Mecliste kınama cezası nedir, kınama cezası alınca ne olur?
Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde (TBMM) kavgaya karışan AK Partili Alpay Özalan ve TİP'li Ahmet Şık'a kınama cezası verildi. Peki, Mecliste kınama cezası nedir, kınama cezası alınca ne olur?
TBMM Genel Kurulu'nun Can Atalay ile ilgili olağanüstü toplantısındaki arbedede yumruk yumruğa kavga eden TİP İstanbul Milletvekili Ahmet Şık ile AK Parti İzmir Milletvekili Alpay Özalan'a kınama cezası verildi. Mecliste kınama cezası nedir, kınama cezası alınca ne olur?
MECLİSTE KINAMA CEZASI NEDİR?
Kınama:
Kınama Cezası Meclis İçtüzüğü'nün 160'ıncı maddesinde düzenlenen bu ceza, uyarma cezasını gerektiren tutum ve davranışlardan daha ağır nitelikli ve görüşme düzenini gerçekten kesintiye uğratabilecek türdeki fi illerden dolayı milletvekillerine uygulanacaktır27 . 160'ıncı maddeden de anlaşılacağı üzere kınama cezası, milletvekillerinin uyarma cezasına göre daha ağır nitelikteki fi il ve davranışlarından kaynaklanır. Bir üye, aynı birleşimde iki kez uyarma cezası almış; fakat söz konusu tutum ve davranışında ısrar ediyorsa, kendisine kınama cezası verilir. İçtüzük'ün 160'ıncı maddesinin üçüncü bendinde ise milletvekillerine kınama cezasının uygulanmasını gerektiren "kaba ve yaralayıcı söz sarf etmek" fi ili yer alır. Söz konusu sebep, oldukça belirsizdir ve bu konu ile ilgili olarak Meclis Başkanı'nın takdir yetkisinin oldukça genişlediği açıktır. Bu milletvekilinin kullandığı sözcükler ya da yaptığı hareketler, Başkan'ın değer yargılarına ve değerlendirme ölçütlerine göre kendisine kınama cezasının uygulanmasına ya da uygulanmamasına yol açacaktır.
Aynı maddenin dördüncü bendindeki "saldırıda bulunmak" ibaresi de çok açık bir ifade değildir. Maddede yer alan saldırı sözcüğünden, "manevi bir saldırı"yı anlayacak olursak; uyarma cezasının uygulanması da söz konusu olabilir. Bu nedenle, saldırıdan ne anlaşılması gerektiği, somut olayda dikkatlice değerlendirilmelidir. Manevi bir saldırı söz konusu ise bu fi ilde bulunan vekile, uyarma cezası uygulanabilir. Örneğin; bir milletvekilinin, diğerinin şahsına yönelik ağır hakaretlerde bulunması veya sövmesi gibi. Buna karşılık, milletvekili, maddi bir saldırıda bulunmuş ise, daha ağır olan kınama cezası ile karşılaşacaktır. Demek ki, bu bentte geçen "saldırı" sözcüğü, "somut bir saldırı" olarak düşünülmelidir. Örneğin, bir milletvekilinin diğerini tartaklaması, itip kakması, yumruklaması, tokat atması, herhangi bir cisim fırlatması, su atması gibi fi iller, "maddi saldırı" olarak kabul edilebilir.