Uykuluk hayvanın neresidir, uykuluk hayvanın neresinden çıkar?
Türk mutfağının gizli hazinelerinden biri olan uykuluk, lezzetiyle gurme sofraları süsleyen ancak pek bilinmeyen bir sakatat türüdür. Peki, Uykuluk hayvanın neresidir, uykuluk hayvanın neresinden çıkar?
Özellikle son yıllarda sokak lezzetlerine olan ilginin artmasıyla birlikte uykuluk da gastronomi dünyasında hak ettiği değeri görmeye başlamıştır. Peki uykuluk nedir, hayvanın neresinden çıkar ve neden bu kadar lezzetlidir?
UYKULUK NEDİR, HAYVANIN NERESİNDEN ÇIKAR?
Türk mutfağının gizli hazinelerinden biri olan uykuluk, lezzetiyle gurme sofraları süsleyen ancak pek bilinmeyen bir sakatat türüdür. Özellikle son yıllarda sokak lezzetlerine olan ilginin artmasıyla birlikte uykuluk da gastronomi dünyasında hak ettiği değeri görmeye başlamıştır. Peki uykuluk nedir, hayvanın neresinden çıkar ve neden bu kadar lezzetlidir?
UYKULUK TAM OLARAK NERESİDİR?
Uykuluk, dana ya da kuzu gibi geviş getiren hayvanların sütle beslendiği dönemde bulunan özel bir organdır. Bu organ, timüs bezi (gırtlak bölgesinde) veya pankreas (göğüs kafesi ya da diyafram civarında) gibi bölgelerde bulunur. Bu bölgelerdeki bez dokular, hayvanın büyümesiyle birlikte körelir ve zamanla yok olur. Bu yüzden uykuluk yalnızca yavru hayvanlardan, özellikle sütle beslenme döneminde kesilenlerden elde edilebilir.
HANGİ HAYVANDAN ELDE EDİLİR?
Uykuluk genellikle kuzu ya da dana gibi büyükbaş veya küçükbaş hayvanlardan alınır. Ancak en makbul olanı, kuzu uykuluğudur. Çünkü kuzu uykuluğu daha yağlı, daha yumuşak ve kendine özgü aromasıyla çok daha lezzetlidir. Dana uykuluğu ise biraz daha büyük yapılıdır ve pişirme süreci kuzuya göre biraz daha uzundur.
UYKULUK NASIL TEMİZLENİR?
Uykuluğun temizliği, en önemli aşamalardan biridir. Bu organ oldukça hassas bir dokuya sahip olduğu için taze tüketilmesi önerilir. Uykuluğun üzeri zar ve yağ tabakası ile çevrilidir. Bu zarlar ve fazla yağlar temizlenmezse, pişirme sırasında kötü bir koku ve dokuda bozulma olabilir. Genellikle uykuluk, birkaç saat suda bekletilerek ve daha sonra zarı soyularak temizlenir. Bazı aşçılar süt ya da limonlu suda bekletmeyi tercih eder.
UYKULUK NASIL PİŞİRİLİR?
Uykuluk, pişirme açısından çok yönlü bir üründür. Izgarada, tavada, tereyağında veya mangalda pişirilebilir. En popüler yöntemlerden biri, uykuluğun az yağlı bir tavada mühürlenerek dışı çıtır içi yumuşak kalacak şekilde pişirilmesidir. Aşırı pişirmek, dokusunu lastik gibi yapabilir. Baharat olarak genellikle tuz, karabiber ve kekik yeterlidir. Ancak bazı şefler, kimyon ve pul biberle farklı lezzetler katmayı da tercih eder.
HANGİ BÖLGELERDE TERCIH EDİLİR?
Uykuluk, Türkiye'de özellikle İstanbul, Adana, Gaziantep ve Bursa gibi şehirlerde yaygın olarak tüketilir. İstanbul'da özellikle sokak lezzetleri arasında yerini almıştır. Mangal kültürünün güçlü olduğu bölgelerde ise genellikle şişe takılarak köz ateşinde pişirilir. Gurme restoranlarda da meze menülerinin en çok tercih edilen ürünlerinden biridir.
SAĞLIK AÇISINDAN DEĞERİ NEDİR?
Uykuluk, yüksek oranda protein, B12 vitamini, demir ve çinko içerir. Özellikle sporcular ve bağışıklık sistemini güçlendirmek isteyenler için oldukça faydalıdır. Ancak yağ oranı da yüksektir, bu nedenle ölçülü tüketilmesi önerilir. Kolesterol sorunu yaşayan bireylerin dikkatli olması gerekir.
FİYATI NEDİR, BULUNMASI ZOR MUDUR?
Uykuluk, sınırlı sayıda hayvandan elde edildiği için oldukça pahalı bir sakatat türüdür. Özellikle kuzu uykuluğu, restoranlarda gramla satılır. Kasaplarda veya özel şarküterilerde bulunabilir ancak her zaman temin etmek mümkün değildir. Bu nedenle gurmeler ve şefler için oldukça kıymetlidir.
GURME MUTFAKLARIN YENİ GÖZDESİ
Uykuluk, sade pişirildiğinde dahi damakta iz bırakır. Ancak bazı restoranlar, uykuluğu farklı tekniklerle sunarak bir "fine dining" öğününe dönüştürür. Örneğin, uykuluk üzerine balsamik sos, mantar ve soğan karamelize edilerek servis edilir. Bu sayede geleneksel bir sakatat, modern mutfakta bambaşka bir şölene dönüşür.
