Aynı Alanda Kurulmuş 4 Yerleşim Yeri Bulundu

YILMAZ EKİNCİ - Ilısu Barajı HES kurtarma kazıları kapsamında Batman'ın Beşiri ilçesine bağlı Işıkveren köyünde 5. sezonuna giren Greamer Höyüğü kazılarında M.Ö bin yıllık dönemde aynı alanda kurulmuş 4 köy veya kasaba bulundu. Kazıda ayrıca 3 bin yıl öncesine ait korunmuş taş evler, teraslar ile dokuma atölyelerine rastlandı.

Greamer Höyüğü Kazıları Bilimsel Danışmanı, Koç Üniversitesi Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Yard. Doç. Dr. Gül Pulhan, kazılara ilişkin AA muhabirine yaptığı açıklamada, bu yıl 5'inci sezona girilen Greamer Höyüğü kazılarında M.Ö. bin yıllık dönemde üst üste yerleşmiş 4 köy ya da kasaba bulduklarını söyledi.

Garzan Çayı'nın doğu yamacındaki yerleşim biriminde bu günden 3 bin yıl öncesine ait büyük bir yerleşim alanını kazdıklarını ifade eden Pulhan, o dönemde çok iyi korunmuş taş evleri muhafaza edilmiş şekilde bulduklarını belirtti.

"Burada adeta bir erken demir çağı mahallesi var" diyen Pulhan, bu mahallelerin hepsinin höyüğün doğu yamacında Garzan manzaralı olduğunu vurguladı.

Pulhan şöyle konuştu:

"Kendi aramızda buna 'Garzan konakları' diyoruz. Bu bizim için çok önemli. Çünkü bu dönemde arkeologlar olarak özellikle Dicle bölgesinde bu tarz yerleşik bir hayatın olmadığını düşünüyorduk. Halbuki biz burada tarım ve başka faaliyetlerle uğraşan çok yerleşik bir hayatın izlerini bulduk. Yine M.Ö. birinci bin yıla ait bir atölye bulduk. Burasının da deri veya kumaş boyamada kullanıldığını düşünüyoruz. Şu ana kadar 6 tane yan yana büyük kil tekneye rastladık. Aşağı yukarı her yerden dokumacılıkla ilgili arkeolojik bulgulara rastlıyoruz. Belki kumaş belki de derileri boyadıkları bir yerdir. Kazılarda elde ettiğimiz bulgular o dönemlerde insanların dokumacılıkla ilgilendiklerini ortaya koyuyor."

Seramik fırınları aranıyor

Pulhan, kazıda elde ettikleri bulgulara göre o dönemde yaşayan insanların bir çiftçi toplumu olduğunu söylemenin mümkün olduğuna dikkati çekerek, "Bu insanların yüzde 100 dericilikle uğraştıklarını söyleyebiliriz. Hayvancılıkla da uğraşmışlar. Greamer Höyüğü'nde seramik atölyelerine rastlamadık ancak aşırı pişmiş ve ıskartaya çıkmış bir sürü seramik parçası bulduk" diye konuştu.

Kazıda en büyük arzularının seramik fırınlarını bulmak olduğunu kaydeden Pulhan, günümüzden 3 bin, 4 bin yıl öncesine ait seramik fırınları aradıklarını belirtti.

Pulhan şunları kaydetti:

"Çünkü 4 bin yıl önce Suriye ve Irak'ın kuzeyinde hatta Irak'ın ortalarında kullanılan seramiklerin aynısını burada bulduk. Burada yapıldıklarından da eminiz. Çünkü onların da çok sayıda defolosuna rastladık. Bugün Garzan Vadisi kenarda kalmış bir yer gibi görünse de bizim uğraştığımız dönemler erken demir, genç tunç çağı. Kazılarda Garzan'ın Mezopotamya'daki olayların ve gelişmelerin tam merkezinde ve onlarla çok bağlantılı bir yer olduğunu ortaya koyduk." - Batman