Haftanın Tarihine Bakış

Kopyalama teknolojisinin öncüsü sayılan fotokopi makinesi, 78 yıl önce Amerikalı fizikçi Chester Floyd Carlson tarafından icat edildi.

Carlson, tescil ofisinde asistan olarak çalıştığı sırada sürekli belge çoğaltmaya ihtiyaç duyuyordu. O dönemde belgeler ya elle yazılarak ya da fotoğrafı çekilerek çoğaltılıyordu.

Carlson, bu konuya yoğunlaşarak elektrik ışığına maruz kalan nesnelerin görüntülerini yansıttıklarını keşfetti. Otomatik fotokopi makinesinin geliştirilmesi ise uzun yıllar aldı.

Fotokopi makinesinin icadı, bugün ev ve iş yerlerinde kullanılan yazıcı, faks, tarayıcı ve dijital baskı sistemlerinin ortaya çıkmasına da temel oluşturdu.

Belli başlı öteki olaylar

17 Ekim

1448- II. Kosova Savaşı başladı.

1849- Polonyalı besteci ve piyanist Frederick Chopin öldü.

1929- Nadir Han, Afganistan Kralı oldu.

1933- Albert Einstein, Nazi Almanyası'ndan göçmen olarak Amerika'ya geldi.

1938- Hastalığı iyice artan ve karın bölgesinde su toplanmaya başlayan Mustafa Kemal Atatürk, ilk ağır komaya girdi. Atatürk'e konulan teşhis sirozdu. Atatürk'ün sağlığıyla ilgili ilk "Resmi Tebliğ" de bu tarihte yayımlandı.

1945- Juan Peron, Arjantin Devlet Başkanı oldu.

1950- Kore'ye giden ilk Türk birliği, Pusan Limanı'nda sevgi gösterileriyle karşılandı.

1951- Türkiye'nin NATO'ya katılmasıyla ilgili protokol Londra'da imzalandı.

1956- Türkiye ilk şeker ihracatını gerçekleştirdi.

1961- Paris polisi çok sayıda Cezayirli göstericiyi öldürdü ve bazılarını Sen Nehri'ne attı.

1962- Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel, siyasi Af Kanunu'nu imzaladı. 258 Yassıada hükümlüsünün tahliyesine başlandı.

1972- Türkiye İşçi Partisi davası sonuçlandı, 21 sanığa ağır hapis cezası verildi. Genel Başkan Behice Boran 15 yıla mahkum edildi.

1975- BM siyonizmin "ırkçılığın bir biçimi" olduğu kararını aldı.

1998- Prof. Dr. Faruk Erem, İstanbul'da öldü.

2007- Avrupa Konseyi, Abdullah Oğuz'un yönettiği, Zülfü Livaneli'nin romanından uyarlanan "Mutluluk" filmini "İnsan Hakları Ödülü"ne layık gördü.

2008- Türkiye, Batı Avrupa bölgesinden aday olduğu 2009-2010 dönemi BM Güvenlik Konseyi (BMGK) geçici üyeliği seçimlerinde, Batı Avrupa grubunda 1. turda üçte iki çoğunluğu alarak 151 oyla BMGK'nin geçici üyesi oldu.

2013- BM Genel Kurulu'nda yapılan oylamada Nijerya, Çad, Litvanya, Suudi Arabistan ve Şili, BM Güvenlik Konseyi'nin 2014-2015 dönemi geçici üyeleri olarak seçildi.

2015 - Kazakistan'daki Baykonur Uzay Üssü'nden fırlatılan Türksat 4B uydusundan ilk sinyal, Türkiye saatiyle 09.01'de İtalya'nın Fucino yer istasyonundan alındı.

18 Ekim

1867- ABD, Alaska'yı Rusya'dan alarak topraklarına kattı.

1892- Chicago ve New York arasında ilk uzun telefon hattı açıldı.

1912- Trablusgarp Savaşı'nı sona erdiren Uşi Antlaşması imzalandı.

1920- Türkiye Komünist Fırkası, Ankara'da resmen kuruldu.

1931- Bilim adamı Edison 84 yaşında öldü.

1949- Şair Enis Behiç Koryürek 58 yaşında vefat etti.

1957- Gazeteci yazar Hüseyin Cahit Yalçın 83 yaşında öldü.

1959- III. Akdeniz Oyunları Beyrut'ta yapıldı. Türkiye serbest güreş milli takımı 8 sıklette birinci oldu.

1968- Dünya Olimpiyat Komitesi, iki siyah atleti (Tommie Smith, John Carlos) madalya töreni sırasında "Kara Güç" selamı verdikleri gerekçesiyle cezalandırdı.

1996- Gazeteci yazar Kemalettin Tuğcu İstanbul'da öldü.

2003- Bosna Hersek'in eski Cumhurbaşkanı Aliya İzzetbegoviç, Saraybosna'da vefat etti.

2004- Türkiye'nin ilk kadın doğum uzmanı Dr. Pakize Tarzi 94 yaşında öldü. Türkiye'deki ilk özel kadın doğum kliniğinin kurucusu olan Tarzi, "Boğazı yüzerek geçen ilk kadın unvanını" da taşıyordu.

2006- Türksat AŞ, Türksat 1B uydusunun ömrünün bittiğini ve uzay çöplüğüne gönderildiğini açıkladı.

2007- Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy ile eşi Cecilia Sarkozy boşandı. Sarkozy, Fransa tarihinde görevi sırasında boşanan ilk cumhurbaşkanı oldu.

2007- İngiliz sinema oyuncusu Deborah Kerr 86 yaşında öldü.

2011- Türkiye'nin uzaya fırlattığı ilk milli yer gözlem uydusu RASAT'ın, dünyanın dört bir tarafından çektiği ilk görüntüler, TÜBİTAK'ın yer istasyonundan başarıyla indirilmeye başlandı.

19 Ekim

1448- Osmanlı Sultanı II. Murat, Kosova Zaferi'ni kazandı.

1745- Güliver'in yazarı Jonathan Swift, İrlanda'da öldü.

1781- Amerikan Bağımsızlık Savaşı, İngiliz güçlerinin George Washington'a teslim olmalarıyla sona erdi.

1782- Lord Cornwall'in denetimindeki Amerikan ordusunun Yorktown ve Virginia'ya girmesiyle Amerikan Devrimi sona erdi.

1872- Dünyanın en büyük altın külçesi (215 kilogram) Avustralya New South Wales'de bulundu.

1934- Mübadele Komisyonu görevini tamamladı.

1934- Turhal Şeker Fabrikası açıldı.

1951- İngiliz askerleri, Süveyş Kanalı'nı ele geçirdi.

1960- 6-7 Eylül Olayları ile ilgili dava başladı.

1962- Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu kabul edildi.

1988- İngiltere, IRA mensuplarıyla yapılan röportajların yayımlanmasını yasakladı.

2006- Türkiye, Lübnan'a asker gönderdi. Birleşmiş Milletler Barış Gücü (UNIFIL) harekatına katılacak Türk Birlik ve unsurlarının bulunduğu gemiler, Mersin'de düzenlenen törenle uğurlandı.

2006- Anadolu Ajansı Hukuk Müşaviri ve Türkiye Barolar Birliğinin eski başkanlarından Teoman Evren vefat etti.

2009- Irak'taki Kandil ve Mahmur bölgelerinden gelen, aralarında terör örgütü PKK mensuplarının da bulunduğu 34 kişilik grup, Habur Gümrük Kapısı'nda güvenlik güçlerine teslim oldu.

2011- Hakkari'nin Çukurca ilçesinde meydana gelen çatışmada 24 asker şehit oldu, 18 asker yaralandı.

2013- Azerbaycan'da 9 Ekim'deki Cumhurbaşkanlığı seçiminde yüzde 84,54 oy alan İlham Aliyev, yemin ederek göreve başladı.

2013- Milli sporcu Derya Can, Kaş'ta "paletsiz ip destekli 70 metre" dalışında 71 metreye inerek dünya rekoru kırdı.

2013- Lübnan'da kaçırılan Türk pilotlar Murat Akpınar ile Murat Ağca, 71 gün sonra özgürlüklerine kavuştu. Türk pilotlar İstanbul'a geldi.

20 Ekim

1827- İngiliz, Fransız, Rus birleşik filosu, Yunanistan açıklarında Navarin'de Osmanlı donanmasını tahrip etti.

1921- TBMM ile Fransa hükümetleri arasında "Ankara Anlaşması" imzalandı. Fransa adına Franklin Bouillon'un sürdürdüğü görüşmeler sonrasında, Fransa işgal ettiği Anadolu topraklarından çekildi.

1935- Çin'de Milliyetçi hükümete karşı başlatılan ve bir yıl süren 6 bin millik Uzun Yürüyüş sona erdi. Mao önderliğindeki Birinci Öncü Ordu Yenan'a girdi.

1942- Ekmek karneye bağlandı. Karneler dağıtılmaya başlandı.

1945- Mısır, Suriye, Irak ve Lübnan, Filistin topraklarında devlet kurmak isteyen Yahudilere karşı Arap Cemiyetini kurdu.

1949- "Minik Vali" olarak tanınan Ordinaryüs Prof. Dr. Fahrettin Kerim Gökay, İstanbul Valiliği ve Belediye Başkanlığı görevine başladı.

1959- III. Akdeniz Oyunları Beyrut'ta yapıldı. 4 altın, 2 gümüş, 1 bronz madalya kazanan Türk Grekoromen Milli Takımı şampiyon oldu.

1968- ABD'nin öldürülen başkanlarından John Kennedy'nin eşi Jacqueline, Yunanlı armatör Arstotle Onassis ile evlendi.

1977- Besteci Ferit Tüzün 48 yaşında öldü.

1978- Ordinaryüs Prof. Dr. Bedri Karafakioğlu öldürüldü. Karafakioğlu, İstanbul Teknik Üniversitesi Elektrik Fakültesi Dekanlığı görevini yürütüyordu.

1980- Yunanistan, NATO askeri kanadına yeniden girdi.

2004- Türk tiyatrosunun "Arap Bacı"sı (Bacı Kalfa) usta sanatçı Tevfik Gelenbe 73 yaşında öldü.

2008- "Ergenekon" soruşturması kapsamında haklarında dava açılan, emekli Tuğgeneral Veli Küçük, İP Genel Başkanı Doğu Perinçek, Cumhuriyet gazetesi İmtiyaz Sahibi ve Başyazarı İlhan Selçuk ile eski İstanbul Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Kemal Alemdaroğlu'nun da aralarında bulunduğu 46'sı tutuklu 86 sanığın yargılanmasına başlandı.

2010- Şair Arif Damar hayatını kaybetti.

2011- Libya'nın devrik lideri Muammer Kaddafi'nin UGK askerleri ile kendisine bağlı birlikler arasındaki çapraz ateşte başından vurularak öldüğü açıklandı.

2013- FIM Dünya Supersport Şampiyonası'nın İspanya'daki son yarışını, İngiliz Sam Lowes kazanıp dünya şampiyonu olurken, milli motosikletçi Kenan Sofuoğlu ise sezonu ikinci bitirdi.

21 Ekim

1805- Amiral Nelson komutasındaki İngiliz filosu, İspanya'nın güneybatısında Trafalgar'da Napolyon'un Birleşik Fransız-İspanyol Donanmasını yendi. Amiral Nelson da savaşta öldü.

1833- İsveçli kimya mühendisi Alfred Nobel doğdu.

1860- İlk özel siyasi gazete Tercüman-ı Ahval çıkmaya başladı.

1879- Thomas Edison, karbon filamanlı elektrik ampulünü icat etti.

1935- Almanya, Milletler Cemiyetinden resmen ayrıldı.

1940- Ernest Hemingway'in "Çanlar Kimin İçin Çalıyor" kitabı New York'ta basıldı.

1945- Fransa'da kadınlar, ilk kez oy kullanma hakkı elde etti.

1956- Gazeteci Hakkı Tarık US 67 yaşında İstanbul'da öldü.

1973- Necmettin Erbakan, Milli Selamet Partisi Genel Başkanı seçildi.

1981- Atatürk Barajı'nın temeli, Devlet Başkanı Kenan Evren tarafından atıldı.

1984- Afşin-Elbistan Termik Santrali açıldı.

1985- Alman gazeteci ve yazar Günter Wallraff'ın Türk işçisi kimliğiyle yaşadıklarını anlattığı "En Alttakiler" (Ganz Unten) adlı yapıtı piyasaya çıktı.

1987- Türkiye'de montajı yapılan ilk savaş uçağı F-16 "Savaşan Şahin" resmi törenle uçuruldu.

1996- Ünlü çevreci Kriton Curi vefat etti.

1997- Anadolu Ajansı, uyduyla kesintisiz haber yayınını, Başbakan Mesut Yılmaz'ın da katıldığı toplantıyla başlattı.

1998- TBMM, NATO'nun genişlemesini onayladı. Böylece 16 ittifak üyesi ülkenin de onayı tamamlandı ve genişleme kesinlik kazandı.

1999- Öğretim üyesi ve gazeteci yazar Prof. Dr. Ahmet Taner Kışlalı bombalı saldırıda öldürüldü.

2007- Hakkari Dağlıca'da konuşlu piyade taburuna teröristlerce düzenlenen saldırıda 12 asker şehit düştü, 16 asker yaralandı, 8 askerle irtibat kesildi. Saldırı sırasındaki çatışma ve ardından gerçekleştirilen operasyonlarda 34 terörist etkisiz hale getirildi.

2007- Cumhurbaşkanının 5 yıllığına halk tarafından seçilmesini, milletvekili seçimlerinin 4 yılda bir yapılmasını öngören anayasa değişikliği, halk oylamasında yüzde 68,95'lik "evet" oyuyla kabul edildi.

2011- Bir süredir kanser tedavisi gören gazeteci Hikmet Bila, 57 yaşında Ankara'da vefat etti.

2011- İTÜ, ODTÜ gibi üniversitelerin yerleşkesini hazırlayan ve Ağa Han Ödülü sahibi mimar Behruz Çinici, geçirdiği kalp krizi sonucu 79 yaşında Yalova'da hayatını kaybetti.

2012 - Libya'nın devrik lideri Muammer Kaddafi'nin, daha önce sağ yakalandığı bildirilen en küçük oğlu Hamis el-Kaddafi'nin, Beni Velid kentinde öldüğü açıklandı.

2013- Bulgaristan Hükümeti, artan sığınmacı akınını durdurmak için Türkiye sınırına 30 kilometrelik duvar inşa etme kararı aldı.

2015 - Gazze ablukasını kırmak için yola çıkan Mavi Marmara gemisinde şehit edilen Furkan Doğan'ın ailesi, dönemin İsrail Savunma Bakanı Ehud Barak'ın cezalandırılması talebiyle ABD'de hukuk davası açtı. Türk vatandaşlığının yanı sıra ABD vatandaşlığı bulunan Doğan'ın ailesinin açtığı dava, bugüne kadar ABD'de İsrailli üst düzey yetkiliye açılmış ilk dava özelliğini taşıyor.

22 Ekim

1600- Osmanlı ordusu, Macaristan'ın Kanije Kalesi'ni fethetti.

1909- İlk kadın pilot Elsie Roche, ilk uçuş denemesini gerçekleştirdi.

1919- Amasya'da, Mustafa Kemal Paşa ile İstanbul Hükümetinin Bahriye Nazırı Salih Paşa arasında "Amasya Protokolü" imzalandı.

1937- Dersim bölgesinde 21 Mart gecesi başlayan ayaklanma bastırıldı. Dört yıl için çıkarılan Tunceli'nin İdaresi Hakkında Kanun, çeşitli eklerle 1947'ye kadar sürdü.

1938- Chester Carlson fotokopi makinesini icat etti.

1947- ABD yardımının ilk partisi İskenderun Limanı'na geldi. İlk malzemelerle İstanbul-Ankara karayolunun yapımına başlanacağı açıklandı.

1962- ABD Başkanı John F. Kennedy, Küba'da Sovyet füzeleri olduğunu açıkladı. Amerikan donanması Küba'yı ablukaya aldı. Füze krizi dünyayı nükleer savaş tehlikesiyle karşı karşıya bıraktı.

1975- İngiliz tarihçi Arnold Toynbee 86 yaşında öldü.

1975- Türkiye'nin Viyana Büyükelçisi Daniş Tunalıgil, Ermeni teröristler tarafından öldürüldü.

1976- Türkiye Hak İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Hak-İş) kuruldu.

1980- Yönetmen Ömer Kavur'un filmi "Yusuf ile Kenan" Milano'da altın madalya aldı.

1993- Diyarbakır'ın Lice ilçesine saldıran teröristlerle çıkan çatışmada Diyarbakır Jandarma Bölge Komutanı Tuğgeneral Bahtiyar Aydın şehit oldu.

2003- Sinema oyuncusu Derya Arbaş 35 yaşında ABD'de öldü.

2007- Anayasa Mahkemesi Başkanlığına Haşim Kılıç seçildi.

2012- Uluslararası Bisiklet Birliği, ABD Anti-Doping Ajansının ABD'li bisikletçi Lance Armstrong'a verdiği 7 Fransa Bisiklet Turu zaferinin yanı sıra "kariyeri boyunca elde ettiği başarıları silme" ve "ömür boyu spordan men" cezalarını onadı.

2013- Nobel Ödüllü yazar Orhan Pamuk tarafından Masumiyet Müzesi'nin kataloğu olarak hazırlanan "Şeylerin Masumiyeti", ilk kez verilen Mary Lynn Kotz ödülünü kazandı.

2013- İstanbul'un ev sahipliğinde düzenlenen "TEB BNP paribas WTA Championships istanbul" Uluslararası Kadınlar Tenis Turnuvası'nda ABD'li tenisçi Serena Williams teklerde şampiyon oldu.

2015- Gazeteci-yazar Çetin Altan, 88 yaşında İstanbul'da vefat etti.

2015- Türk sinemasının ünlü oyuncularından Yılmaz Köksal 76 yaşında vefat etti.

23 Ekim

1853- Kırım Savaşı başladı.

1926- Sovyetler Birliği'nde Leon Troçki ve Grigoriy Zinoviyev, Komünist Partisi Merkez Komitesi üyeliğinden çıkarıldı.

1946- Birleşmiş Milletler, ilk genel toplantısını New York'ta yaptı.

1954- Almanya'nın NATO'ya girişiyle ilgili Paris Antlaşması imzalandı.

1956- Macaristan'da Sovyet egemenliğine karşı ayaklanma başladı. Bütün ülkeye yayılan gösterilerde isyancılar Sovyet birliklerinin çekilmesini istedi.

1972- Zonguldak'ta iki ayrı kömür ocağında grizu patlamasında 20 işçi öldü, 76 işçi yaralandı.

1981- Danışma Meclisi ilk toplantısını yaptı.

1993- Karun Hazinesi, 28 yıl sonra Türkiye'ye getirildi.

1999- Sinema sanatçısı Neriman Köksal öldü.

2004- Hakkında kırmızı bülten çıkarılan Haluk Kırcı, Ukrayna'nın başkenti Kiev'de yakalandı.

2007- 1973'de CHP'li Nermin Neftçi ve CHP İzmir Milletvekili Güldal Mumcu'nun ardından MHP İstanbul Milletvekili Akşener de üçüncü kadın TBMM Başkanvekili olarak kürsüye çıkıp Genel Kurulu yönetti.

2011- Van'da, merkez üssü merkez ilçeye bağlı Tabanla köyü olan 7,2 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Bu, Cumhuriyet tarihi boyunca Anadolu'da meydana gelen en büyük depremlerden biri olarak kayıtlara geçti. AFAD, depremde 75'i öğretmen, 5'i polis olmak üzere 604 kişinin yaşamını yitirdiğini, 222 vatandaşın enkazdan sağ kurtarıldığını bildirdi.

2013- Hrant Dink cinayeti davasında hakkında yakalama kararı çıkarılan sanıklardan Erhan Tuncel, İstanbul'da yakalandı.

2015 - Fransa'nın güneybatısındaki Bordeaux şehri yakınlarında bulunan Libourne kasabasında, otobüsle kamyonun çarpışması sonucu 43 kişi hayatını kaybetti. Bu olay, ülkede son 33 yılda yaşanan en büyük kaza olarak kayıtlara geçti.

2015 - Suriye'nin kuzeybatısındaki İdlib vilayetinde, AA'ya ve bazı basın kuruluşlarına fotoğraf ve görüntü hizmeti veren 28 yaşındaki serbest gazeteci Vesim el Adil, Rus bombardımanında yaşamını yitirdi. Bombardımanı görüntülemek için bölgeye ulaşmaya çalışan Adil, hava saldırısı sırasında şarapnel parçalarının vücuduna isabet etmesi sonucu hayatını kaybetti.