Zeytin Dalı Harekatı'nın Piyasalara Etkisi Son Derece Sınırlı" - İstanbul

Gedik Yatırım Menkul Değerler AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Erhan Topaç, Zeytin Dalı Harekatına ilişkin, "Piyasalar ilk olumsuz tepkinin ardından olumlu tepki ile devam etti. Dünya piyasaları da olumlu gidiyor. Şu anda piyasalara etkisi son derece sınırlı." dedi.

Erhan Topaç, AA'nın 100. Yıl Vizyonu çerçevesinde geliştirdiği ve finans piyasası profesyonelleri ile buluştuğu platformu AA Finans Haberleri Terminali'nden (aafinans.com) canlı yayınlanan Finans Masası toplantısına konuk oldu.

Zeytin Dalı Harekatı'nın piyasalara etkisine ilişkin soru üzerine Topaç, geçen hafta cuma gününde ilk tepkinin hafif olumsuz olduğunu belirterek, "Konunun boyutunun ne olacağı belirli değildi. Uluslararası tepkinin ne olacağı belli değildi. Ama gayet güzel şekilde politikalar yürütüldü. Uluslararası tepki şu anda sınırlı görülüyor. Ayrıca yurt içinde de tam destek var. Böyle olunca bütün konular normalleşmiş oldu. Diplomatik bir başarı var. Operasyonun belirli sınırda kalacağı görüşü oluştu." diye konuştu.

Topaç, piyasalar ilk olumsuz tepkinin ardından olumlu tepki ile devam ettiğini, dünya piyasalarının da olumlu gittiğini ifade ederek, harekatın şu anda piyasalara etkisinin son derece sınırlı olduğunu dile getirdi.

Dünya ekonomisinin resesyondan çıktığını, büyüme dönemine geçtiğini anlatan Topaç, şunları söyledi:

"Borsalar açısından baktığımızda dünya piyasaları hepsi rekorda gidiyor. Bu bir süre daha devam eder. Krizden çıkıp büyüme dönemleri tüm piyasaların en olumlu geçtiği dönemdir. Her zaman olmaz işte 8-10 senede bir olur. Normalleşme sürecine geçiyoruz. Büyümelerin normalleştiği, şirket karlarının artık optimuma geldiği anlaşıldıktan sonra borsalarda hafif gerilemeler başlayabilir. Ama şu anda öncü sinyaller yok. Yurt dışı piyasalar ve dünya borsaları için olumlu bir yıldayız. Kaygı olarak dünyada biraz daha enflasyon ortamına geçiliyor. Biraz daha faizlerin artışına geçiliyor ama bunlardan korkmamak lazım. Çünkü temel motivasyon büyüme." Topaç, Türkiye açısından jeopolitik risklerin görüldüğünü, bununla yaşanmaya alışılacağını aktararak, cari açık sorununu unutmamak gerektiğini, olumlu dönemleri kırılgan noktaları geliştirecek şekilde götürülürse Türkiye piyasalarının önünün açık olduğunu ve Türkiye için olumlu bir yıl beklediğini kaydetti.

Yurt dışında merkez bankalarının normalleştiğine işaret eden Topaç, "Fed faiz artırmaya devam edecek, bu sene 3 tane planlandı, eğer enflasyon hızlı gelişirse 4 olur. Dünya merkez bankalarının çok ani hareketler yapacağını düşünmüyorum. Bizim de merkez bankası enflasyona bakacak, ona göre faizleri değerlendirecek, yurt içine para gelişine bakacak o da dengesini kuracak. Biz de bu sene normalleşeceğiz diye bekliyorum." dedi.

Kredi derecelendirme kuruluşlarının Türkiye'yi okuyup okuyamadığına ilişkin soru üzerine Topaç, kendisinin kredi derecelendirme kuruluşlarından çok İstanbul Finans Merkezi'nin finans merkezleri arasındaki notun ne olduğuna baktığını belirterek, "Dünya büyük bir krizden geçti. Onların en hassas olduğu konu cari açık ve özel sektörün dış borcu. Bu iki kırılganlık nedeniyle Türkiye kırılgan ülkelerin arasında kalıyor. Bu konularda Türkiye güzel bir program ortaya koyarsa Türkiye'nin dışarıdan iyi notlar alacağını, İstanbul Finans Merkezi'nde ilk 20'lere çıkacağımızı düşünüyorum. Cari açık ve özel sektörün dış borcu konularında uzun vadeli bir plan ortaya koymak lazım. O zaman hak ettiğimiz yerlere geleceğimizi düşünüyorum." şeklinde konuştu.

"Yatırımcı seferberliği yapılması lazım"

Topaç, ekonomi yönetimi hatta bankacılığın bile sermaye piyasalarının gelişmesi yönünde tercihleri olduğuna emin olduğunu anlatarak, "Sermaye piyasaları bence tabana geldi, yükselecek. Yatırımcılara piyasaları daha çok sevdirmemiz lazım. Yatırımcı seferberliği yapılması lazım. Yatırım bankacılığına doğru bir adım atılması lazım. (Sermaye piyasaları) Bu kadar çok düzenlemeye gerek yok. Önemli olan yatırımcılara güven vermek." dedi.

Yabancıların Türkiye'de vergi konusunda nasıl yapılanacağı konusunun sorun olduğunu belirterek, "Bir hesap açmak bile sorun. Yerliler için de sorun. Bir yerli yatırımcıya hesap açmamız için bilfiil görüp karşısında imza attırmamız lazım. Artık bu çağda bunlar yok. Bunların değişmesi lazım." diye konuştu.

Topaç, gayrimenkul sertifikalarının açıldığını ama doğru dürüst bir piyasa mekanizması olmadığı, finansman yapıları tam kurulamadığı için organize piyasalarının gelişmediğini aktararak, "Sermaye piyasalarının tabanını gördük, bundan sonra tek yol ileri. Ülke gelişecekse sermaye piyasalarının önemi artacak. Sermaye piyasalarının bankacılıktan daha hızlı büyümesi lazım." değerlendirmesinde bulundu.

"Bu yıl iyi bir halka arz ortamı var"

Erhan Topaç, halka arz ve bunun teşvikinin piyasalar açısından öneminden bahsederek, 2011'de yapılan halka arz seferberliğinin tam olarak amacına ulaşmadığını söyledi.

Türkiye'de halka açık şirketlerin piyasa değerinin şu anda 190 milyar dolar civarında olduğunu aktaran Topaç, "Bu büyük ülkelerdeki tek bir şirketin değerine bile dek gelmiyor. Dünya borsalarının piyasa değeri 80 trilyon doları aşıyor. Burada bizim payımız belli, çok düşük. Türkiye ekonomisi büyüklüğü oranında piyasa değerine sahip değiliz. Bunun için halka arzlar çok önemli. Eğer biz doğru şeyleri yaparak yatırımcı dostu, iyi yönetilen, büyüme potansiyeli olan, iyi değerlendirilmiş şirketleri halka açabilirsek hem sermaye piyasaları büyür, hem Türkiye ekonomisi kazanır, hem de yatırımcı sayımız artar." diye konuştu.

Topaç, Türkiye'de şirketlerin şeklen halka açıldığını belirterek, şunları kaydetti:

"Yüzde 15-20 oranında halka açılıp, yönetim kuruluğu üyeliği verilmiyor. Sonra da sanki yabancı bir ortağa satar gibi, yönetim hakkı vereceğiniz şekilde değerleme isteniyor. Bu olmaz. Burada azınlık hissesi satıyorsanız ona göre değerleme isteyeceksiniz. En az 20-30 iskonto olacak. Çünkü yatırımcı sizden onu alıyor. İyi kar edeceksiniz, iyi temettü vereceksiniz ki şirketin değeri borsada artacak. Asıl o zaman ikinci halka arzda kazanırsınız. Bu döngüyü iyi anlamanız lazım. Bu yıl sanıyorum iyi bir halka arz ortamı var. Şu anda halka açık şirketlerin piyasa değeri 66-70 milyar dolar civarında. Bunun yüzde 10'u civarında bu yıl birinci ve ikinci halka arzlar olacak diye düşünüyorum."

Halka arzlar konusunda Gedik Yatırım'ın çok hassas olduğunu, istenilen fiyatı vermedikleri için birçok iş kaçırdıklarını anlatan Topaç, kendi yaptıkları halka arzların ortalamasının hem halka arz endeksinden hem de borsanın performansından daha iyi olduğunu ifade etti.

"Bitcoin'in organize piyasalardakini yatırımcıya sunmak lazım"

Topaç, Borsa İstanbul'un halka arzının ertelenebileceğine yönelik açıklamalara ilişkin değerlendirmelerde de bulunarak, borsanın gelişmesinin, halka arzından daha önemli olduğunu söyledi.

Borsanın şu anda bir yere geldiğini ve tekel konumda olduğunu anlatan Topaç, "Burada borsanın değerini ve karlılığını artırmaya, yeni ürünler katmaya çalışılıyor. Borsanın karı, bütün yatırım şirketlerinin karını da geçti. Borsa, bugün de halka açılabilir ama değerlemesini biraz daha yükseltmeye çalışıyorlar diye düşünüyorum. Bir de bu siyasi bir karar, birisinin borsayı 'halka açalım' demesi lazım. Bu nedenlerle bu yıl başında beklenen halka arzın biraz daha gecikeceğini sanıyorum. Bizim borsanın halka arzından para kazanalım diye beklentimiz yok. Önemli olan sağlıklı bir ortam olsun, yatırımcılara fazla maliyet binmesin. Borsa Türkiye'nin borsası." ifadelerini kullandı.

Topaç, "çiftlik bank" ve bitcoin gibi platformlarda yatırımcı sayısının giderek artmasına ilişkin de şunları söyledi:

"Çiftlik banklar, tamamen değişik bir dolandırıcılık olayı. Maalesef bu seviyeye gelmiş ama başından müdahale etmek, yatırımcının da bilinçlenmesi gerek. Bitcoin ise değişik bir olay. Kendi çapından yeni bir teknoloji. Geçen yıl bin 400'e yakın sanal para çeşidi oldu. Geçen yıl dünyada 700'e yakın halka açılan şirket olurken, ilk sanal para halka arzı bundan daha fazla gerçekleşti. Bitcoin uzun vadede her yerde olacak, bankalar da bunu kullanacak ve buradan yeni ürünler çıkacak. Türkiye'de de kabaca 60 binin üzerinde bitcoin hesabı var ve bunlar organize piyasada değil."

Bitcoin vadeli kontratlarının Şikago borsasında işleme açıldığını anımsatan Topaç, "SPK bunları yasakladı, bu nedenle bekletiyoruz. Şu anda organize piyasalardakine bile aracılık edemiyoruz. Bitcoin'in alım satımı ayrı bir şey ama organize piyasalardakini yatırımcıya sunmak lazım. Bitcoin 500 dolarken 'Alın bir bitcoin, çocuğunuza bırakın' demiştim ama şimdi bu fiyatlarda böyle bir şey önermem." dedi.

"Ev ev dolaşıp satmamız, bunu anlatmamız lazım"

Erhan Topaç, 65 civarı aracı kurumun 30'unun banka aracı kurumu olduğunu belirterek, "İşlem yapan 65 kurum Türkiye açısından yüz karasıdır. Niye yüz karasıdır? Sermaye piyasalarımız küçük demek. Halbuki daha büyük olsa 65 değil çok daha fazla aracı kurum olur. ABD'de 6 bin tane aracı kurum, 600 bin tane satıcı var. Büyüklük bu. Aracı kurum sayımız çok az. Forex kaldıraçlı işlem tebliğinden sonra biraz daha konsolidasyon olur ama şu anda diplere yakın olduğumuzu düşünüyorum." diye konuştu.

Bu sayının yavaş yavaş artacağı tahmininde bulunan Topaç, "Türkiye'de sermaye piyasalarının gelişmesi lazım. Ev ev dolaşıp satmamız, bunu anlatmamız lazım. Bu da yaygınlıkla oluyor." yorumunu yaptı.

Topaç, kaldıraçlı piyasaların dünyanın en büyük piyasası olduğuna işaret ederek, şunları kaydetti:

"Finans merkezi olup kaldıraçlı piyasalarda ciddi işlem yapmayan hiçbir finans merkezi yok. Bu açıdan bakmak lazım. Bizdeki düzenleme biraz katı oldu. İlk başlarda çok geniş girilmişti. Hatta 22 tane yatırım şirketi Forex şirketi haline dönüştü. Bu son düzenlemeyle bunların bir kısmı Türkiye'den çıktı. Burada şöyle bir ihtiyaç var. Bu piyasa iyi düzenlenmek zorunda. Yoksa burada riskini dengelemek isteyen reel sektör şirketleri yurt dışına kayacak. Türkiye'de yanlış olan da kaldıraçlı piyasaların büyük oranını bireysele pazarladık. Bireylere pazarlanınca riskleri ve kayıp oranları belli. Bu aslında çok iyi bir risk aracı. Biz Türkiye'de o tarafa yoğunlaşmadık. Bizim istediğimiz özellikle kurumsal ve nitelikli yatırımcıların kaldıraçlı oranlarını biraz yükseltip yurt dışı büyük finansal merkezlerin düzenlemelerine yakın bir düzenlemeye geçmeleri. Bunun da büyük bir riski yok. Bunları önerdik, zaman içinde yapılacaktır diye bekliyoruz."

Foreks yatırımcılarının VİOP'a geçiş oranının sınırlı olduğunu aktaran Topaç, uzun dönemli ve düzgün düzenlemelerin sermaye piyasalarının gelişmesi için çok önemli olduğunu söyledi.

Topaç, Gedik Trader'a yatırımcı ilgisinin beklediklerinin üzerinde gerçekleştiğine değinerek, "Cep telefonları ve internet çok gelişti. Çok iyi bir altyapı vermek istedik. Onun için kendimiz bir platform oluşturduk. Yazılım olarak çok özel. Yurt dışında da büyük yatırım bankalarında olan teknolojinin daha da ilerisi bir teknolojiyle ürün yarattık ve geçen sene beklediğimizin üzerinde bir ilgi gördük. 30 binin üzerinde kişi orada işlem yapıyor. Sadece Gedik Yatırımcısı olması değil. İsterse ona üye olup Borsa'yı izleyebiliyor, bütün bilgileri alabiliyor." şeklinde konuştu.

"Genel beklentimiz BIST 100'ün 135-140 bin seviyelerine gitmesi"

Topaç, yatırımcı sayısını 2020 yılında 100 bine çıkartmayı hedeflediklerini belirterek, her sene 6 milyon lira civarında yatırım yaptıklarını ifade etti.

Gedik Yatırım'ın Anadolu Ajansı (AA) ile yaptığı iş birliğini anlatan Topaç, şu değerlendirmelerde bulundu:

"AA ile finansal iş birliği yaptık. Bütün haberleri yatırımcılar anında görüyor. Eskiden borsada olmak büyük bir özellikti. Brokerlar işleme yakındı, hız yapardı. Anında ulaşırdı. Şimdi isterse Hakkari'de olsun İstanbul'daki gibi anında ulaşıyor. Her şey çok hızlı. Bazı yatırımcılar eskiden Borsa'da işlem yapardı. Şimdi bizim merkezden işlem yapıyorlar. Emirleri daha hızlı gidiyor. O bakımdan çok iyi oldu. Bütün haberler anında iletiliyor. Analiz ediliyor. Biraz daha araştırma raporları da koyacağız. Bizce AA haberleri çok iyi. Anında her şeyi görüyorlar. Yoktu onlar. Borsa haberleri zaten veriliyordu ama böyle genel haberler çok önemli. Bloomberg'e düşmeden önce görüyorlar."

Türkiye büyümesinin devam edeceğini ve bu durumun şirket karlarını da etkileyeceğini kaydeden Topaç, "Şirket karları borsanın temeli. Bunlar da artarsa genel beklentimiz BIST 100'ün 135-140 bin seviyelerine doğru gitmesi. Türkiye normalleşme sürecinde, büyüme devam ediyor. Borsanın ve şirketlerin çok daha yüksek değerler hak ettiğini düşünüyorum. Enflasyon ve faizler de gerilemeye başlarsa daha iyi olur. Orada da hem baz etkisinden hem de normalleşmeden gerileme beklentimiz var." ifadelerini kullandı.

Erhan Topaç, çok anormal şeyler olmazsa doların 3,60-4,10 olmasını, altının bir miktar daha artmasını beklediğini aktararak, en iyi yatırımın sermaye piyasaları olduğunu sözlerine ekledi.