Yapay Zeka Kullanımı Eleştirel Düşünmeyi Zayıflatıyor

(ANKARA) - Carnegie Mellon Üniversitesi ve Microsoft tarafından yapılan bir araştırma hızla benimsenen Üretken Yapay Zeka (genAI) araçlarının yaygın kullanımının eleştirel düşünme ve problem çözme becerilerini zayıflatabileceğini ortaya koydu.

ABD merkezli Carnegie Mellon Üniversitesi ve Microsoft tarafından, haftada en az bir kez ChatGPT veya Copilot gibi genAI araçları kullanan çalışanlar arasında yapılan bir anket ve analizin sonuçlarına ilişkin makale ilgi çekti.

Çalışmaya göre genAI araçlarının kullanımı teknolojinin verimliliği artırırken, aynı zamanda eleştirel düşünme ve problem çözme becerilerini zayıflatabiliyor ve aşırı bağımlılığa yol açabiliyor.

Konuya ilişkin makalede "Yapay zeka otomasyonun ana ironisi; istisna işlemleri insan kullanıcıya bırakarak, rutin görevleri mekanize etmek, böylece kullanıcıyı yargılarını uygulama ve bilişsel kaslarını güçlendirme fırsatlarından mahrum bırakmak ve istisnalar ortaya çıktığında onları zayıflamış ve hazırlıksız bırakmaktır" ifadeleri kullanıldı.

Çalışmada genAI araçlarını kullanırken çalışanların ne zaman ve nasıl eleştirel düşündüklerini anlamak ve bu araçların kullanımıyla birlikte eleştirel düşünme çabalarının değişip değişmediğini incelemek odak noktası oldu.

Çalışma sonucunda, çalışanların eleştirel düşünmeyi çoğunlukla, yapay zekanın verdiği bilgiler üzerinde inceleme yapmak ve yapay zeka tarafından üretilen içeriği doğrulamak amacıyla devreye aldığı anlaşıldı.

Yapay zekanın doğru kullanımı nasıl olmalı?

Çalışmada yapay zekanın verimli kullanımı için bazı sınırlamaların da altı çiziliyor. Bunlar arasında akıl yürütme modellerini kullanmanın yapay zeka süreçlerini daha şeffaf hale getirmesi nedeniyle kullanıcıların daha iyi gözden geçirme, sorgulama ve çalışmada yapay zekanın en iyi şekilde  düşünce ortağı olarak çalıştığı, insanların yaptığı işte tamamlayıcı olarak kullanılmasının verimliliği artırmakla kalmayıp daha  daha güçlü sonuçlar elde edilmesinin yolunu açabileceği ifade ediliyor.