Dede Korkut'un Önemi Sonradan Anlaşıldı"

Yunus Emre Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Hayati Develi, Kubbealtı Sohbetleri'nde "Dede Korkut Hikayeleri: Türk'ün Gizemli Dünyası" başlıklı toplantıya katıldı.

Kubbealtı Akademisi Kültür ve Sanat Vakfı tarafından Köprülü Medresesi'nde gerçekleştirilen etkinlikte konuşan Develi, "Osmanlı uleması, kudeması ve hulefasının Dede Korkut'tan haberdar olduğunu zannetmiyorum. Çünkü uzun bir süre bizim matbuatımız yoktu. Mesela Namık Kemal'de, Ziya Paşa'da ve Şinasi'de Dede Korkut ile ilgili bir şey yoktur. Farkında değillerdir, Dede Korkut eserinin. Aslında onun üzerinden bir yüz sene daha geçince, biz işin farkına varıyoruz. Dede Korkut eserinin önemini anlıyoruz" dedi.

Develi, Dede Korkut'un Oğuz kavminin maceralarını anlatan hikayelerin toplamı olduğuna dikkati çekerek, şunları söyledi:

"Bunun bir yazıcısı yok. Yani Dede Korkut yüzeyden okuyan birçok insanın zannettiği gibi, bu hikayeleri yazıya geçiren, yazan, anlatan birisi değil. Metinlerin hiçbirini Dede Korkut anlatmaz. Dede Korkut anlatıcı değil, her hikayenin en azından sonunda, bazen aralarda ortaya çıkan, bir iki hikayede küçük roller üstlenen bir tür figürandır ama ana figüranlardan bir tanesi."

Dede Korkut'un Türk toplumu için önemine de vurgu yapan Develi, "Oğuzların tarihi içerisinde farklı dönemlerin izlerini ararsak, bulabileceğimiz, çok derin köklerimizi yakalayabileceğimiz bir metindir Dede Korkut. Dede Korkut, dünkü Türk toplumunu anlamanın da anahtarlarından bir tanesi. Mesela Türkiye'deki Alevi, Bektaşi toplumunun birçok ritüeli, bilhassa köy uygulamalarının, Dede Korkut'ta neredeyse birebir kalıntılarını bulmanız mümkündür" açıklamasında bulundu.

Prof. Dr. Hayati Develi, Dede Korkut'tan bugüne kadar gelen bir çok anlatı, hikaye ve gelenek olduğunu ve o gün kullanılan dilin bugün de anlaşılabildiğini dile getirerek, "En önemlisi bunların başında dildir. Bütün olarak Dede Korkut'un yüzde 60'ını bugünün genci anlar. Yüzde 20'sini Türkologlar da anlamakta zorlanıyorlar. Çünkü yazılıştan kaynaklanan problemler var" ifadelerine yer verdi.

Develi, edebiyatseverlerin yoğun ilgi gösterdiği programın sonunda soruları yanıtladı.