Düzce'de Kemençe İmalatı Yapan Usta

Düzce'nin Kaynaşlı ilçesinde erik, dut ve ardıç ağacından kemençe imalatı yapan İbrahim Güngen, Karadenizlilerin hayatında önemli yer tutan müzik aletini 35 yıldır yurt içi ve dışındaki müşterilerine ulaştırıyor.

Sakarya'nın Hendek ilçesinde dünyaya gelen Güngen'in kemençe merakı yerel sanatçılardan etkilenerek başladı. Babasının aldığı kemençeyi Hendek'te Karadenizli sanatçıların yanına giderek çalmayı öğrenen Güngen, askerden sonra da 20 yaşında kemençe imalatına başladı.

Güngen, AA muhabirine, kemençe tutkusunun çocukluk yıllarında başladığını, 14-15 yaşlarında iken üstatlardan görerek merak saldığını söyledi.

"Yapıştım babama 'Bana bir kemençe al, ben kemençe istiyorum.' dedim. Babam da beni kırmadı sağ olsun." diyen Güngen, böylece yavaş yavaş kemençe çalmayı öğrendiğini söyledi.

Kemençe imalatına ağıldan çevirdiği atölyede devam ediyor

Güngen, askerden döndükten sonra kemençenin imalatını merak ettiğini belirterek, "Civar köylerde ustalar vardı. Kemençemiz bozulduğu zaman onlara tamire gidiyorduk. Onlar tamir ederken ben de yapılışını gördüm. Yapma aşamasına geçmem de oradan geliyor. Deneye deneye daha iyisini yaptım ve sonrasında da ufak ufak satmaya başladım. Zamanla daha çok geliştirdim ve işin erbabı oldum." diye konuştu.

Güngen, 2006 yılında kayınpederinin vefatının ardından eşinin memleketi Düzce'nin Kaynaşlı ilçesine bağlı Bakacak köyüne yerleştiklerini söyledi.

Hayvancılıkla uğraşan kayınpederinin zamanında ağıl olarak kullandığı tek katlı betonarme yapıyı kemençe imalatı için atölyeye dönüştürdüğünü anlatan Güngen, 18 yıldır da üretime burada devam ettiğini anlattı.

Güngen, piyasada daha çok tutulan erik, dut ve ardıç ağaçlarını kemençe yapımında kullandığını belirterek, "Bunda önemli olan ağacın kuru olması. Kemençenin orjinal telleri ile yay kısmında kullanılan at kılını ise hazır alıyorum." şeklinde konuştu.

Kemençelerin yapıldığı ağaç türüne göre farklı alanlarda kullanıldığına işaret eden Güngen, "Mesela erik ağacından yapılan kemençe dışarıda, yayla şenliklerinde, sisli ve puslu havalarda sesini kaybetmediği için daha çok tutuluyor. Yani hava değişiminden fazla etkilenmiyor. Dut veya ardıç kemençesi ise kapalı ortamlarda, düğün solanlarında yapılan etkinliklerde tercih ediliyor." şeklinde konuştu.

Müşterilerin ses tonuna uygun kemençeler üretiyor

Güngen, girintili çıkıntılı yapıda enstrüman olduğu için profesyonel kemençe yapımının en az 4-5 gününü aldığını aktardı.

Kemençe yapımında özgünlüğe önem verdiğini, sipariş veren müşterilerinin ses tonlarına uygun müzik aleti ürettiğini dile getiren Güngen, "Mesela bir 'fa diyez' veya 'sol' sesli kişinin, 'la' veya 'si bemol' sesli kemençeye daha çok bağırması lazım, efor tüketmesi lazım. Bağırdığı zaman da ses tonu bozulabilir. Onun için sesine göre yapıyoruz." ifadesini kullandı.

Güngen, kemençenin Karadenizlilerin vazgeçilmez kültürü olduğuna dikkati çekerek, sözlerini şöyle tamamladı:

"Zamanında biz de ustalarımızdan devraldık, devam ediyoruz. Yurt içinde veya dışında ürünlerimi sattığım kişiler de çoğunlukla Karadenizli. Giresun, Trabzon, İstanbul, Ankara, Bursa ve Düzce'den yoğun sipariş alıyorum. Yurt dışında da Hollanda ve Almanya'ya kemençe yapıp gönderiyorum. Telefon veya sosyal medyadan iletişim kurup kemençe talep ediyorlar. Tabii yakın çevrede meraklı olanlar da buraya geliyor, beni izleyerek öğrenmeye çalışıyor. Ben de elimden geldiğince öğretmeye çalışıyorum."