Stablecoin nedir, nasıl çalışır? Stablecoin türleri ve önemi
Özellikle kripto para piyasasına yeni giren yatıımcılar için terminolojiye dair bilgi sahibi olmak oldukça önemlidir. Stablecoinler'e dair detaylı bilgiye sahip olmak isteyenler ve piyasada yeni olan yatırımcılar için stablecoin nedir, nasıl çalışır? Stablecoin ne demek? gibi soruların yanıtları...
Stablecoin nedir?
Stablecoin'ler, değerlerini başka bir para birimine, emtiaya veya finansal bir varlığa sabitleyen özel bir kripto para birimi türüdür. Amaçları, Bitcoin gibi yüksek volatiliteye sahip kripto paralarda yaşanan fiyat dalgalanmalarına karşı bir çözüm sunarak, kullanıcılar için daha istikrarlı bir değer deposu veya işlem aracı olmaktır.
Stablecoin türleri
Fiat Destekli Stablecoin'ler: Bu tür stablecoin'ler, ABD doları gibi itibari para birimlerine birebir bağlıdır. Rezervler genelde banka hesaplarında tutulur ve bağımsız kuruluşlarca denetlenir. Örneğin, Tether (USDT) ve TrueUSD (TUSD), ABD dolarına endeksli popüler stablecoin'lerdir. Haziran 2024 itibarıyla, Tether 112 milyar doları aşan piyasa değeriyle öne çıkıyor.
Emtia Destekli Stablecoin'ler: Altın, gümüş veya petrol gibi fiziksel varlıklarla desteklenir. Örneğin, Tether Gold (XAUt) adlı stablecoin, altın rezervlerine dayalıdır. Hatta token sahipleri, fiziksel altın teslim alma hakkına sahiptir.
Kripto Destekli Stablecoin'ler: Bu stablecoin'ler, diğer kripto paralarla teminat altına alınır. Ancak, teminat olarak kullanılan kripto paraların dalgalı yapısından dolayı, genelde aşırı teminatlandırılır. Örneğin, MakerDAO'nun DAI stablecoin'i, dolaşımdaki stablecoin'lerin değerinin yüzde 155'i kadar bir teminatla Ethereum gibi kripto paralar tarafından desteklenir.
Algoritmik Stablecoin'ler: Rezerv varlık kullanmaksızın, arzı kontrol eden algoritmalarla çalışır. Bu yaklaşım, özellikle TerraUSD (UST) örneğinde görüldüğü gibi risklidir. Mayıs 2022'de yaşanan çöküşte UST'nin dolar karşısındaki sabitliği bozulmuş ve fiyatı bir gecede yüzde 80'den fazla düşmüştür.
Stablecoin'lerin önemi ve düzenlemeler
Stablecoin'ler, geleneksel itibari para birimlerine dijital bir alternatif sunarak, düşük volatilite sayesinde kripto dünyasında daha güvenli bir yatırım veya ödeme aracı sağlar. Ancak, bu hızlı büyüyen piyasa (2024 itibarıyla 162 milyar dolar) regülatörlerin ilgisini çekmiştir. Örneğin, IOSCO (Uluslararası Menkul Kıymet Komisyonları Örgütü), stablecoin'lerin ödeme ve takas sistemleri gibi düzenlenmesi gerektiğini öne sürmüştür.
Stablecoin'ler nasıl çalışır?
Stablecoin'ler, piyasadaki değerlerini sabit tutmak için genellikle rezerv varlıklar veya algoritmalar kullanır. Bu sayede, itibari para birimlerinin dijitalleştirilmiş bir versiyonu gibi çalışarak, kullanıcıların hem volatiliteden korunmalarını sağlar hem de geleneksel finans sistemine bir alternatif oluşturur.
