Hillary Clinton Biyografisi
Hillary Clinton Kimdir ?
Hillary Diane Rodham, ABD'nin Illinois eyâletindeki Chicago kentinde doğdu.
Üç yaşında ailesi ile beraber Park Ridge, Illinois'e taşınmıştı. Babası Hugh Ellsworth Rodham İngiliz ve İrlandalı göçmenlerin bir çocuğudur ve tekstil endüstrisinde küçük ama başarılı bir işe sahiptir. Annesi Dorothy Emma Howell, ise ev hanımıydı. Hugh ve Tony adında iki de küçük kardeşi vardır.
Çocukken, kilisede ve okulda pek çok aktivite de görev almıştır. Tenis ve diğer spor dalları ile uğraşmış, Brownie ve Girl Scout gibi ödüller kazanmıştır. Marine East High School okulunda okumuş, öğrenci konseyi, müzakere takımı ve Ulusal Onur Topluluğu (National Honor Society) gibi gruplara katılmıştır. Daha sonra Marine South High School'a geçmiş ve burada Ulusal Hüner Finalist'i (National Merit Finalist) olmuş ve 1965 yılında da mezun olmuştur. Ailesi istediği alanda kariyer yapması için onu desteklemiştir.
Muhafazakar bir ailede yetişmiş olan Hillary, 13 yaşında 1960 yılının Başkanlık seçimlerini yakından takip etmiş ve 1964 Başkanlık seçimlerinde Cumhuriyetçi aday Barry Goldwater için gönüllü olarak çalışmıştır. Politik kariyerinin başlalarında, babası gibi komünist karşıtı olan lisedeki tarih öğretmeni ve annesi gibi sosyal adalet gibi konularla ilgilenen aynı zamanda da bir rahip olan akıl hocası onu çok etkilemiştir. 1962'de Akıl hocası ile beraber sosyal haklara sahip çıkan lider Martin Luther King Jr. ile tanışma şansına erişmiştir.
Üniversite yılları
1965'te Rodham Wellesley Koleji'e girmeye hak kazanmış ve burada Siyasal Bilimler üstüne eğitim görmeye başlmıştır. İlk yıllarında üniversitenin “Genç Cumhuriyetçiler” (Young Republicans) organizasyonunun başkanlığını yapmıştır. Amerikan Sivil Haklar Hareketi ve Vietnam Savaşı ile ilgili görüşlerinin değişmesi sebebi ile bu pozisyondan vazgeçmiş ve kendine özgü “bir muhafazakarın aklı ve bir liberalin kalbi” görüşünü benimsemiştir. Martin Luther King Jr'in ölümünden çok etkilenmiş ve savaş karşıtı Demokrat Eugene McCarthy'nin başkan adayı olmasını desteklemiştir.
Üniversitedeki diğer siyahi öğrenciler ile işbirliği yaparak, üniversiteye daha çok siyahi öğrencinin alınması gibi değişiklikler yapabilmek için iki günlük bir kampanya düzenleyerek derslere girmeyi reddetmişlerdir. Aynı yıl Wellesley Koleji Yönetim Topluluğu'na (Wellesley College Government Association) başkan olarak seçilmiştir. "Wellesley in Washington" adında üniversitenin yaz programına katılmış, ve profesörü Alan Schecter'in da yardımıyla Cumhuriyetçi Konferans Evi'nde (House Republican Conference) stajyer olarak işe başlamıştır. Böylece değişmekte olan politik görüşlerini daha iyi anlayabileceği düşünülmüştür. Cumhuriyetçi aday Nelson Rockefeller'in kampanyası için çalışmaya davet edilmiştir. 1968'de Cumhuriyetçi Ulusal Konvansyionu'na (Republican National Convention) katılmış ve burada verilen ırkçı mesajlar yüzünden Cumhuriyetçi partiyi tamamen terk etmiştir.
Wellesley'e geri dönen Rodham bitirme tezini Profesör Schecter'in gözetmenliğinde, Saul Alinsky'nin radikal topluluk organizasyonu üstüne yapmıştır. 1969'da Siyasal Bilimler bölümünden derece ile mezun olmuştur. Bazı öğrencilerin baskısı ile, Wellesley'de mezuniyet töreninde konuşan ilk öğrenci olmuştur. Associated Press'e göre konuşma ayakta alkışlanmıştır.
Life isimli dergide, ondan önce konuşan senatör Edward Brooke hakkındaki eleştirileri sayesinden, onunla ilgili bir makale yayınlanmıştır. Bazı yerel televizyon kanallarında ve yerel gazetelerde de adı anılmıştır. O yazını Alaska'da McKinley Dağı Ulusal Parkı'nda bulaşık yıkarak gerçimiştir. Sağlıklı koşullarda çalışılmadığından şikayet edince buradan da kovulmuştur.
Hukuk Eğitimi
Rodham daha sonra Yale Üniversitesi'nde hukuk öğrenimi görmeye başlamıştır. Burada “Yale Review of Law and Social Action” isimli okul gazetesinin editör kurulunda yer almıştır. İkinci yılında Yale Çocuk Çalışma Merkezi'nde (Yale Child Study Center) çocukluğunda beynin gelişimi üstüne araştırmalara katılmıştır. Aynı zamanda çocuklarında suistimal edilmesi ve fakirlere hukuksal destek sağlayan hayır kurumlarında da çalışmıştır. Göçmenlerin çalışma, yaşama ve eğitim ve sağlık gibi sorunları üstüne Marian Wright Edelman ile beraber yaptığı araştırmalar ile ödül kazanmıştır. Zaman içerisinde Edelman onun akıl hocalığını da yapacaktır.
1971 ilkbaharında, Yale'de bir hukuk öğrencisi olan Bill Clinton ile flört etmeye başlayan Rodham, aynı zamanda sivil özgürlükler, anayasal haklar ve radikal amaçları desteklemisi ile tanınmış bir hukuk büroasunda, çocukların vesayeti ile ilgili davalarla ilgileniyordu. Bu büronun kurucularından ikisi komünist partinin kurucu üyeleriydi. Clinton o yaz kendi ile ilgili işleri iptal ederek onunla Berkley, California'da yaşamaya başlamıştır. Kendini işini ve hedeflerine atayan Clinton, Rodham ile tanıştıktan sonra, kendini onunla yaşamaya adayacaktır. Okula geri dönene kadarda beraber yaşayacaklardır.
Takip eden yazda Demokrat aday George McGovern için başarısız olacak bir bir kampanya yürütmüşlerdir. 1973'te gene derece ile mezun olan Rodham Clinton ile beraber olabilmek için orada bir yıl daha kalmıştır. Clinton mezun olduğu yıl ona evlenme teklif ama bu teklif reddedilmiştir. Yale Çocuk Çalışma Merkezi'nde çalışmaya başlamış ve 1973'te yayınladığı “Huku Korumasında Çocuk” (Children Under the Law) makalesi “Harvard Educational Review”da yayınlanmış ve ilgili alanda pek çok kez referans olarak gösterilmiştir.
Evlilik
Richard Nixon'u suçlayan bir komitede çalıştıktan sonra, büyük hukuk firmaları ile çalışmaktan vazgeçip, kalbini izleyerek, Bill Clinton'un peşinden Arkansas'a gider. 1975'te evlendikten sonra 1980'de ilk kızları Chelsea doğar. Arkansas'a yerleştikten sonra fakirler için hukuksal destek sağlayan bir klinik kurmuş ve çocukların suistimali ile ilgili davalarla ilgilenmiştir. Arkansas Advocates for Children and Families ismli bir group kurmuş, otuz yaşına geldiğinde ise, Başkan Jimmy Carter tarafından Birleşmiş Eyaletler Hukuk Servisi Kurumu isimli, fakirlere hukuksal destek sağlayan ve kar amacı gütmeyen bir kurumun yönetimine atanmıştır.
Bill, Arkansas valisi seçildikten sonra da çocukların korunması, eğitimi ve sağlığı ile ilgili çalışmalara devam etmiş ve çocuk haklarını koruyan pek çok ulusal sivil toplum örgütünde de yer almıştır.
Hukuk kariyerine de devam eden Hillary, Amerikan Barolar Birliği'ne Mensup Kadınlar (American Bar Association's Commission on Women in the Profession) grubuna liderlik etmiş ve cinsel taciz ve eşit ücret ödenmesi gibi konularda başı çekmiştir. Aynı zamanda iki kez Amerika'nın en etkili 100 avukatından biri olarak seçilmiştir.
First Lady
Bill 1992'de başkan seçildikten sonra Amerika'nın en önde gelen kadın hakları savunucularından biri olan Hillary dünya çapında da tanınmış ve hayranlık uyandırmıştır. Kadın haklarını ve kadının durumunu bütün dünyada savunan Hillary aynı zamanda örğüs kanseri ve Körfez Savaşı sendromuna yakalanmış insanlara terapi uygulanması ile ilgil çalışmalarda da bulunmuştur. 1997'de Adoption and Safe Families Act (Evlat Edinme ve Güvenli Aileler Hareketi) ile evlat edinmeyi kolaylaştırmış ve genç yaşta hamile kalmanın önüne geçmeye çalışmıştır.
Evrensel sağlık ile ilgili çalışmaları başarısız olmasına rağmen, herkesin sağlıklı yaşaması için yaptığı çalışmalar ve bu işe kendini ne kadar adamış olduğunu hiç bir amerikalı unutmamıştır. Çocukların sağlığı içinde çok gayret göstermiş, başlattığı programlar ile her çocuğua sağlık güvencisi kazandırmıştır aynı zamanda, ilaç firmalarına baskı yaparak, çıkardıkları ilaçların çocuklar üstündeki etkilerinin de kontrol edilmesini sağlamaya çalışmıştır.
1995'te yayınlanan “It Takes A Village” (Bir Kasaba Gerekir) isimli kitabı, uluslararası bir best-seller olmuştur. Çocukların başarısı için herkesin sorumlu olduğunu anlatan kitabın gelirlerini çocukların gelişimi için harcamıştır. “Living History” adlı otobiyografi kitabı da aynı zamanda bir best-seller olmuştur.
Senatör
2000 yılında New York Senatörü olan Hillary çocuklarla ilgili konularda avukatlığa devam etmiş aynı zamanda da ülkenin korunması ile ilgili ulusal bir kahraman olmuştur. 11 Eylül 2001 Saldırıları'nda zarar gören ailelere yardım etmek, zarar gören KOBİlere destek olmak ve kurtarılmada çalışan görevlilere sağlık ile ilgili konularda yardımcı olmak için çalışmalar yürütmüştür. New York veya başka bir yerde benzer bir olayın tekrar yaşanmaması için ülke güvenliğini korumak için çabalarda bulunmaktadır ve bunlar için kaynak sağlamaya çalışmaktadır.
New York, Irak ve Afganistan'daki askerleri gezerek, güvenliğe ne kadar önem verdiğini gösteren davranışlarda bulunmuş ve amerikan askerinin yaşadığı zorlukları ilk ağızdan öğrenmiştir. Asklerin sağlık sorunlarını da yakından takip etmiş ve ikinci bir Körfez Savaşı Sendromu yaşanmaması için gayret göstermiştir. Aynı zamanda Irak'ta kurulmuş olan hükümete karşıda ciddi eleştirileri bulunmaktadır.
Denizaşırı sorunların bulunmasına rağmen, ülkenin kendi iç sorunlarının görmezden gelinmesine karşı olan Hillary, ülke içinde de pek çok yasanın geçmesi ya da geçmemesi için çalışmalarda bulunmaktadır. Çocukların sağlık güvencilerini artırmak için çalışmalar yapmaktadır, HIV/AIDS virüslerine karşı bir çözümün bulunması için yapılan araştırmaları desteklemekte ve bilişim teknolojilerin kullanılarak sağlık evlerinde yönetim gibi giderlerin kısılması için uğraşmaktadır.
Senato'da çocukların güvenliği ve sağlığı ile ilgili çalışmalarına devam etmektedir. En büyük başarılarından biri, bütün ilaç firmalarını çocukların sağlığına uygun ilaçlar üretilmesi konusunda zorlayan bir yasa çıkarrılmış olmasındadır. Aynı zamanda okullarda verilen eğitimde çevre kirliliğine değinilmesi ve çevrenin korunması ile ilgili çalışmalarda da bulunmuştur.
Kadın haklarının en önde gelen savunuclarından biri olan Clinton, bu ünvanını Senato'da da sürdürmekte, aile planlaması ve erken yaşta hamilelik gibi sorunların çözülmesi için çaba göstermektedir.
2005'te her oyun değerli olduğunu söyleyen Hillary, “Count Every Vote Act” (Her Oyu Say Hareketi) adı altında her oyun eşit derecede önemli olduğunu ve hepsinin sayılması gerektiğini söyleyen bir hareket başlatmıştır. 2006'da da yüzde 67 oranıyla tekrar Senato'da New York'u temsil eden kişi olarak seçilmiştir.
2008 ABD başkanlık seçimleri
Hillary Rodham Clinton 20 Ocak 2007'de Demokratik Parti'den ABD başkanlığına adaylığını koydu. Demokratik Parti içinde yapılacak ön seçimlere adaylığı koyan diğer siyasetçiler arasında Barack Obama, John Edwards, Joe Biden, Christopher Dodd ve Bill Richardson bulunmaktaydı. Hillary Clinton 2007 yılı boyunca Demokratik Parti içindeki en şanslı aday olarak görülmekteydi.
Her eyalette değişik tarihlerde yapılan ön seçimlerden ilki Iowa eyaletinde 3 Ocak 2008 tarihinde gerçekleşti. Barack Obama'nın bu eyalette beklenmedik bir başarı elde ederek seçimi kazanması Hillary Clinton'un adaylık şansını olumsuz yönde etkiledi Ancak Clinton 5 gün sonra New Hampshire eyaletindeki seçimleri kazanarak rekabeti sürdürdü. 2008'in Ocak boyunca Demokratik Parti içinde Hillary Clinton ve Barack Obama dışındaki bütün adaylar adaylıktan çekildiklerini ilan ettiler.
5 Şubat 2008 günü 20 eyalette aynı günde yapılacak ön seçimlere kritik gözüyle bakılıyordu. Bu seçimlerde her iki aday da başarılı oldu. Ancak Obama'nın Clinton'a kıyasla az bir farkla öne geçtiği gözlendi. Haziran ayına kadar Demokratik Parti içindeki yarış başa baş devam etti. Hillary Clinton Obama'yı sonuna kadar az bir farkla takip etti. Ancak 3 Haziran 2008 tarihinde South Dakota ve Montana eyaletlerinde yapılan ön seçimlerden sonra Hillary Clinton'un Obama'nın açtığı küçük farkı kapatamayacağı anlaşılınca Barack Obama Demokratik Parti'nin 2008 ABD başkanlık seçimlerindeki adayı olarak ilan edildi. Böylece Hillary Clinton başkanlık yarışını kaybetmekle birlikte ABD tarihinde başkanlığa en çok yaklaşmış kadın aday olma özelliğini kazanmış oldu.
Alınan sonuçlar ardından 20 Ocak 2009'da 43. ABD başanı olan Barack Obama'nın kadrosunda ABD'nin yeni Dışişleri bakanı oldu.