Anadolu Sohbet Gelenekleri ve Yaran Sempozyumu

Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Mehmet Ali Yolcu, Anadolu'daki sohbet geleneğinin eskilere dayandığını belirterek, "Bütün sohbet toplantılarının ortak özelliği, eğitim başta olmak üzere yeme içme ve eğlencenin olması. Bu toplantılarda aynı zamanda sosyalleşme amaçlanmaktadır." dedi.

Yolcu, 100. Yıl Kültür Merkezi'nde düzenlenen "Anadolu Sohbet Gelenekleri ve Yaran Sempozyumu"nda, " Eskişehir'de Yaşayan Kırım Tatarlarında Cıyın Toplantıları" konulu sunum yaptı.

Anadolu'daki sohbet geleneğinin tarihinin oldukça eski olduğunu vurgulayan Yolcu, İslam öncesi Türk kültüründe yer alan toy ve şölenlerin, bugünkü Türk toplumlarında yer alan sohbet toplantılarının başında geldiğini kaydetti.

Sohbet kültürünün çeşitli adlarla Anadolu'da devam ettirildiğini dile getiren Yolcu, "Bu kültür, Anadolu'da çeşitli adlarla yaşamaya devam etmekte. Genellikle bu toplantılara katılan kişiler erkeklerdir ancak kadınlara özgü ve kısmen karışık olan sohbet toplantılarına da rastlamaktadır." diye konuştu.

Yolcu, toplantıların amaçlarıyla ilgili şu bilgileri aktardı:

"Bütün sohbet toplantılarının ortak özelliği, eğitim başta olmak üzere yeme içme ve eğlencenin olması. Bu toplantılarda aynı zamanda sosyalleşme amaçlanmaktadır. Anadolu sohbet toplantılarının toplumsal yapının işleyişinde önemli görevleri vardır. Toplantıların toplumsal dayanışmadan model birey olmaya kadar çeşitli işlevleri görülmekte. Özellikle küçük topluluklarda toplumun sürekliliğini sağlama konumuna yükselmiştir. Söz konusu toplantıların toplumun dayanışmasını sağlama gibi işlevleri de bulunuyor."

Toplantıların üzeri kapalı işlevleri de olduğunu dile getiren Yolcu, kız ve erkeklerin yer aldığı toplantılarda eş seçimi yapılabildiğini anlattı.

Eskişehir'de sürdürülen "cıyın" toplantılarının bunlardan biri olduğunu bildiren Yolcu, şöyle konuştu:

"Anadolu sohbet toplantılarından biri Eskişehir'de yaşayan Kırım Tatarlarında var olan 'cıyın' toplantılarıdır. Cıyın, daha çok gençler arasında yapılmaktadır. Özellikle köye dışarıdan gelen misafir genç kızlar için düzenlenir. Kına gecesi, bebeğin ilk dişini kutlamak ve asker uğurlama için de cıyın düzenlenir. Bu toplantılar yaz mevsiminde işlerin çok olması dolayısıyla genelde kış akşamlarında düzenlenir. Evlenecek bir kız adına da cıyın yapılabilir."