Yücelciler İdam Edilişlerinin 71. Yıl Dönümünde Üsküp'te Anıldı

Eski Yugoslavya'daki komünist rejim tarafından idam edilen dört Yücel Teşkilatı mensubunun vefatının 71. yıl dönümü nedeniyle Kuzey Makedonya'nın başkenti Üsküp'te anma programı düzenlendi.

Makedonya Türk Sivil Toplum Teşkilatları Birliği (MATÜSİTEB) tarafından KÖPRÜ Kültür Sanat ve Eğitim Derneği tarafından düzenlenen programa Türkiye'nin Üsküp Büyükelçisi Tülin Erkal Kara, Kuzey Makedonya Anayasa Mahkemesi Üyesi Salih Murat, MATÜSİTEB Genel Başkanı Hüsrev Emin'in yanı sıra ülkedeki Türk ve yerel kurum ve kuruluş temsilcileri ile öğrenciler katıldı.

Yücel Teşkilatı'nın idam edilen dört mensubu için Kur'an-ı Kerim ve dua okunan etkinlikte, Yücelciler hakkında bir kısa film de gösterildi.

MATÜSİTEB Genel Başkanı Emin, burada yaptığı konuşmada, Yücelcilerin önemine değinerek, bu teşkilat ve mensuplarının önemini yeni nesillere aktarmak ve daha iyi anlamak için farklı etkinlikler düzenleyeceklerinin altını çizdi.

Emin, "Eğer Yücelcileri iyi anlamasak, iyi okuyamasak bugün bulunduğumuz durumu da iyi anlama söz konusu değildir. Bundan dolayı eğer bugün tam 71 yıl önce bu idam, bu katliam olmasaydı belki Makedonya Türklerinin ister nüfus anlamında, iste nüfuz, etki anlamında çok daha farklı bir yerde, çok daha farklı bir etkide olacaktı." değerlendirmesinde bulundu.

Kuzey Makedonya Anayasa Mahkemesi Üyesi Murat da, 1950 ila 1960'lı yıllarda Makedonya'dan yaklaşık 300 bin Türk'ün göç ettirildiğini anımsatarak Türklerin o dönemde Rumeli'den çok zor bir ayrılış yaşadığını vurguladı.

Yücelcilerin can ve mallarıyla Türkler için bedel ödediklerine işaret eden Murat, "Yücelciler, Makedonya'daki Türk varlığının otantik bir mirasıdır. Biz maalesef yıllardır bu mirası paylaşamadık. Osmanlı bir Rumeli devletiydi. En büyük zirvesini ve en büyük acısını Osmanlı Rumeli'de yaşadı. Acının zirvesi Yücel teşkilatıdır." ifadelerini kullandı.

Öte yandan, Kalkandelen Devlet Üniversitesi Şarkiyat Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Süleyman Baki de Yücelciler hakkında bilgi verdi.

Bu programın, 27 Şubat 1948'de idam edilerek şehit olan Yücel teşkilatının dört mensubunu anma ve Yücel teşkilatının Makedonya Türkleri için verdiği mücadeleyi anlama açısından büyük önem arz ettiğini belirten Baki, "Yücel hareketi Makedonya Türk toplumunun, Makedonya Türk aydınlarının, o dönemdeki Makedonya Müslümanlarının vermiş olduğu bir mücadeledir. Milli, manevi, dini, siyasi, ahlaki bir mücadeledir. Bu teşkilatın kurmuş olduğu müesseseler, tarihe damgasını vurmuş müesseselerdir." şeklinde konuştu.

Yücel şehitlerini rahmetle andıklarını söyleyen Baki, sözlerini şöyle tamamladı:

"Birlik Gazetesinin kurulması, Türk Tiyatrosunun hem kurulmasında hem tiyatrodaki sahnelerde önemli rol almış olmaları, piyeslerin hazırlanması, öğretmenlerin yetiştirilmesi, Tefeyyüzde öğretmen kadrolarının daha güzel, daha güçlü bir şekilde yetişmesi ve haliyle tabii ki hem ekonomik, siyasi, iktisadi, ticari, kültürel anlamda, sosyal ve içtimai alanda Türklerin Makedonya'daki varlığının bir ispatıdır. Aradan 71 sene geçmiş olsa bile Yücel teşkilatının oluşturduğu bu düşünce Makedonya Türklerini ayakta tutmaktadır.".

Yücelciler Hareketi

Makedonya'da yaşayan Müslüman Türkler, 1937'de milli ve manevi değerlerini, örf ve adetlerini korumak ve yaşatmak üzere toplanmaya başladı.

1945'te teşkilata "Yücel" ismi verilirken, başkanlık görevini Üsküp'teki Ataullah Efendi Medresesinde tahsil yapan, daha sonra Mısır'daki El Ezher Üniversitesine giderek fıkıh, kelam, tasavvuf ve Batı felsefesi alanlarında eğitim gören Şuayb Aziz Efendi üstlendi.

Eski Yugoslavya'daki bütün milliyetçi teşkilatların ortadan kaldırılma çabalarıyla Ağustos 1947'de 16 kişi tutuklanarak yargılanmaya başlandı.

Mahkeme, 25 Ocak 1948'de dört teşkilat mensubu hakkında idam kararı verdi. Şuayb Aziz, Adem Ali, Ali Abdurrahman ve Nazmi Ömer 27 Şubat 1948'de kurşuna dizildi. Diğerleri ise ağır hapis cezalarına çarptırıldı.