ABD seçimleri nasıl yapılır? ABD seçim sistemi nedir, nasıl işliyor?
ABD seçimleri nasıl yapılır? ABD'de 2024 seçim sonuçları merak edilirken Demokratların adayı ve mevcut Başkan Yardımcısı Kamala Harris ile Cumhuriyetçi rakibi, eski Başkan Donald Trump arasındaki başkanlık yarışı sona yaklaşmakta. 5 Kasım'da gerçekleştirilecek 60. başkanlık seçimleri için geri sayım sürerken, son anketler Harris ile Trump arasındaki kıyasıya rekabeti gözler önüne seriyor. Peki, ABD seçim sistemi nedir, nasıl işliyor?
ABD seçim sistemi nedir, nasıl işliyor? Ülkede, en çok oyu alan değil, en fazla delegeyi kazanan adayın başkan olduğu seçim sistemi nedeniyle "salıncak eyaletlerdeki" sonuçlar kritik bir öneme sahip. ABD seçimleri nasıl yapılır? Detaylar haberimizdedir…
ABD SEÇİMLERİ NASIL YAPILIYOR?
- Dört yılda bir, Kasım ayının ilk Salı günü gerçekleştirilen ABD başkanlık seçimlerinde "en çok oyu alan aday kazanır" kuralı geçerli değildir. Bunun sebebi, başkanın halk oyu ile değil, 538 üyeden oluşan "seçiciler kurulu" tarafından belirlenmesidir.
- Ülkede 50 eyalet bulunmakta ve bir eyaletteki yarışta önde olan aday, o eyaletin tüm seçiciler kurulu delegelerini kazanır. Başkanlık için ise 270 veya daha fazla seçici kurulu oyuna ihtiyaç vardır.
- Her eyaletin nüfusuna bağlı olarak belirlenmiş seçiciler kurulu üyeleri vardır. Örneğin, California 54 oy ile en fazla seçiciye sahipken, Wyoming, Alaska ve Kuzey Dakota gibi az nüfuslu eyaletlerin yalnızca üç oyu vardır.
- Bir aday, Teksas'ta rakibini sadece bir oy farkla geçse bile, bu eyaletin 40 seçici kurul delegesinin tamamını alır. Bu sistem, bir adayın ülke genelinde daha az oy almasına rağmen seçiciler kurulu oyunu yüksek olan eyaletlerde kazanarak başkan olması olanağını sunar. Örneğin, 2016 yılında Donald Trump, yaklaşık üç milyon oy geride olmasına rağmen Hillary Clinton'ı bu yöntemle mağlup etmiştir. Çoğu eyalet, her seçimde belirli bir partiye istikrarlı bir şekilde oy vermektedir. Bu nedenle, başkan adayları tüm ülke çapında seçmenleri kazanmak yerine, oyların her iki tarafa da gidebileceği "salıncak eyaletleri" hedeflemektedir. Bu yıl yarışın en rekabetçi geçmesi beklenen eyaletler arasında Arizona, Georgia, Michigan, Nevada, Pennsylvania ve Wisconsin yer almaktadır.
- Teknik olarak, iki adayın eşit sayıda delege kazanması durumunda başkan, ABD Kongresi'nin alt kanadı olan Temsilciler Meclisi tarafından seçilir. Tarihsel olarak bu durum yalnızca bir kez, 1824 yılında yaşanmıştır.
- Amerikalılar, 5 Kasım'da aynı zamanda Kongre'nin alt kanadı Temsilciler Meclisi üyelerini ve Senato'nun üçte birini de belirleyecek. Kongre'deki parti dağılımı, başkanın politikalarının ne ölçüde hayata geçirilebileceği üzerinde önemli bir etkiye sahiptir.