esas yükünü Sovyetler Birliği çeker hale geldi. Andrew Rothstein'ın 1951'de yazdığı 'Sovyetler Birliği Tarihi' adlı kitabına göre, tam da bu sırada dönemin İngiliz Başbakanı Churchill, İngiliz Hükümeti'ne gizli bir memorandum sundu. Churchill'e göre savaşla birlikte 'Rus barbarlığı Avrupa'nın köklü devletlerinin kültür ve bağımsızlığını ciddi şekilde tehdit edecek düzeye geldi ve bu tehdit savaştan hemen sonra İran, Irak, Türkiye ve Yunanistan'ın Kızıl Ordu tarafından işgal edilmesiyle ile bambaşka bir boyut kazanabilirdi'

Siyaset bilimci uzmanlara göre bombanın kullanılma nedeni sadece İkinci Dünya Savaşı'nı bitirmek değildi. ABD bu bombayla aynı zamanda SSCB'ne gözdağı vererek Soğuk Savaş'a bir adım önde başlamak istedi. Avrupa'da artan Sovyetler Birliği'nin nüfuz alanını daraltmak ve bu ülkeye uyarıcı bir mesaj iletmek için atom bombalarının kullanılması uygun bulundu. Dolayısıyla, Soğuk Savaş bu memorandum ile başlamış oldu ve atom bombasının da bu dönemin ilk ayağı olması kararlaştırıldı.

6 Ağustos 2005'te Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Başkanı Muhammed El Baradey, Hiroşima ve Nagasaki kentlerine 60 yıl önce Amerika'nın attığı atom bombasının yaptığı yıkımın, insan hayatı için nükleer silahların ortadan kaldırılması gerektiğini gösterdiğini söyledi.

Saldırıdan sonra 1948'de, İngiliz fizikçi P. M. S. Blackett konuyla ilgili bir açıklama yaptı: "Çözümlemelerimiz sonunda, bombanın 6 Ağustos'ta çok acele bir kararla atılmasının hiçbir askeri nedeni olmadığını görüyoruz. Ama politik bir nedenin varlığı açıkça görülebiliyor. Bu daha çok savaş sonrasındaki dünyada kuvvetler dengesini belirlemeye yönelik yapılmış bir saldırıdır. Atom bombasının atılması İkinci Dünya Savaşı'nın son askeri eylemi değil; Sovyetler ile şimdi gelişmekte olan Soğuk Savaş'ın ilk eylemi olmuştur."

Fizikçiye göre, savaşın galibi ünvanını Sovyetler'e kaptırmak istemeyen ABD, peş peşe attığı iki atom bombasıyla hem nükleer üstünlüğü ele geçirdi, hem de Soğuk Savaş döneminde belirleyici bir rol oynadı.

Bilim adamlarının, atom bombasından yayılan radyasyonun insanlar üzerindeki zararlı etkilerini araştırabilmesi amacıyla, içinde 2 binden fazla radyasyondan etkilenmiş organın saklandığı Japonya Tıp Akademisi'nde bulunan bir laboratuvar.

Atom bombası kurbanlarının bir çoğunda'atom bombası kataraktı' diye adlandırılan bir rahatsızlık oluştu. Patlama anında kurbanların gözbebekleri merkeze doğru saydamlaştı.

Patlamadan hemen sonra çekilmiş fotoğrafta, merdivenlerde oturan yaşlı bir kadının vücudundan geriye sadece bir 'gölge' nin kaldığı açıkça görülüyor. Zavallı kadın ısı ışınının etksiyle bir gölge olarak kaldı.