2025 Eylül ayı güneş tutulması ne zaman, saat kaçta, hangi gün olacak, Türkiye'den görülecek mi?

21 Eylül 2025 tarihinde gökyüzünde dikkat çekici bir doğa olayı yaşanacak. Ay, Dünya ile Güneş'in arasına girerek kısmi Güneş tutulmasına neden olacak. Peki, 2025 Eylül ayı güneş tutulması ne zaman, saat kaçta, hangi gün olacak? Güneş tutulması Türkiye'den görülecek mi?

GÜNEŞ TUTULMASI NEDİR?

Güneş tutulması, Ay'ın Güneş ile Dünya arasında belirli bir hizaya gelmesi sonucu, Ay'ın gölgesinin Dünya'ya düşmesiyle oluşan gök olayıdır. Bu olay sırasında Güneş'ten gelen ışık, Ay tarafından ya tamamen ya da kısmen engellenir. Engelleme derecesine göre tutulma tam, halkalı, kısmi ya da hibrit tipte gerçekleşebilir.

Tam Güneş tutulması: Ay, Güneş'i tamamen örter; Güneş diski görünmez, Güneşin tacı (korona) görüntülenir.

Halkalı Güneş tutulması: Ay'ın Güneş'in tamamını örtmeye yetmediği durumda, Güneş kenarlarında halka benzeri ışık kalır.

Kısmi Güneş tutulması: Ay, Güneş'in yalnızca bir kısmını örter; Güneş diski "ısırılmış gibi" görünür.

GÜNEŞ TUTULMASI KAÇ YILDA BİR OLUR?

Güneş tutulmaları her yerde aynı sıklıkla görülmez; çünkü Ay'ın yörüngesi Dünya çevresinde biraz eğiktir. Bu sebeple aşağıdaki noktalar geçerlidir:

Dünya'daki herhangi bir konumdan aynı türde (örneğin tam) Güneş tutulması görmek çok nadirdir.

Bir yılda en az iki, en çok beş Güneş tutulması meydana gelir.

Ancak aynı bölgede tam tutulma görme sıklığı yüz yıllar alabilir. Örneğin TÜBİTAK'ın Bilim Genç makalesine göre Türkiye'de son tam tutulma 2006 yılında olmuş; bir sonraki Türkiye'den izlenebilecek tam tutulma uzun vadede gerçekleşecek.

GÜNEŞ TUTULMASI NASIL OLUR?

Güneş tutulmasının oluşabilmesi için birkaç şartın bir arada olması gerekir:

Ay'ın yörüngesi: Ay, Dünya'nın çevresinde dönerken Güneş-Dünya çizgisine göre birkaç derece eğik bir yörüngede bulunur. Bu yüzden her dolunay zamanında Güneş tutulması olmaz.

Hizalanma (konjüksiyon): Ay, Güneş ile Dünya arasında olmalı; ancak sadece tam hizalanma durumunda tam tutulma, sınırlı hizalanma durumunda kısmi tutulma oluşur.

Ay'ın Dünya'ya olan uzaklığı: Ay yörüngesinde Dünya'ya daha yakın ya da daha uzak olabilir; bu uzaklığa bağlı olarak Ay'ın gölgesi yeterince uzun olur ya da olmaz. Özellikle halkalı tutulmalarda Ay, Dünya'ya biraz daha uzaktır, bu nedenle Güneş tam örtülmez.

GÜNEŞ TUTULMASI NE ZAMAN?

2025 yılı için gökyüzü meraklılarının beklediği önemli olaylardan biri 21 Eylül 2025 tarihli kısmi Güneş tutulmasıdır.

Bu tutulma, 21 Eylül 2025 Pazar günü saat 22:53 (TSİ) başlayacak.

Tutulmanın süresi ve maksimum örtme oranı, görüleceği bölgeye bağlı olarak değişecek; ancak tutulma birkaç saat sürecek.

GÜNEŞ TUTULMASI SAAT KAÇTA?

Belirtilen kısmi Güneş tutulması için saat bilgisi şöyle:

Başlangıç: 21 Eylül 2025, TSİ ile 22:53

Tutulma maksimum evresine ulaştığında (Güneş'in örtülme oranının en yüksek olduğu an) bu başlangıçtan bir süre sonra gerçekleşecek; sonrasında tutulma sonlanacak.

GÜNEŞ TUTULMASI NE ZAMAN OLACAK?

Bu başlık altındaki soru biraz "yaklaşık zaman" beklentisi taşıyor; ancak yukarıda belirtildiği gibi:

21 Eylül 2025, kısmi Güneş tutulmasının gerçekleşeceği tarih. Öncesinde de 29 Mart 2025'te başka bir kısmi Güneş tutulması yaşanmıştı.

GÜNEŞ TUTULMASI KAC YILDA BİR OLUR?

Bu başlıkla örtüşen bilgiler:

Bir yıl içinde 2 ila 5 güneş tutulması olmakta; ancak bunların hepsi aynı bölgede veya aynı türde olmayabilir. Aynı bölgeden tam tutulma görme sıklığı yüzlerce yıl alabilmektedir. Örneğin TÜBİTAK Bilim Genç'in verdiği bilgiye göre Türkiye'deki bir sonraki uzun süreli tam Güneş tutulması tarihi, halk arasında astronomi çevrelerinde merakla beklenen bir gelecek zaman dilimidir.

GÜNEŞ TUTULMASI TÜRKİYE'DEN GÖRÜLECEK Mİ?

21 Eylül 2025 kısmi Güneş tutulmasıyla ilgili duruma baktığımızda:

Türkiye'den gözlemlenemeyecek. Tutulma görünürlüğü Büyük Okyanus'un güneyi ve Antarktika'nın kuzeyi gibi Güney Yarımküre'ye yakın bölgelerde olacak. Ayrıca Pasifik Okyanusu, bazı adalar ve Avustralya'nın doğusu gibi alanlarda izlenebilecek.