Haftanın Tarihine Bakış

Anneler için yapılan kutlamalar, asırlar öncesine dayanıyor ve Sümerler'e dek uzanıyor. Philadelphialı Anna Jarvis, annesinin ölüm yıl dönümü olan Mayıs ayının ikinci pazarının "Anneler Günü" olarak kutlanması için başlattığı kampanya, bu günün annelere adanmasını sağladı.

Analık, ilk çağlardan bu yana İştar, Kybele, Rhea ve daha birçok yerel ve dönemsel isimlerle doğurganlık niteliği ön plana çıkararak, doğanın uyandığı bahar mevsimiyle özdeşleşti. Her bahar yapılan kutlamalar gelenekselleşerek binlerce yıl sürdü.

İngilizler arasında 1600'lü yıllarda "Annelerin Pazarı" adıyla Lent döneminin 4. pazar günü kutlama yapılmaya başlandı. İngilizler, bu özel günde izinli sayılarak tüm günü evlerinde anneleriyle geçiriyorlardı. Annelerine "Anne Keki" adıyla pasta götürme adeti de yerleşmişti.

Hristiyanlığın Avrupa'da yayılmasından sonra bu kutlama "Anneler Kilisesi"ni onurlandırmak üzere değişti. Kilise festivali zamanla "Annelerin Pazarı" kutlamalarıyla birleşti.

"Anneler Günü" ile ilgili ilk resmi kutlama önerisi Amerika'da 1872 yılında Julia Ward Howe tarafından barışa adanan bir gün olarak tasarlanarak Boston'da yürüyüşle kutlandı. Philadelphialı Anna Jarvis, annesinin ölüm yıl dönümü olan Mayıs ayının ikinci pazarının "Anneler Günü" olarak kutlanması için 1907'de kampanya başlattı. Bir sene sonra bu gün Philadelphia'da ulusal olarak kutlanmaya başlandı.

"Anneler Günü" 1911'de hemen her ülkede kutlanmaya başlandı. ABD Başkanı Wilson, 1914 yılında resmi bir açıklamayla Mayıs ayının ikinci pazarını "Anneler Günü" ilan edildiğini duyurdu.

Türkiye'de ise ilk Anneler Günü 9 Mayıs 1955'te kutlandı.

-Belli başlı öteki olaylar-

7 MAYIS

1830- Osmanlı-Amerikan Ticaret ve Dostluk Antlaşması imzalandı.

1867- Alfred Nobel dinamitin patentini aldı.

1884- Mithat Paşa öldürüldü.

1915- İngiliz transatlantiği Lusitania batırıldı, 1200 kişi öldü.

1921- Türkiye Muallimler ve Muallim Cemiyetleri Birliği kuruldu.

1924- Cumhuriyet gazetesi, İstanbul'da yayımlanmaya başladı.

1925- Hüseyin Cahit Yalçın, Ankara İstiklal Mahkemesince

Çorum'da müebbet sürgüne mahkum edildi.

1943- Eski başbakanlardan Ali Fethi Okyar İstanbul'da öldü.

1945- Alman General Jodl, Reims'te, Müttefik Kuvvetler Komutanı

General Eisenhower'in karargahını kurduğu küçük bir okulda,

Almanya'nın teslim olduğunu bildiren anlaşmayı imzaladı.

1966- Polis, Mecliste arama yaptı.

1973- Türkiye Yazarlar Sendikası kuruldu.

1979- İran'ın yeni lideri Humeyni, evlenme yaşını kızlarda 13'e,

erkeklerde 15'e indirdi.

1986- Gazeteci, hikaye ve oyun yazarı Haldun Taner 71 yaşında

İstanbul'da öldü.

1988- Abdi İpekçi cinayeti ile Papa suikastında adı geçen Oral

Çelik Fransa'da yakalandı.

1995- Fransa'da sağın adayı Jacques Chirac cumhurbaşkanı seçildi.

1997- İstanbul'da Yenikapı Mevlevihanesi yandı.

2000- Anayasa Mahkemesi Başkanı Ahmet Necdet Sezer, TBMM

Genel Kurulunda yapılan 3. tur oylamada 330 oyla Türkiye

Cumhuriyeti'nin 10. Cumhurbaşkanı seçildi.

2007- Caz sanatçısı Nükhet Ruacan, İstanbul'da yaşamını yitirdi.

2010- Anayasa değişikliği TBMM Genel Kurulu'nda 72'ye karşı 336

oyla referandum aralığında kubul edildi.

2011- Ankara metro inşaatları Ulaştırma Bakanlığı'na devredildi.

8 MAYIS

1886- Coca Cola, ABD'de kimyacı John Styth Pemberton

tarafından imal edildi.

1903- Fransız ressam Paul Gaugin öldü.

1945- Alman General Von Keitel, Sovyet komutan General Zhukov'a

teslim oldu. Avrupa'da savaşın bittiği bu güne "V.E. Day"

(Zafer Günü) adı verildi.

1947- Ulvi Cemal Erkin, Prag'da Çek Filarmoni Orkestrası'nı yönetti.

1952- Türkiye Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü kuruldu.

1961- Uluslararası Af Örgütü kuruldu.

1972- Ecevit listesinin olağanüstü kongrede kazanması üzerine,

İsmet İnönü, 33 yıl 4 ay 11 gün sonra CHP genel başkanlığından

istifa etti.

1978- Radyo-TV Gazetecileri Derneği kuruldu.

1984- Türk parlamenterlerin yetki belgeleri, Strasbourg'daki

Avrupa Konseyi Parlamenterler Asamblesinde onaylandı. 12

Eylül'den sonra, 1981'den beri Konsey Meclisinde temsil

edilmeyen Türkiye ile Avrupa Konseyi ilişkileri, böylelikle

yumuşama yoluna girmiş oldu.

1984- Sovyetler Birliği, Los Angeles Olimpiyatları'nı boykot

edeceğini açıkladı.

1987- Ressam müzeci Elif Naci 89 yaşında öldü.

9 MAYIS

1485- Davutpaşa Lisesi, dönemin sadrazamı Davut Paşa tarafından

"Mektebi Sübyan" adıyla kuruldu. 1874'te Rüştiye Mektebi'ne dönüştü.

1926- Amerikalı kaşif Amiral Byrd, Kuzey Kutbu'na doğru ilk uçuşunu yaptı.

1935- Cumhuriyet Halk Fırkası 4. Büyük Kurultayı toplandı.

Kurultayda "fırka" yerine "parti" sözcüğü benimsendi.

"Altı Ok" daha ayrıntılı şekilde ele alındı. "Partinin

güttüğü bütün bu esaslar Kemalizm prensipleridir" denilerek,

"Kemalizm" ilk kez resmi olarak tanımlandı.

1942- Ulusal mimarlık akımının en önemli temsilcilerinden Mimar

Vedat Tek İstanbul'da öldü.

1955- "Anneler Günü" Türkiye'de ilk kez kutlandı.

1955- Batı Almanya, NATO'ya katıldı.

1988- Basın Müzesi, İstanbul'da açıldı.

1998- Şair Haşim Nezihi Okay 94 yaşında öldü.

2007- Fransız ressamı Paul Cezanne'ın suluboya tablosu

25,5 milyon dolara satıldı.

10 MAYIS

1799- Cezzar Ahmet Paşa, Akka'da Napolyon'un ordularına karşı

zafer kazandı.

1868- "Danıştay" kuruldu. "Şurayı Devlet" adıyla kurulan

Danıştay, Padişah Abdülaziz'in nutkuyla fiilen çalışmaya başlamıştı.

1876- Osmanlı devletinde sansür uygulamasına ilişkin ilk

"Kararnamei Ali" çıkarıldı.

1907- Anneler Günü, ilk kez ABD'nin Philadelphia kentinde kutlandı.

1919- İtilaf Devletleri temsilcileri, Paris'te, Yunanlıların

İzmir'i işgali konusunda karar aldı.

1921- Mustafa Kemal Paşa, TBMM'de "Müdafaayı Hukuk Grubu"nu kurdu.

1930- Cumhuriyet Halk Fırkasının 3. Büyük Kongresi'nde,

"Altı Ok"un simgelediği ilkeler kabul edildi.

1961- TBMM, nispi temsil seçim sistemini kabul etti.

1975- Türk sinemasında komedi filmlerinin değişmez oyuncusu

Necdet Tosun 49 yaşında öldü.

1978- Tarihi Çiçek Pasajı binası çöktü. Enkaz altında kalan 7

kişi öldü, 16 kişi yaralandı.

1995- Tiyatro sanatçısı Belkıs Dilligil, İstanbul'da geçirdiği

trafik kazasında öldü.

2005- Şair Ahmet Tufan Şentürk 81 yaşında vefat etti.

2007- TBMM Genel Kurulunda, "milletvekili genel seçimlerinin

dört yılda bir yapılmasını, cumhurbaşkanının halk oyuyla ve 5 artı 5

sistemiyle seçilmesini" de içeren Anayasa değişikliği paketi

2. tur görüşmelerde benimsendi.

2008- Dünyanın "La Diva Turca" olarak alkışladığı, 20. yüzyılın

en önemli sopranolarından Leyla Gencer, Milano'daki evinde 80 yaşında vefat etti.

2009- Şehir içi telefon görüşmeleri rekabete açıldı.

2010- Deniz Baykal, internette yer alan görüntüler ve sonrasındaki sürecin

ardından CHP Genel Başkanlığından istifa etti.

2011- AB, protestoların şiddetle bastırıldığı Suriye'ye silah ambargosu başlattı.

11 MAYIS

1920- Mustafa Kemal Paşa, İstanbul'daki Divanı Harb tarafından

idama mahkum edildi.

1938- Atatürk, çiftliklerini ve taşınmazlarını ulusa bağışladı.

1946- Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'nün CHP Tüzüğü'nde yer alan

"Milli Şef" ve "Değişmez Genel Başkan" unvanları kaldırıldı.

1954- Öykü yazarı Sait Faik Abasıyanık 48 yaşında öldü.

1961- Yassıada'da "Anayasayı ihlal" davaları başladı.

1964- Yazar Sait Faik Abasıyanık'ın, ölümünden on yıl sonra,

Burgaz Adası'ndaki evi müzeye dönüştürüldü.

1985- Birmingham City ile Leeds United arasında Birmingham'da

yapılan futbol maçı sırasında yangın çıktı; 40 kişi öldü, 150

kişi yaralandı.

1997- IBM bilgisayar şirketinin süper bilgisayarı Deep Blue,

gelmiş geçmiş en büyük satranç ustası kabul edilen Gari

Kasparov'u yendi.

2000- Terör örgütü "Hizbullah" üyesi 32 sanığın yargılanmasına

Ankara DGM'de başlandı.

2000- Film yönetmeni Faruk Kenç İstanbul'da öldü.

2005- "Ben Gamlı Hazan" ve "Civelek" gibi bestelere imza

atan Melahat Pars 86 yaşında İstanbul'da vefat etti.

2011- Almanya'nın Düsseldorf kentinde düzenlenen 56. Eurovision Şarkı

Yarışması-nda Türkiye'yi temsil eden Yüksek Sadakat grubu yarı finalde elendi.

2011- Suriye, BM İnsan Hakları Konseyi'ne adaylıktan vazgeçmeyi kabul etti.

12 MAYIS

1820- Dünya Hemşireler Günü ve Hemşirelik Haftası: İngiliz hastane

reformcusu ve Selimiye kışlasındaki Kırım Savaşı yaralılarınca,

"Lambalı kadın" olarak bilinen Florence Nightingale doğdu.

1947- Güzel Sanatlar Akademisinin Bedri Rahmi Eyüboğlu atölyesinde

yetişen on sanatçının oluşturduğu "Onlar Grubu" kuruldu.

1951- Yıkıcı gücü Hiroşima ve Nagazaki'ye atılan bombaların

100 katı büyüklüğünde olan ilk hidrojen bombası denemesi,

Pasifik Okyanusu'ndaki Eniwetok atolünde yapıldı.

1976- Filistin Kurtuluş Örgütünün (FKÖ) Türkiye'de büro açma

isteği kabul edildi.

1978- Liselerde okutulan ahlak dersi ve müfredat programları

ile ders kitapları uygulamadan kaldırıldı.

1978- Ankara'nın Dışkapı semtindeki YIBA Çarşısı, tüp patlaması

nedeniyle yandı: 49 kişi öldü.

1998- İstanbul'da, Hollanda ve Türk polisinin ortak çalışması

sonucu, deniz yoluyla İtalya ve Hollanda'ya gönderilmek istenen,

uluslararası uyuşturucu kaçakçısı Hüseyin Baybaşin'in amcasının

oğlu Nizamettin Baybaşin'e ait 10 trilyon lira değerinde eroin

ve afyon sakızı ele geçirildi.

2005- Türk sinemasının usta yönetmeni Ömer Kavur 61 yaşında

İstanbul'da vefat etti.

2008- Çin'in güneydoğusundaki Sichuan eyaletinde, Richter

ölçeğine göre 8 büyüklüğündeki deprem, ardında 88 bin ölü ya da

kayıp bıraktı. 375 bin kişinin yaralandığı deprem yüzünden 5 milyon

insan evsiz kaldı.

2010- Libya Havayolları Afrikiyah'ın Johannesburg'tan gelen uçağı

Trablusgarb havaalanına inişte 104 kişinin öldüğü kazadan

Hollandalı bir çocuk kurtuldu.

13 MAYIS

1915- Çanakkale'de, Binbaşı Ahmet Bey'in komutasındaki "Muaveneti

Milliye" muhribi, Golyak zırhlısını torpilleyerek batırdı.

1919- İzmir'in işgal edileceğine ilişkin Venizelos'un

beyannamesi, Aya Fotini Kilisesi'nde Yunan Albayı Mavrudis

tarafından yerli Rumlara okundu.

1950- Ereğli Kömür İşletmelerinde Türkiye'nin ilk siyasal

grevi yapıldı.

1965- Batı Almanya İsrail'i tanıdı. Karar nedeniyle dokuz Arap

ülkesi Batı Almanya ile ilişkisini kesti.

1975- Başbakan Süleyman Demirel, Vural Önsel adlı bir kişinin

saldırısına uğradı. Demirel'in burun kemiği kırıldı.

1981- Papa II. Jean Paul, Mehmet Ali Ağca tarafından Roma'da

vurularak yaralandı.

2000- Ankara'da Sincan'da tarlaya bırakılmış halde fazla

miktarda patlayıcı madde ve silah ele geçirildi. Patlayıcı ve

silahların, yasa dışı Tevhid (Selam) örgütü mensubu Necdet Yüksel

tarafından bırakıldığı belirlendi. Yüksel'in, Ahmet Taner

Kışlalı'nın aracına bombayı koyduğunu "itiraf ettiği" bildirildi.

2008- İngiltere Kraliçesi II. Elizabeth, resmi ziyaret için

Türkiye'ye geldi.

2010- İstanbul Valisi Muammer Güler, yeni kurulan Kamu Düzeni ve

Güvenliği Müsteşarlığına atandı.

2011- Güneş enerjisiyle çalışan "Solar Impulse" adlı prototip uçak,

13 saatlik ilk uluslararası uçuşunun ardından Brüksel'e indi.

- ANKARA