Ziraatçılar, Taban Fiyatların Açıklanmasını Bekliyor: "Çifti, Ekmeklik Buğdayda Tonunu 7 Bin 870 TL'ye Satarsa Para Kazanmış Olacak"

DİLAN KUTLU

Çiftçiler hububat alım fiyatlarının açıklanmasını beklerken, ziraatçılar; kuraklık nedeniyle oluşabilecek rekolte düşüşüne de dikkat çekerek ekmeklik buğdayda taban fiyatın 7,5 lira olarak açıklanmasını istedi. Şanlıurfa Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Abdullah Melik, "Sulu buğdayda, tonda 8 bin 370 bin TL'ye çiftçi satarsa; ekmeklik buğdayda tonunu 7 bin 870 TL'ye satarsa, kuru tarımda kırmızı mercimeğin tonunu 15 bin 800 TL'ye, sulu koşullarda ekilen kırmızı mercimeğin tonunu 17 bin 780 TL'ye satarsa çiftçi para kazanmış olacak" dedi.

Buğdayda hasat zamanı yaklaşırken, taban fiyat hala açıklanmadı. Ziraat Mühendisleri Odası ve Ziraat Odası başkanları ekmeklik buğdayda taban fiyatının 7,5 TL olmasını istedi.

Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) geçen yıl taban fiyatını 2,5 TL olarak açıkladı. 2021 ekmeklik buğday alım fiyatlarında tonunu 2.250 – 2.050 TL/ton arasında, makarnalık buğday için 2.450- 2.200 TL/Ton, arpa, çavdar ve tritikale için 1.750 TL/Ton ve yulaf için 1.900 TL/Ton olarak açıklamıştı.

"REKOLTEDE DÜŞÜŞ YAŞANACAK"

Şanlıurfa Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Abdullah Melik, ANKA Haber Ajansı'na şunları söyledi:

"Türkiye'de hasat zamanı yaklaştı. İlk önce Çukurova'da arpa ve buğday hasadı başlayacak ve yaklaşık olarak 25 gün sonra da Urfa'da arpa ve buğday ve kırmızı mercimek hasadı başlayacak. Ama çiftçi belirsiz bir şekilde beklemekte. Çünkü Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) ve Tarım Bakanlığı, henüz arpa ve buğdayda, kırmızı mercimekte taban fiyat belirlemesi yapamadı.

Bu yıl da Urfa'da ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yer yer kurak yerler var. Bu anlamda yüzde 80-90 bir kuraklık yaşanacak. Bu da rekoltede ciddi anlamda bir düşüşe neden olacak. Geçen sene yaşanan kuraklıkla birlikte özellikle buğdayda Türkiye'de yaklaşık olarak TÜİK verilerine göre yüzde 13 bir düşüş yaşanmış. Bu da Türkiye'nin geçen yıl 17 milyon 700 bin ton buğday rekoltesi olduğunu gösterilmiş. Yine arpada yüzde 30'lara varan bir düşüklük gösterilmiş ve 5 milyon 800 bin tona kadar bir ürün gerilemesi olmuş. Kırmızı mercimekte de yine aynı öyle yaklaşık olarak yüzde 30'un üzerinde bir kırmızı mercimek üretimini 250 bin tonun üzerinde gerçekleşmiş. Kaldı ki Türkiye yılda 35 milyon ton buğday üretebilmesi için 10 milyon ton arpa üretebilmesi için ve 500 milyon ton kırmızı mercimek üretebilmesi için tarım politikalarını değiştirebilmesi gerekiyor. Destekleme politikalarını değiştirip havza bazlı destekleme modeline geçmesi gerekiyor.

"EKMEKLİK BUĞDAYDA, TONUNU 7 BİN 870 TL'YE SATARSA LİRA OLURSA ÇİFTÇİ PARA KAZANMIŞ OLACAK"

Şanlıurfa şubesi olarak yaptığımız analizlere göre; Türkiye'de sulu buğdayda çiftçinin satması gereken tonda 8 bin 370 bin TL'ye çiftçi satarsa, ekmeklik buğdayda tonunu 7 bin 870 TL'ye satarsa, kuru tarımda kırmızı mercimeğin tonunu 15 bin 800 TL'ye, sulu koşullarda ekilen kırmızı mercimeğin tonunu 17 bin 780 TL'ye satarsa çiftçi para kazanmış olacak. Bizim temennimiz bir an önce Toprak Mahsulleri Ofisi'nin ve Tarım Bakanlığı'nın taban fiyatını belirlemesi ve çiftçinin de kendisini ona göre hazırlaması gerektiğini düşünüyoruz."

Hilvan Ziraat Odası Başkanı Hikmet İpar ise arpanın 6 TL, ekmeklik buğdayın 7,5 TL, makarnalık buğdayın 8,5 TL ve mercimeğin 15 TL olarak taban fiyatının belirlenmesi gerektiğini söyledi.

"TMO ÇİFTÇİDEN BUĞDAY ALAMADI, STOKÇULAR ALDI"

Diyarbakır Yenişehir Ziraat Odası Süleyman İskenderoğlu da geçen yılki gibi çiftçinin elindeki buğdayın ucuza satılmaması için iktidarı uyararak ANKA'ya şu değerlendirmeleri yaptı:

"25 gün sonra ilçemizde kuru buğday hasadına başlanacak. Geçen yıl 2 lira 20 kuruştan yumuşak buğday, 2 lira 40 kuruştan sert buğday fiyatı açıklandı. Hükümet kendi çiftçisinin ürününü 2 lira 40 kuruştan çıkardı, gitti yurtdışından (kilosu) 5.5 TL'ye kadar ithal etti. Zaten TMO çiftçiden buğday alamadı. Stokçular çiftçiden buğdayı 2.40-2.80 kuruştan satın aldılar. Ondan sonra piyasada (buğday) 5 liraya kadar yükseldi. Çiftçiler ve bizler mağdur olduk. Taban fiyatın zamanında ve çiftçiyi kurtaracak şekilde açıklanması lazım. Bizler, sofralarınıza ekmek ve makarna olacak şekilde üretiyoruz. Devletimizden çiftçisine zamanında ve yerinde sahip çıkması kendi yerli ve milli çiftçisini desteklemesi lazım.

"TABAN FİYAT BELİRLENİRKEN ÜRETİCİLERDEN MALİYETLER ALINSIN"

Hükümetin taban fiyat açıklarken sivil toplum kuruluşlarından, üretici birliklerinden maliyetleri alması lazım. Maliyetleri çıkarıp öyle fiyat açıklaması lazım ve kaldı ki şu an dışardan buğday ithal ederse 7 liranın altında ithal edecek buğday yok. Bu (ithal edilen) buğdayların cinsi belli değil. Bizim buğdayımız verimli, kaliteli, proteini yüksek buğday. İthal edilen buğdayın arpanın geni, içeriği ne; belli değil.

"TİCARET BAKANLIĞI FİYATLARIN YÜKSELTİLMEMESİ İÇİN BORSALAR ÜZERİNDE BASKI YAPIYOR"

Şu anda borsalarda buğday fiyatı 6 TL'ye yakın. Aldığımız duyumlara göre de Ticaret Bakanlığı fiyatların yükseltilmemesi için borsaların üzerinde baskı yapıyor. Bununla ilgili de hükümeti uyarmak istiyorum. Ne demek borsalarda buğday fiyatını ucuza düşürüp çiftçilerin elinden ucuza kapmak. Buna akıl tutulması denilir. Bu çiftçiye yapılan bir ihanettir, bunu kabul etmemiz de mümkün değil. Çiftçi pandemiyle, doluyla, kuraklıkla uğraşıyor. Böyle bir şey affedilmez bir hata.

"BUĞDAY FİYATININ GİRDİ FİYATINA GÖRE AÇIKLANMASI LAZIM "

Geçen sene bu zamanlarda taban gübrenin fiyatı 2 lira 25 (kilo) kuruştu. Şu anda 8 lira. ÜRE gübre 3.5-4 liraydı şu anda 13 lira. Buğday fiyatının da buna göre açıklanması lazım. Yoksa çiftçi bunun üstünden kalkamaz. Zaten çiftçilerin tamamı bankalara, Tarım Kredi Kooperatifi'ne borçlu. Tarım Bakanlığı'na Cumhurbaşkanı'na çağrıda bulunuyorum, arpa en az 6 TL. Ekmeklik buğday 6.5 TL. Makarnalık buğday 7.5 TL'ye açıklanması lazım."