2 Bin Yıllık Duvar Yazıları Ziyaretçiye Açılacak

TOLGA ALBAY - İzmir'de, Cumhuriyet döneminin en eski kazı alanlarından Agora'da, son dönemde ortaya çıkarılan duvar yazıları ziyaretçiye açılacak. M.S. 2 ve 4'üncü yüzyıllar arasındaki yaşam kültürüne ilişkin ilginç bilgiler sunan yazıların, Yunan alfabesi kullanılan en zengin duvar yazısı koleksiyonu olduğu bildiriliyor.

Yeni Smyrna olarak bilinen antik yerleşim içinde 1932 yılından bu yana devam eden Agora kazılarına 2007'den bu yana başkanlık eden Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Akın Ersoy, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kazılarda son 6 yılda kent meclisi, mozaikli yapı ve Roma hamamını ortaya çıkardıklarını, çok sayıda heykel, seramik parçaları ve sikkeler bulunduğunu anlattı.

Kazılar sırasında diğer antik kentlerde çok fazla görülmeyen duvar yazılarına da rastladıklarına işaret eden Ersoy, bazilika yapısının altındaki bodrum katında duvarlar üzerinde sayısı bin 500'e yaklaşan yazı ve resmin bulunduğunu anlattı.

M.Ö 2 ile 4. yüzyıllar arasında yazılan yazıların iki katman halinde olduğunu, birinci katmandakilerin tespit edildiğini, ikinci katmandakiler için İsviçre'den bir grup bilimadamıyla temasa geçtiklerini anlatan Ersoy, yüksek teknoloji kullanılarak yapıya zarar vermeden sıvanın altındaki yazıların tespit edileceğini ifade etti.

160 metre uzunluğundaki galerinin 30 metrelik bölümündeki duvar yazılarının konservasyon işlemini tamamladıklarını, Eski Çağ Dilleri Uzmanı Doç. Dr. Cumhur Tanrıver'in yazıların anlamı üzerinde çalıştığını ifade eden Ersoy:

"Duvar yazıları, geç Roma dönemi yaşantısına ilişkin ilginç bilgiler veriyor. Duvarlarda boya ya da kazıma yoluyla yapılmış gemi, balık, cinsel organ figürleri ve portreler var. Yazılar arasında memleketlerini övme amacı taşıyan, aşkına karşılık bulamadığını belirten, gladyatörlere gönderme yapan, kızdığı birisini öldürdüğünü anlatan yazılar var. Örneğin Smyrna'ya ithafen yazılmış 'Asya'nın birincilerine selam olsun' yazısına, o dönemde kentin en önemli rakibi olan Efes'ten gelen bir kişi müdahele ederek 'Efeslilere' yazısını yazdığını görüyoruz.

İnsanların duvarlara içlerini döktüklerini bu alan, Yunan alfabesi kullanılarak yazılmış en zengin duvar yazısı koleksiyonudur. Bu sayıda resim ve yazının olduğu başka bir kent koleksiyonu yok. Rakip olarak İtalya'daki Pompei'yi söyleyebiliriz ancak orada Latince alfabe kullanılarak yazılmış yazılar var. Elimizdeki bu alan, çok değerli,  en kısa zamanda bu duvar yazılarını ziyaretçilerle buluşturma çabasındayız. Galerinin ilk etapta konservasyon işlemi tamamlanan 30 metrelik bölümünü ziyaretçiye açacağız."

-Aydınlatma ve gezi parkuru

Ersoy, kamulaştırma ve yıkım çalışmalarıyla kazıların hızlanmasını sağlayan İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin Agora çevresine güvenlik duvarı yapımına başlayacağını, böylelikle kazı alanının güney aksında genişleyeceğini söyledi.

Yeni düzenlemeyle ziyaretçi giriş kapısının İkiçeşmelik otoparkı tarafına alınacağını, Agora içinde ziyaretçiler için gezi parkuru oluşturulacağını ve kentin aydınlatılması projesinin gündeme geleceğini ifade eden Ersoy, bir kaç ay içinde duvarın tamamlanmasının ardından yazı galerisinin ziyarete açılabileceğini bildirdi.

Duvar yazılarının ziyarete açılması ve ışıklandırılmayla Agora'nın güçlü bir çekim noktası olacağını belirten Ersoy, yıllık 15 bin ziyaretçinin geldiği antik alanın ziyaretçi sayısını katlayabileceğini sözlerine ekledi.

-Kazılar 12 ay devam ediyor

"Smyrna" adıyla anılan ve M.Ö. 3 bin civarında Bayraklı'da kurulan ilk kentin ardından M.Ö. 4. yüzyılın başında Kadifekale ve Körfez arasına taşınan kent, literatürde "Yeni Smyrna" olarak adlandırılıyor. Yeni Smyrna antik kentinden bugüne ulaşabilen en iyi kalıntılar ise İkiçeşmelik mevkiindeki dönemin kent merkezi olan Devlet Agorası içinde bulunuyor. Depremlerle yıkılan, yeniden yapılan Agora Osmanlı döneminde de kullanıldı. Bu alanda kazılar yılın 12 ayı devam ediyor. - İzmir