Veriden Karara Ulusal Yapay Zeka Zirvesi... CHP'li Atalar: "Seçilmek İçin Algoritmaların Neyi Öne Çıkardığıyla İlgili Bazı Problemlerimiz Olacak"

(TBMM) - TBMM'de düzenlenen "Veriden Karara Ulusal Yapay Zeka Zirvesi" başladı. CHP Genel Başkan Yardımcısı Gülşah Deniz Atalar, "Yapay zekanın gelişmesi hepimiz için çok önemli ama siyaset alanında şunu mutlaka söylemek lazım; artık bizim seçilmek için ne söylediğimiz değil, seçilmek için algoritmaların neyi öne çıkardığıyla ilgili bazı problemlerimiz olacak. Veriyi üretirken de eğer bir sansür olursa o zaman da üretilen verilerin toplumun tümünü yansıtmadığını göreceğiz. Eğer bu verinin içerisine dezenformatik veriler girerse o zaman gerçekten doğru verinin ne olduğu mühim bir tartışma konusu olacak" dedi.

TBMM Yapay Zeka Komisyonu, komisyonun son toplantısında Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş başkanlığında Veriden Karara Ulusal Yapay Zeka Zirvesi gerçekleştiriyor. "Yapay zeka ve siyaset" oturumunda konuşan CHP Genel Başkan Yardımcısı Gülşah Deniz Atalar, şu ifadelere yer verdi:

"Yapay zeka modern demokrasinin temel kaynaklarını tehdit etme potansiyeline sahip bir şey çünkü demokrasi bireysel aklın, özgür iradenin ve çoğulcu tartışmanın meşruiyet kazandığı bir yönetim biçimi. Yapay zeka tabanlı sistemler bireysel iradeyi yönlendirme ve kolektif kanaati manipüle etme kapasitesine sahipler. Yapay zeka demokrasiyi öngörülemez bir hızda dönüştürüyor ve sabit, kurumsal yapılarımızla uyumsuz hale getiriyor. Çünkü teknoloji çok hızlı ilerliyor ama yasama onu çok hızlı takip edemiyor. Dijital okuryazarlık seviyesinin düşük olması sebebiyle de çok hızlı olmuyor. Temsili demokrasi alanında seçim sistemleri optimize edebilir ama seçimleri veriye dayalı mükemmellik peşine düştüğünüz zaman halk iradesiyle acaba bağdaştırabilir mi? ya da şeffaflık ve hesap verilebilirlik konularında demokratik sistemde karar alıcılar kamuya hesap veriyorken algoritma hatalı bir karar alırsa bunun sorumluluğu kimde olacak ve demokrasiyi yönlendirirse bunun sonuçlarıyla nasıl başa çıkacağız?

"Aktif yurttaşlığı pasifleştirmeyle ilgili de bir tehlike söz konusu"

Aynı zamanda da teknolojik süreçler bilgiye erişimimizi kolaylaştırıyor ancak aktif yurttaşlığı pasifleştirmeyle ilgili de bir tehlike söz konusu. Kamusal alan da son zamanlarda değişmeye başladı çünkü bizim öğrendiğimiz kamusal alanda meydanlarda bir araya geldiğimiz hepimizin görüşlerini paylaştığı alanlar. Artık dijital dünyada da başka kamusal alanlar var çünkü biz o kamusal alanlarda dijital bir şekilde bir araya gelmeye başladık. Bu alan algoritmalarca düzenleniyor burada hem deep fake teknolojilerinin kamusal güveni zayıflatma ihtimali var. Hangi görselin, hangi verinin doğru olduğunu bilemiyoruz. Hangi verinin üretildiğini, makina verisi mi insan verisi mi olduğunu bilemiyoruz.

Siyasal kararların yapay zekaya devredilmemesi gerekiyor çünkü demokratik hesap verilebilirlikle çok bağdaşır bir durum değil. Demokratik toplumlar karşılıklı rızayla inşa ediliyor o yüzden yapay zekanın manipülasyonu çok tehlikeli bir mesele. Temel insan hakları, özgürlükler ve eşitlik gibi kavramlar algoritmik sistemlerle de güvence altına alınmak zorunda çünkü özellikle yapay zeka alanında çalışanların çoğunlukla erkek olmasından kaynaklı üretilen verinin eril dili tekrar ediyor olması ve bu ayrımcı dilin nefret diline evrilmesi tehlikesiyle de karşı karşıyayız. O yüzden algoritmaların sadece teknik değil siyasi bir denetimle de olması ve bu dili asla üretmemesi gerekiyor. Yapay zekanın siyasete etkisinden de anayasal denetleme sistemlerinin geliştirlmesi gerekir. Özellikle Cambridge Analytica skandalı ve İngiltere'nin Brexit sürecinde aslında sosyal medya üzerinden manipüle edilen kişilerin oy kullanması sonucunda demokratik olmayan sonuçların ortaya çıktığını görüyoruz. Halk artık algoritmaların ürettiği şeyi kendi istediği şey mi zannedecek bunlar çok büyük tehlike.

"CHP olarak özellikle birinci olduğumuz 31 Mart seçimlerinde teknolojiyi çok kullandık"

Yapay zekanın gelişmesi hepimiz için çok önemli ama siyaset alanında şunu mutlaka söylemek lazım; artık bizim seçilmek için ne söylediğimiz değil, seçilmek için algoritmaların neyi öne çıkardığıyla ilgili bazı problemlerimiz olacak. Veriyi üretirken de eğer bir sansür olursa ya da vatandaşın kendisini otosansüre itmesiyle büyük veri setindeki veri sansürlü bir veri olursa o zaman da üretilen verilerin toplumun tümünü yansıtmadığını göreceğiz. Eğer bu verinin içerisine dezenformatik veriler girerse o zaman gerçekten doğru verinin ne olduğu mühim bir tartışma konusu olacak. Dezenformasyonu bizim beğenmediğimiz konular doğru değildir diyerek bir dezenformasyon ayrımı yaparsak toplumun büyük bir kısmını bu verisel setlerin içerisine almayacağımız bir durum söz konusu olabilir.

Biz CHP olarak özellikle birinci olduğumuz 31 Mart seçimlerinde teknolojiyi çok kullandık. Yapay zekadan yararlandığımız bazı kararlarımız oldu o yüzden teknolojiyi kullanan aynı zamanda kullanırken de insan haklarına saygılı olması gereken bir yapay zeka taraftarıyız. Şeffaf ve insan temelli karar alma süreçlerinin oluğu bir yapay zeka kullanımını önceliyoruz."