Mimar Sinan'ın kafatası kayıp mı?

Türk-İslam mimarisinin en önemli ustası olan Mimar Sinan, ardında bıraktığı eserlerle sadece Osmanlı dönemini değil, dünya tarihini de etkilemiştir. Ancak onunla ilgili en çok tartışılan konulardan biri, 20. yüzyılda yapılan incelemelerden sonra ortaya çıkan " Mimar Sinan'ın kafatası kayıp mı?" sorusudur. Bu gizem, hem akademik dünyada hem de kamuoyunda hâlâ yankı bulmaktadır.

MİMAR SİNAN'IN YAŞAMI VE ESERLERİ

1489 yılında Kayseri'nin Ağırnas köyünde doğan Sinan, Osmanlı ordusunda uzun yıllar görev yaptıktan sonra mimarlığa yönelmiştir. Kanuni Sultan Süleyman, II. Selim ve III. Murad dönemlerinde Osmanlı Başmimarı olarak yüzlerce esere imza attı. Süleymaniye Camii, Selimiye Camii, Mihrimah Sultan Camii ve daha pek çok eser, onun ustalığını yansıtır. 1588 yılında vefat eden Sinan, Süleymaniye Camii'nin yanında yaptırılan mütevazı türbesine defnedildi.

1935'TE BAŞLAYAN GİZEM

Cumhuriyet'in ilk yıllarında antropolojiye duyulan ilgi nedeniyle bazı önemli şahsiyetlerin mezarları açıldı. 1935 yılında sıra Mimar Sinan'a geldi. Yapılan çalışmalar sırasında, Sinan'ın kafatası inceleme amacıyla mezardan çıkarıldı. O dönemde amaç, büyük şahsiyetlerin kafatası ölçülerinden zeka ve karakter özelliklerini incelemekti. Ancak bu bilimsel anlayışın etik boyutları bugün hâlâ tartışılmaktadır.

Ne yazık ki, Mimar Sinan'ın kafatası bu incelemelerden sonra yerine konulmadı ya da konulmuş olsa bile resmi kayıtlarda yer almadı. Bu durum, onun naaşı üzerinde ciddi bir belirsizlik oluşturdu.

2016'DAKİ TEKNOLOJİK İNCELEMELER

2016 yılında yapılan restorasyon ve arkeolojik çalışmalar sırasında Mimar Sinan'ın türbesi modern cihazlarla incelendi. Yer altı görüntüleme sistemleri ve gelişmiş yöntemlerle yapılan araştırmalarda, Mimar Sinan'a ait kafatasının türbede bulunmadığı tespit edildi.

Bu bulgu, 1935'teki çalışmaların ardından kafatasının kaybolduğu ya da iade edilmediği iddialarını güçlendirdi. O günden bu yana konuyla ilgili tartışmalar hız kesmeden devam ediyor.

TARİHÇİLERİN FARKLI GÖRÜŞLERİ

Konu hakkında tarihçiler arasında çeşitli yorumlar bulunmaktadır:

• Kayboldu görüşü: Bazı tarihçiler, kafatasının 1935'te yapılan antropolojik araştırmalar sırasında kaybolduğunu savunuyor.

• İade edilmedi iddiası: Bir başka görüş ise kafatasının hiç türbeye iade edilmediği yönünde.

• Koleksiyon ihtimali: Daha iddialı bir kesim, kafatasının özel bir koleksiyona geçmiş olabileceğini öne sürüyor.

Bu farklı görüşler, gizemi daha da derinleştiriyor.

MİMAR SİNAN'IN MİRASINA ETKİSİ

Mimar Sinan, Osmanlı mimarlığının en büyük ustası olarak kabul edilir. Onun eserleri sadece İstanbul'un değil, tüm Osmanlı coğrafyasının kültürel kimliğini yansıtır. Ancak kafatasının kaybolmuş olması, onun hatırasına gölge düşüren bir olaydır. Kültürel mirasın korunması ve tarihi şahsiyetlere saygı konusunda yaşanan bu durum, eleştirilerin odak noktası olmuştur.

ETİK TARTIŞMALAR

Bugün, geçmişte yapılan bu tür uygulamalar etik açıdan yoğun şekilde eleştirilmektedir. Birçok uzman, tarihi şahsiyetlerin mezarlarının bilimsel gerekçelerle açılmasının doğru olmadığını savunur. Özellikle Mimar Sinan gibi büyük bir dehanın kalıntılarının eksik kalması, sadece tarihsel değil, aynı zamanda toplumsal bir kayıp olarak görülüyor.

GÜNÜMÜZDE ÇÖZÜM ARAYIŞLARI

Konu hâlâ akademik çevrelerde gündemdeki yerini koruyor. Bazı araştırmacılar, arşiv belgelerinin yeniden incelenmesi gerektiğini, belki de kafatasının izine bu belgeler aracılığıyla ulaşılabileceğini dile getiriyor. Kamuoyunda ise Mimar Sinan'ın hatırasına saygı gösterilmesi ve bu gizemin aydınlatılması yönünde ciddi bir talep var.

GİZEM HENÜZ ÇÖZÜLMEDİ

Mimar Sinan'ın kafatasının kaybolmuş olması, Türk tarihinin en büyük mimarına dair üzücü bir gerçek olarak karşımızda duruyor. 2016'daki incelemeler bu iddiaları doğrulasa da, kafatasının nerede olduğu hâlâ bilinmiyor.

Bugün bile bu soruya net bir yanıt verilemiyor: Mimar Sinan'ın kafatası gerçekten kayıp mı, yoksa hâlâ bir

Osman DEMİR

Haberler.com - Gündem