Kripto Deepfake'leri Nasıl Tespit Edilir?
Manipüle edilmiş videolar çoğu zaman sahte kripto yatırım dolandırıcılıklarını pazarlamak için kullanılsa da, dezenformasyon amacıyla da silah haline gelebiliyor ve internette hızla yayılabiliyor. Peki, kripto deepfake'leri nasıl tespit edilir?
Yapay zeka araçları her geçen ay daha da gelişiyor ve bu durum deepfake (derin sahte) tehditlerinin de artmasına neden oluyor. Bunun yakın tarihte yaşanan komik bir örneği, Fox News sunucusu Laura Ingraham'ın Beyaz Saray'da Donald Trump'la yaptığı röportaj sırasında ortaya çıktı.
Videoda, Trump'ın Oval Ofis'teki perdeyi geri çekerek gururla Bitcoin'in teknik dokümanını (whitepaper) çerçeveletip sergilediği görülüyordu.
Klip, "TRUMP LAURA'YA BITCOIN WHITEPAPER'INI GÖSTERİYOR" yazan amatörce hazırlanmış bir grafikle birlikte paylaşılmıştı ve videonun gerçekten televizyonda yayımlandığını ima ediyordu.
Bu özel deepfake'in amacını anlamak zor. Görünüşe bakılırsa finansal bir motivasyon yoktu; belki de bu, bir çeşit hiciv denemesiydi.
Yine de bu tür gönderiler önemli bir noktayı vurguluyor: Kripto meraklılarının artık her zamankinden daha dikkatli olması ve internette gördükleri içerikleri sorgulaması gerekiyor.
Gelin, hep birlikte deepfake videolarını tespit etmeye yönelik bazı ipuçlarına göz atalım...
1. Yüze Yakından Bakın
Yapay zeka modelleri oldukça ikna edici videolar üretebilse de hâlâ kusursuz değiller. Bu videoların zayıf noktalarından biri, insan yüz ifadelerini mükemmel bir şekilde taklit edememeleri.
MIT uzmanları, bir kişinin videosunu izlerken yanaklarına ve alnına dikkat etmenizi öneriyor. Çok pürüzsüz ya da fazla kırışık görünüyorlarsa bu durum şüpheli olabilir. Ayrıca göz kırpma sayısına da bakın: Normalden fazla ya da az göz kırpmak, yapay bir müdahaleye işaret edebilir. Dudak hareketleri de önemlidir; doğal olmayan bir hareket, söylenen kelimelerin başka bir ses kaydından eklenmiş olabileceğini gösterebilir.
2. Ne Söylüyorlar?
Bu ipucu, genel olarak kripto dolandırıcılıklarına işaret eden kırmızı bayraklarla bağlantılı. Elon Musk ya da Michael Saylor gibi tanınmış isimlerin yatırım fırsatlarını tanıttığı bir video izliyorsanız, şu soruyu kendinize sorun: Gerçekten böyle uçuk vaatler veren bir videoda yer alır mıydılar?
McAfee'nin yaptığı çarpıcı bir araştırmaya göre, ortalama bir Amerikalı günde yaklaşık üç deepfake videosuyla karşılaşıyor. Durumu daha da kötüleştiren bir diğer trend ise hacker'ların ünlü isimlerin X (eski adıyla Twitter) hesaplarını ele geçirip token pazarlamaları yapmaları.
3. Kaynağı İnceleyin
Bir deepfake videosunun gerçek olabileceğini düşünüyorsanız, iddiaları doğrulamak için biraz araştırma yapmak faydalı olabilir.
Genellikle önemli bir kripto figürünün videosu gerçekten kayda değerse, Cryptonews gibi haber sitelerinde yer bulacaktır. Gazetecilerin bu görüntülerin gerçekliğini doğrulayıp doğrulamadığını kontrol edin.
Eğer video içeriğini destekleyen haberler yoksa, bu durum videonun sahte olduğunu işaret edebilir.
4. Yorumları Kontrol Edin
X ve Facebook'taki topluluklar, deepfake videoları fark ettiklerinde genellikle "Topluluk Notları" gibi sistemlerle uyarılarda bulunurlar. Ancak bu uyarıların yayılması bazen birkaç saat sürebilir.
Bir diğer yedek plan ise videonun altındaki yorumlara göz atmaktır. Kullanıcılar çoğunlukla videoda yapay zekanın kötü amaçlarla kullanıldığını belirtir.
5. Seslere Dikkat Edin
Deepfake videolarının bazı görsel ipuçları veriyor olması işimizi kolaylaştırsa da manipüle edilmiş sesleri tespit etmek daha zordur.
Burada dikkat etmeniz gereken en önemli noktalar, sesin tonunu incelemektir. Konuşma, normalde olduğundan daha düz, duygusuz ve yapay gelebilir mi?
Yapay zeka ile üretilmiş sesler genellikle cümleler arasındaki nefes alma seslerini kaldırır ve bu da kulağa son derece yapay gelir. Ayrıca videoda hiç arka plan sesi olmaması ya da aşırı yoğun bir arka plan sesi bulunması da şüphe çekebilir.
Riskler Büyük
Deepfake videolarının yol açtığı riskler konusunda farkındalığı artırmak hayati önem taşıyor.
Bir adam, İngiliz bir ünlünün manipüle edilmiş bir videosunu izledikten sonra 35 bin dolar kaybetti. Sahte bir kripto borsasına bütün birikimlerini yatırması için kandırılmıştı.
"Para tasarrufu uzmanı" olarak ün kazanan gazeteci Martin Lewis, bu tür videoların artışını "korkutucu" olarak nitelendirdi ve kamuoyunu korumak için hükümet ve düzenleyici kurumları acil harekete geçmeye çağırdı.
Kripto projeleri de bu tehdide karşı savunmasız kalabiliyor. Hacker'lar, Binance'in eski strateji direktörü Patrick Hillman'ı taklit ederek bazı projeleri hedef almayı başardı.
Deepfake'ler, geçmiş televizyon röportajlarından ve konferans görüntülerinden faydalanarak başka üst düzey yöneticileri de taklit etmek amacıyla kullanılmaya devam ediyor.
