Gazeteci Yazar Mustafa Ekici: 'Ben, Öteki ve Ötesi' İddialı Bir Medeniyet Perspektifi Ortaya Koyuyor

Televizyon ekranlarında yaptığı dış politika yorumlarıyla dikkat çekti önce. Batı ve Doğu medeniyetlerine ilişkin ufuk açıcı değerlendirmeleri, kapsamlı ve akıcı analizleri, derin tasavvuru, düşündürücü tespitleri ile akademi camiasının öteki'siydi. Zihin açan bu genç akademisyen, Doç. Dr. İbrahim Kalın'dı. Devlet yönetimi de fark etti ki kısa sürede önce Başbakan Müsteşar Yardımcılığına, daha sonra Cumhurbaşkanlığı Sözcülüğü'ne getirildi. Çeviri, telif bir çok eseri yayımlandı. Eserlerinin genel çerçevesi İslam ve Batı. Son kitabı ise daha kapsamlı bir eser; "Ben, Öteki ve Ötesi- İslam-Batı İlişkileri Tarihine Giriş".

Gazeteci-Yazar Mustafa Ekici, kaleme aldığı yazısında Kalın'ın son kitabı ile ilgili önemli tespitlerde bulunuyor. Ekici, kitabı ilk eline aldığında şaşırıyor ve bunu gizleyemediğini ifade ediyor:''İki haftaya yayılan okuma süreci boyunca, yer yer hiç ilgi alanıma girmeyen onlarca disipline dair şaşırtıcı yetkinlikte detaylar ve analizler ile karşılaştım.''

"DEVLETİN BUNALTICI KORİDORLARINDAN NEFES ALINABİLECEK BİR TÜR SIĞINAK ARAYIŞI"

Ekici'ye göre uluslararası ve iç siyasetin bunaltan yoğunluğu arasında bu kadar çaplı bir çalışmanın ortaya konması takdire değer bir çaba. Çünkü klasik devlet adamları ve siyasiler genellikle anı ve şiir yazar, sanatın bazı dallarıyla ilgilenir. Oysa Kalın'ın eseri, devletin bunaltıcı koridorlarından nefes alınabilecek bir tür sığınak arayışı. Hatta bu arayıştan da öte bir zihin dünyası var; "Başta felsefe, bilim tarihi, bilim felsefesi, dini literatür, tarih, etimoloji, siyaset bilimi, felsefesi ve tarihi gibi daha onlarca disiplinde oldukça doyurucu ve yetkin bir ufuk turu. Muazzam bir bilimsel çaba, zahmetli bir araştırma gerektiren bir aydın sorumluluğu ile yazılmış yetkin bir eser."

BİR MEDENİYET PERSPEKTİFİ: ORTAK İYİ

Gazeteci-Yazar Ekici, Türkiye'nin Batı ile yoğun çelişkiler yaşadığı, hemen her gün bir Batılı başkentten veya liderden Türkiye'ye ve İslam dünyasına dönük akıl dışı suçlama ve iftiraların dile getirildiği bu süreçte, İbrahim Kalın'ın eserinde İslam'ın temel düsturlarına uygun biçimde 'ortak iyiye' dönük iddialı bir medeniyet perspektifi çizdiğini belirtiyor. İslam'ın mübarek mesajının içkin olduğu, bütün yerleşik tezlere yönelik 'büyük özgüven ve büyük meydan okumaya' karşın Müslüman toplumların yaşamakta olduğu umutsuzluk ve öfke halinin sebeplerinin de kitapta anlatıldığını belirten Ekici, eserle ilgili şu ifadeyi kullanıyor: "Adeta bütün İslam tarihi ve Batı tarihi üzerinde derinlikli bir araştırma, yeter miktarda bilgi, belge ve yetkin bir analiz ile önümüze koyuyor Kalın." Ekici'ye göre Kalın'ın şu analizi önemli: "İslam dünyasının ben tasavvuru klasik dönem ile modern zamanlar arasında esaslı farklar içerir. Özgüven ile Yahudi ve Hıristiyan topluluklara hukuki statüler tanıyan bir tasavvurdan, Batılı sömürge sürecine verdiği doğal tepkilerle kırılgan, umutsuz ve öfkeye mahkum bir ben tasavvuruna savruldu."

Ben, Öteki ve Ötesi'nde Batı'nın sömürgeciliği meşrulaştırmak için dayattığı sözde medenileştirme, şimdilerde demokrasi götürme projelerinin Batı'yı nasıl bir çıkmaza soktuğu da anlatılıyor. Ekici bu çıkmazların yine Batılı kaynaklardan doyurucu örneklerle okuyucunun önüne serildiğini kaydediyor.

İbrahim Kalın'ın kitabı boyunca, Müslümanların Batılılarla ilk karşılaşmalarından başlayarak, zirve örnekler olan Endülüs ve Kudüs'ün fethi ile sonuçlanan haçlı seferleri boyunca, iki dünya arasındaki etkileşimi, neredeyse panoramik bir etkileyicilikte ortaya koyduğunu söylüyor. Okuru'iki dünyanın tarihini birbirleri ile kesiştiği noktalarda anlamaya çalışmaya' davet ettiğini belirtiyor.

KİTABIN SONUNDA OKURLAR İÇİN SÜRPRİZ

Ekici, Batı kavramının mütemmim cüzü olan Amerika'nın kitapta çok ilginç detaylar eşliğinde ayrıca ele alındığını, özellikle Haci Ali/Hi Jolly öyküsünün dikkat çektiğini ifade ediyor.

Kitabın sonuna da okur için harika sürprizler de hazırlanmış. Ekici'ye göre Endülüs Müslümanlarının Sultan Bayezid'e yazdıkları acı dolu şiir/mektup, Er-Rundi'nin Feryadname adlı Endülüse Ağıt şiiri, Sultan Abdulhamid ile Ben Hur romanının yazarı Lew Wallace arasındaki dostluğa dair ince bir anı/gözlem, bu çaplı eseri bitirenlere yapılmış bir ikram gibi.
Gazeteci Ekici, Doç. Dr. İbrahim Kalın'ın yazdığı eserlerin, müzik konusunda yaptığı çalışmalar ile genç bürokrat ve siyaset adayı gençlere harika bir örneklik sunduğunu kaydediyor. Ona göre İbrahim Kalın sorumlu bir aydın, Anadolu İslam kültürünü sindirmiş bir ozan ve başarılı bir diplomat, bürokrat. Bu özelliği ile gündeliğin hayhuyu içinde boğulmadan kalıcı işler de yapılabildiğinin örneği.

Ekici yazısında, şu öneride bulunuyor:''Okurlara tavsiyem, bu kısacık yazıya sığdıramadığım çok değerli belge, tespit ve analizler için mutlaka not tutarak okumaları."