Ali Emiri Efendi Anıldı

Kaşgarlı Mahmud'un "Divanu Lügati't-Türk" isimli eserini Türk kültür hayatına kazandıran Ali Emiri Efendi, vefatının 92. yılında anıldı.

Dersaadet Kültür Platformu ve Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığınca düzenlenen etkinlikte, Ali Emiri Efendi'nin, Fatih Camii Haziresinde bulunan kabri başında Kur'an-ı Kerim okundu ve dualar edildi.

Sonrasında, kurucusu olduğu "Millet Yazma Eserler Kütüphanesi"nde düzenlenen panelde konuşan Türk Dil Kurumu (TDK) Başkanı Prof. Dr. Mustafa Sinan Kaçalin, değerli şahsiyetleri sürekli anmak gerektiğini belirterek, "Aynı tarihte, aynı sözleri tekrar tekrar söylemek için burada değiliz. Unutmamak, unutturmamak için buradayız. 'Divanu Lügati't-Türk'ü biz çok telaffuz ediyoruz. Aynı değerde, bu kütüphanede birçok yazma eser var. Bazıları bir raf kitap hediye ediyor, 'Buraya benim adım yazılsın' diyor. Ali Emiri Efendi, bir ömür ve bir servet bağışlıyor ama 'Benim adım olmasın' diyor. Bu, hırs ve heves içerisinde bulunan insanların yapabileceği türden bir fedakarlık değil" dedi.

"Kendi kütüphanesinde 700'den fazla eser vardı"

"Eski Türk Dili" alanında çalışmaları bulunan Prof. Dr. Kemal Eraslan, Ali Emiri Efendi'nin iyi bir Osmanlı terbiyesiyle yetiştiğine vurgu yaparak şunları söyledi:

"İyi bir öğrenim görmesinde ve yetişmesinde ailesinin önemli rolü olmuştur. Küçük yaştan itibaren okumaya ve öğrenmeye karşı duyduğu derin ilgi ömrü boyunca devam etmiş, adeta hayatının gayesi olmuştur. Bugün kütüphanesinde yer alan 700'den fazla eser göz önüne alınırsa, gayreti daha iyi anlaşılır. Ömrü boyunca evlenmemiş, dürüst, inançlı ve gururlu biriydi. Prensip sahibi bir şahsiyetti."

Medeniyet Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sadık Yazar, Ali Emiri Efendi'nin külliyatını neşretmek gerektiğinin altını çizerek, "Ali Emiri hakkında yaptığım araştırmalarda ihlası ve samimiyeti dikkatimi çekti. Dostluğunda da sinirlenmesinde de çok samimidir. Osmanlı Devleti'nin içten bir muhibbiydi. Bu samimiyetinin ortaya çıktığı hususların başında telifatını sayabiliriz. Eserlerinin büyük bir bölümü Osmanlı padişahlarıyla ilgilidir" ifadelerini kullandı.

-Ali Emiri Efendi

Diyarbakır'da 1857'de dünyaya gelen Ali Emiri Efendi, Diyarbakır, Selanik, Leskovik, Kırşehir, Trablusşam, İşkodra, Yemen gibi bölgelerde otuz yıl kadar katiplik, defterdarlık gibi memuriyet görevleri yaptı.

Emekli olduktan sonra hayatını, küçüklüğünden beri meraklı olduğu kitaplara adayan Ali Emiri Efendi, Kaşgarlı Mahmud'un yazdığı "Divanu Lügati't-Türk"ü, sahaflarda hangi kitap olduğu bilinmeden satılırken fark etmiş ve satın alarak Türk kültür hayatına kazandırmıştır.