Yeni Bir Omurgasız Canlı Türü Keşfedildi

Mağaralarda "sucul hayvanlar" üzerine araştırma yapan Abant İzzet Baysal Üniversitesi (AİBÜ) öğretim üyeleri, omurgasız hayvan cinsi "Gammarus"un yeni türünü keşfetti.

AİBÜ Biyoloji Bölümü'nde görev yapan yaklaşık 15 kişilik ekip, Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Okan Külköylüoğlu başkanlığında mağaralarda yaşayan sucul ve omurgasız hayvanlar üzerinde araştırma yapmaya başladı.

Uzun süren çalışmalar kapsamında Zonguldak'taki Cumayanı Mağarası'nda incelemelerine devam eden ekip, bu mağarada "Gammarus" cinsinin daha önce hiç görülmeyen bir türünü keşfetti.

Ege Üniversitesi Deniz ve İçsular Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Murat Özbek ve Levent Yurga ile tür üzerinde inceleme yapan ekip, bunun diğer türlerden farklarını ortaya koyarak yeni bir tür olduğunu kanıtladı.

Ekip çalışmalar kapsamında kendilerine destek veren İzzet Baysal Vakfı'nın katkıları ve iş adamı İzzet Baysal'ın adını ölümsüzleştirmek amacıyla yeni bulunan türe "Baysali" ismini verdi.

Çalışmalar hakkında AA muhabirine açıklama yapan Prof. Dr. Külköylüoğlu, projede 15 kişilik bir ekiple çalışmalara devam ettiklerini belirterek, AİBÜ Bilimsel Araştırma Projeleri'nin (BAP) desteğiyle çok sayıda mağarada incelemeler yaptıklarını söyledi.

-"Suda, daha önce karşılaşmadığımız bir türe rastladık"-

Türkiye'de yaklaşık 30-40 bin mağara olduğunun tahmin edildiğini ve kendisinin de bulunduğu ekiple Batı Karadeniz başta olmak üzere birçok sucul mağarada, sucul canlıları incelediklerini ifade eden Külköylüoğlu, "Düzenli olarak bölgedeki 10-15 mağaraya giderek buralarda mağara içi ve çevresi su kalitesine yönelik ekolojik bilgi topluyor ve sucul canlıları inceliyoruz. Bu çalışmalar kapsamında Zonguldak'ın Cumayanı Mağarası'nda incelemelerde bulunduk ve suda daha önce karşılaşmadığımız bir türe rastladık" dedi.

İnceledikleri mağara suyunun soğuk denebilecek sıcaklıkta ve kısmen temiz olduğunu dile getiren Külköylüoğlu, suda buldukları örnekleri üniversiteye getirerek burada ön incelemeye aldıklarını ifade etti.

Külköylüoğlu, buldukları bu sucul ve omurgasız canlının "Gammarus" cinsinden olduğunu tespit ettiklerini vurgulayarak, "Bu türün diğerlerinden farklı olduğunu belirlemek için fotoğrafları çekilerek uzuvları özel aletler kullanarak çizildi ve diğer türlerle karşılaştırıldı. Elde ettiğimiz sonuçlarla yeni bir tür bulduğumuzu kanıtlamış olduk" diye konuştu.

-"Dünya literatürüne sunulması sağlandı"-

Buldukları yeni türün incelemeleri esnasında tespit ettikleri bilgileri diğer türlerin verileri ile karşılaştırdıklarını aktaran Külköylüoğlu, "Bulunan türde de gözler oldukça körelmiş durumda çünkü karanlık mağara ortamında yaşadığı için görmeye ihtiyacı kalmamış. Fakat buna rağmen antenleri ve kılları çok fazla gelişmiş. Bunlarla suyun içinde algılama gücü ve yaşama şansı artar. Yeni tür, bir tatlı su amphipod türüdür. Yaklaşık 18.1 milimetre büyüklüğünde sucul bir omurgasız hayvandır. Aslında bunlar iyi birer avcılar ve bulundukları ortamdaki diğer küçük canlıların populasyonlarını dengede tutarlar" ifadesini kullandı.

Prof. Dr. Külköylüoğlu, yeni türün temiz sularda yaşadığını ve bulundukları ortamların kalitesini gösterdiğine dikkati çekerek, ekip çalışması sonucu bu türün teşhisleri yapılarak yayıma hazırlanması ve dünya literatürüne sunulmasının sağlandığını bildirdi.

-"İzzet Baysal'ın adını ölümsüzleştirdik"-

Keşfedilen türün kanıtlanmasının ardından isim vermek için çalışmalar yaptıklarını vurgulayan Külköylüoğlu, "Gammarus" cinsinin yeni türüne

"baysali" ismini verdiklerini dile getirdi.

Prof. Dr. Külköylüoğlu, "baysali" isminin uluslararası kurallara göre uygun bulunduğunu anlatarak, bu çalışmalarına destek veren üniversitenin İzzet Baysal Vakfı'nın kurucusu olan İzzet Baysal'a bir atıfta bulunmak ve onu onurlandırmak için bu ismi verdiklerini söyledi.