2 Bin 200 Yıl Geciken Kargo Adresine Ulaşacak

TOLGA ALBAY - Antik çağın üç kehanet merkezinden biri olan Klaros Kehanet Merkezi'nde yapılan tapınak için 2 bin 200 yıl önce ısmarlanan ancak geminin Çeşme Kızılburun açıklarında batmasıyla suya gömülen 10 metrelik sütunun adresine ulaştırılması için çalışma başlatıldı.

Agora Kazısı Başkanı Prof. Dr. Nuran Şahin, Menderes ilçesine bağlı Ahmetbeyli beldesi yakınlarında devam eden Klaros Bilicilik Merkezi'nde AA muhabirine yaptığı açıklamada, son bulgulara göre antik çağın en eski kehanet merkezi olduğu belirlenen alanın aynı zamanda en önemli inanç merkezleri arasında yer aldığına dikkati çekti.

Pagan inanışına göre tanrının buyruklarının alındığı Bilicilik Merkezi'nin, M.Ö. 13. yüzyılda Miken Uygarlığı döneminde kurulduğunun tahmin edildiğini, Hristiyanlığın yaygınlaştığı M.S. 4. yüzyıla kadar bu inanışın en önemli merkezlerinden olduğunu belirten Şahin,  Klaros'un 1907'deki ilk keşfinden bu yana aralıklı olarak kazılan merkezde önemli eserler ve bulgulara rastlandığını ifade etti.

Merkezin önemli bir mabet alanı olması nedeniyle ihtişamlı tapınaklara ev sahipliği yaptığını, bunlardan M.Ö. 3. yüzyılda yapımına başlanan ancak tamamlanamayan Apollon Tapınağı'nın önemli bir anıt olduğunu aktaran Şahin, tapınağın kısa süre önce farklı bir konuyla gündeme geldiğine işaret etti.

Araştırmacı Cemal Pulak'ın 1993 yılında Çeşme açıklarında keşfettiği ve 2007 yılında ABD merkezli Sualtı Arkeoloji Enstitüsü organizasyonuyla 6 ülkeden arkeologların katılımıyla su üzerine çıkarılan 8 sütun tamburu ve dor başlığının Klaros Bilicilik Merkezi'ndeki Apollon Tapınağı için yapıldığının belirlendiğini dile getiren Şahin, şu bilgileri verdi:

"Marmara Adası'ndaki mermer ocaklarında üretildiği ve M.Ö 1. yüzyıla ait olduğu belirlenen sütun tamburlanın nereye ait olduğunun belirlenmesi amacıyla Teksas A&M Üniversitesi'nden Deborah Carlson ve ekibi bir çalışma yürüttü. Klaros'taki Apollon Tapınağı'ndaki mermerlerin analizi sonrası, batıktan çıkan parçaların bu tapınağın 6'ncı sütunu olduğu tespit edildi. Böylelikle dünyada ilk kez bir batığın adresi ortaya çıkarılmış oldu. Çıkarılan sütun tamburları ve başlık, Bodrum Sualtı Araştırma Merkezi'nde temizleniyor. Bu işlem sonrası sütunun Çeşme Müzesi'nde sergilenmesi düşünülüyordu. Ancak devreye girip bu sütunun adresinin Klaros olduğunu, burada sergilenmesi gerektiğini belirttik."

Sütunun Klaros'ta sergilenmesi fikrinin kabul gördüğünü ancak 1.5 metre çapında, 1 metre yüksekliğinde, 5-7 ton ağırlığındaki 8 mermer tambur ve sütun başlığının taşınmasının önemli bir maliyet yaratacağını anlatan Nuran Şahin, Teksas A&M Üniversitesi'nin bulduğu sponsorlukla bu işi üstlendiğini, sütunun taşınması ile ilgili proje yapıldığını, gelecek yıl uygulamaya geçileceğini kaydetti.

Sütunun orijinal yerinde sergilenmesinin mümkün olmadığını, bu yere yakın bir konumda yapılacak özel alanda, sutünların sudan çıkarılış ve konservasyon aşamalarını anlatan görsellerle sergilenmesinin düşünüldüğünü bildiren Şahin, "Projenin tamamlanmasıyla sütunlar, 2 bin 200 yıllık bir gecikmeyle adresine ulaşmış olacak. Proje, Klaros Bilicilik Merkezi'nin farklı bir arkeolojik zenginliğiyle ön plana çıkmasına vesile olacak" dedi. - İzmir