Yeniden Yargılama Nasıl Olacak?

17 Aralık yolsuzluk ve rüşvet operasyonun ardından gündeme gelen "paralel yargı" tartışmaları dikkatleri, Özel Yetkili Mahkemeler'de (ÖYM) görülen önemli davalara yöneltti. Hükümet son yaşanan gelişmelerin ardından, aralarında Ergenekon, Balyoz gibi davaların da bulunduğu dosyalarda, "yeniden yargılama" yolunu açacak düzenleme için harekete geçti.

YENİ DÜZENLEME NASIL ŞEKİLLENECEK?

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın, kesinleşmiş davaları da kapsayacak "iade-i muhakeme" için Adalet Bakanlığı'nın çalışma başlattığını açıklaması, olası düzenlemenin "nasıl şekilleneceği" sorusunu gündeme getirdi.

GEÇİCİ 2. MADDE KALDIRILACAK

Hukukçulara göre, üzerinde çalışılan "yeniden yargılama" formülü şöyle: ÖYM'lere yargılama yetkisi veren geçici 2'nci madde iptal edilecek. Böylece ÖYM'ler tümüyle kaldırılmış olacak. ÖYM'ler tarafından verilen ve Yargıtay'da temyiz sürecinde olan tüm davalar, öncelikle "görev" yönünden bozulup yetkili ağır ceza mahkemelerine gönderilecek. TMK 10. madde kapsamındaki suçlarla ilgili yargılamalara bakan mahkemeler, yasa değişikliği ile kaldırılacak ve davalar, yetkili Cumhuriyet Savcılıkları veya adliye mahkemelerine gönderilecek.

PROF. DR. ERSAN ŞEN: YENİ DELİLLER GEREKLİ

Balyoz esasını etkileyebilecek tanıklık yapmaları ya da delillerin sahteliği veya bilirkişi raporunun gerçeğe aykırı olduğunun anlaşılması gerekir. Herkes, kesinleşen davalarda yeniden yargılama talep eder de önemli olan esasa etkili sebebin olmasıdır. Bunun dışında, AYM veya AİHM de bu yolu açabilir. Bu andan itibaren yargılanmanın yenilenmesi için yeni delil, tanık veya belge çıkacak. Deliller somut olmalı.

AYM; İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 7'nci maddesi, Anayasa'nın 38. ve Ceza Kanunu'nun 2. maddeleriyle güvence altına alınan insanların kanunları önceden bilme öngörme ve onların bu şekilde uygulanacağına dair inanç haklarının, yani 'suçta ve cezada kanunilik' ilkesinin ihlal edildiğinden bahisle yargılanmanın yenilenmesinin önü açılabilir. Tıpkı BDP'lilerde ve Mustafa Balbay'da olduğu gibi.

ANAYASA HUKUKU PROF. DR. ERGUN ÖZBUDUN: GEÇ DE OLSA HATADAN DÖNÜLECEK

"Özel Yetkili Mahkemeleri kapatıp, devam eden davalar yönünden varlıklarını korumak hatalı bir uygulamaydı. Geç de olsa bu hatadan dönülmesi gerekiyor. Son dönemde yaşananlar ve hükümetin en yetkili isimlerinin yaptıkları açıklamalar, Özel Yetkili Mahkemelerde yapılan yargılamalarda kamuoyunda vicdanları rahatsız eden mağduriyetler yaşandığı yönünde genel bir kaygı oluşturdu. Özel Yetkili Mahkemeleri tamamen kaldırarak, ağır ceza mahkemelerinde yeniden yargılama yolu açılması, kamuoyundaki kaygıların giderilmesini de sağlayacaktır. Bu açıdan yeniden yargılama olumlu bir gelişme."

ASKERİ YARGITAY ONURSAL ÜYESİ ALİ FAHİR KAYACAN: ÖYM'LERİN KARARLARI ŞAİBELİ

"Son tartışmalar yargıya ve özellikle ÖYM'lere duyulan güveni ciddi şekilde zedeledi. Ortaya atılan iddialar ve yapılan açıklamalardan sonra, ÖYM'lerin kararları şaibeli bir noktaya gelmiştir. Bu mahkemelerin verdiği kararlar için ağır ceza mahkemelerinde yeniden yargılama yolu açılmalıdır. Yapılacak düzenleme ile ÖYM'lerin devam eden davalar yönünden de yargılama yetkisine son verilmesi gerekir. Böylece, bu mahkemelerde görülmekte olan davalar ile bu mahkemelerce verilip temyiz aşamasında olan veya kesin hükme bağlanmış olan tüm davaların, yetkili ağır ceza mahkemelerinde yeniden görülmesinin yolu açılmış olur."