Yeni Zelanda Başbakanı Luxon: Cook Adaları'nın Çin ile Anlaşmaları Şeffaf Olmalı

Yeni Zelanda Başbakanı Christopher Luxon, Çin ile ilişkilerini geliştirmek isteyen özerk Cook Adaları'yla yakın ilişkilerinin bulunduğunu ancak Adalar'ın Çin ile imzalayacağı anlaşmaların şeffaflık gerektirdiğini söyledi.

The Guardian'ın haberine göre, Luxon, ülkesiyle tarihe dayanan "özel bir ilişki" bulunan Cook Adaları)nın Çin ile bir dizi anlaşma imzalamayı planlamalarına dair basına açıklamalarda bulundu.

Luxon, konuyla ilgili herhangi bir adım atmadan önce Çin ile anlaşmanın neler içerdiğini görmeyi beklediklerini söyledi.

Cook Adaları'yla "ilişkilerin yakın olduğunu ancak şeffaflığın önemli olduğunu" vurgulayan Başbakan Luxon, anlaşma içeriğine dair "Bu durumda, şeffaflık olmadı ve tek istediğimiz de bu." değerlendirmesinde bulundu.

Yeni Zelanda Başbakan Yardımcısı Winston Peters ise Cook Adalarının bu adımlarının "önemli bir endişe konusu" olduğunu ileri sürdü.

Ofisinden The Guardian'a yapılan açıklamaya göre, Peters'in Cook Adaları Başbakanı Mark Brown'dan anlaşmalar hakkında "kapsamlı" bilgi alma çabaları da henüz sonuca ulaşmadı.

Açıklamada, "Artık zaman geçti. Bu nedenle Cook Adaları'nın önümüzdeki hafta Çin'de imzalamayı planladığı anlaşmalarla ilgili olarak Yeni Zelanda'ya gerektiği gibi danışmadığını düşünüyoruz." ifadesi kullanıldı.

Savunma alanında anlaşma öngörülmüyor

Cook Adaları Başbakanı Brown ise RNZ Pacific'e yaptığı açıklamada, Peters'a Çin ile imzalanması planlanan anlaşmaların Yeni Zelanda ile Cook Adaları arasındaki ilişkilerde herhangi bir olumsuzluk doğurmayacağı konusunda güvence verildiğini söyledi.

Söz konusu anlaşmaların ayrıntılarını Yeni Zelanda'ya açıklamama kararını savunan Brown, anlaşmanın güvenlik konularını içermediğini sözlerine ekledi.

Brown, Çin ile anlaşmaların altyapı ve derin deniz madenciliği araştırmaları konusunda işbirliğini kapsadığını ve detayların imzalandıktan sonra açıklanacağını kaydederek "Biz Çin ile anlaşmalarımızı gözden geçirirken Yeni Zelanda'nın bizimle aynı odada oturmasına gerek yok." değerlendirmesinde bulundu.

Yeni Zelanda ve Cook Adaları ilişkileri

Yeni Zelanda ve Cook Adaları arasında tarihe dayanan özel ilişkiler bulunuyor.

Cook Adalarının statüsü, Yeni Zelanda ile öz yönetime (self governing) haiz "özgür birliktelik" (free association) olarak nitelendiriliyor.

Egemen ve tam bağımsız bir devlet olmayan, ancak, yasama, yürütme ve yargı yetkileri bulunan CookAdaları, Yeni Zelanda sınırları içinde ayrı bir hukuki kişilik.

Yeni Zelanda vatandaşlığına sahip olan Cook Adaları halkı, Yeni Zelanda pasaportu ile seyahat edebiliyor.