Çanakkale'de Bin 500 Yıllık "Demirci Atölyesi" Bulundu

MEHMET BAYER - Ayvacık ilçesine bağlı Gülpınar beldesindeki "Apollon Smintheus" kutsal alanında yürütülen kazılarda, Bizanslı bir demirci ustasına ait olduğu tahmin edilen bin 500 yıllık atölye bulundu.

Kazı ekibinde görevli Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Davut Kaplan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 1980 yılından bu yana Prof. Dr. Coşkun Özgünel başkanlığında kazı çalışmaları süren kutsal alanda ilginç bir bulguya daha rastladıklarını söyledi.

Kaplan, 1-4'üncü yüzyıllarda kullanılan ve "küçük Roma hamamı" olarak nitelendirdikleri yapıdan, farklı amaçlar için yararlanıldığı bilgisine ulaştıklarını belirtti.

Bu yapının, 1971-1973 yıllarında Çanakkale Arkeoloji Müzesi ekiplerince kazıldığını ve kamulaştırma sorunları nedeniyle kazılan alanların yeniden doldurulduğunu anlatan Kaplan, Kültür ve Turizm Bakanlığının desteğiyle istimlak çalışmalarının iki yılda bitirildiğini kaydetti.

Söz konusu dönemlerde ekonomik anlamda gerileme yaşayan toplumun, kutsal alandaki anıtsal mimariyi yeniden inşa etme ve onarmasına gücünün yetmediğinin görüldüğünü, ekonomik çöküş ve inanç alanındaki değişime paralel olarak yapıların da değiştiğini ve farklı amaçlarla kullanıldığını dile getiren Kaplan, şöyle konuştu:

"Bu küçük Roma hamamının sıcak mekanlarından birine ait özgün hypocaust (alttan ısıtma sistemi) dururken sistemin çökmesi, onarım ve kullanımının yapılamaması sonucu değişikliğe uğratılmıştır. Bunun en güzel kanıtı; sıcak mekanların molozu ve kalıntısı üzerine yeni bir taban, özgün kapılar yerine çamur harçlı duvarlar yapılmış ve hamamın ana mekanları küçük dükkanlara çevrilmiştir. Bunlardan biri de Bizans dönemindeki bir ustaya ait demirci atölyesi. Çünkü etrafta çok sayıda demir cürufu, yarı işlenmiş demir ve bronz malzeme, bol demir ve yarı erimiş kurşun külçeler var. En önemlisi, demiri çelikleştirirken su veren ustaya ait soğutma teknesi ve çok iyi durumda olmayan iki örs bulduk. Kullanılan ve üretilen tüm aletler, günlük hayatta özellikle tarımda ve evlerde kullanılan türden. Ahşap kapılara ait sürgü ve menteşe parçaları, demir çiviler, sabanın toprağa işlemesini sağlayan demir uç ve makaslar iyi korunmuş durumda."

6-7'nci yüzyıllara ait ipuçlarına ulaştılar

Kaplan, ulaştıkları bulguların, 6-7'nci yüzyılların yaşamı ve ekonomisi hakkında bilgi verdiğine dikkati çekti.

Alt tabakada yer alan küçük hamamın ısıtma sistemine ait tuğlalar ile üstteki Bizans demirci atölyesini bir arada korumayı tercih ettiklerini bildiren Kaplan, "Mekan içerisindeki kesitte metal cüruf tabakası görülebiliyor. Bu şekliyle bir yapının iki farklı evresini ve farklı işlevde kullanımı gösteren bir açık hava müzesi olması için uğraştık ve başardık" ifadesini kullandı.

Kaplan, demirci atölyesinin konservasyonunun gelecek kazı sezonunda yapılacağını ve bunun ardından ziyarete açılacağını sözlerine ekledi. - Çanakkale