Un Sanayicilerinden Buğday Uyarısı

Türkiye'deki un sanayicileri geçen yıl arz fazlası olan ancak, bu yıl kuraklıktan kaynaklı dünya genelinde üretimi düşen buğdayla ilgili uyarılarda bulundu. Un sanayicileri, 'Kritik sezon' olarak nitelendirdikleri 2012 ve 2013 yılında Toprak Mahsulleri Ofisi'ne (TMO) büyük görev düştüğünü savundu.

Ege Un Sanayicileri Derneği (EUSD) İzmir Hilton Otel'de Türkiye'nin dört yanından sektör temsilcilerini bir araya getirdi. Türkiye Un Sanayicileri Federasyon (TUSAF) Başkanı Erhan Özmen, sektörün hammaddesi olan buğday üretimi ve ticareti ile ilgili Türkiye'de, hem dünyada 2000'li yıllardan itibaren küresel iklim değişikliklerine bağlı olarak sıkıntı görüldüğünü söyledi. Dünyadaki gelişmelere son derece hassas bir emtia olan buğdayda da arz ve talepte dengesizlikler kaydedildiğini, iklimsel değişikliklerin de eklenmesiyle bu ürünün ciddi spekülasyonlara da maruz kaldığını dile getiren Özmen, "2008'den sonra iklimsel değişikliklerdeki belirsizlikler yapısal bir karakter almıştır. Bununla baş etmemiz için buğday için ülke olarak yeni stratejiler geliştirmemiz, onları güncellememiz gerekmektedir" diye konuştu.

GELİŞMİŞ ÜLKELERDE PROJEKSİYON VAR

Dünyada son 100 yılda küresel sıcaklığın ciddi biçimde arttığını, özellikle ani küresel iklim değişikliklerinden kaynaklı dünyanın bir tarafı kuraklıkla boğuşurken, diğer tarafını da sellerin bastığını anlatan Özmen, şöyle dedi:

"Gelecekle ilgili tahmin bile etmek istemeyeceğimiz kaotik bir durumu gözlemliyoruz. Gelişmiş ülkelerde küresel projeksiyon ve senaryolar yapılmakta ve bunların sonuçlarına göre eylem planları hazırlanmaktadır. Şu anda TÜBİTAK'ın bazı çalışmalarını duyuyoruz ancak yeterli katkıyı yapacak herhangi bir çalışmayı da kamuoyu olarak alabilmiş değiliz."

TMO'YA BÜYÜK GÖREV DÜŞÜYOR

Fiyatlarda son yıllarda beklenenin üzerinde artış olduğunu, bunda en büyük etkenin buğdayın biyoenerji kaynağı olarak kullanılması olduğunu aktaran TUSAF Başkanı Erhan Özmen, birçok ülkenin buğday rekoltesi tahminlerini aşağı çektiğini, bunun da gelecekteki gelişmelerin zor olacağına işaret ettiğini vurguladı. Özmen, bir önceki sezonda arz fazlalığı konuşulurken şimdi de üretimde daralma yaşandığını da belirterek bu noktada TMO'ya büyük görevler düştüğünü, sürecin dakika dakika takip edilerek politika geliştirilmesi gerektiğinin altını çizdi.

"SIFIR GÜMRÜK' FİYATLARI GERİLETTİ"

Özmen, 1 Şubat 2011'de başlayan ve Mayıs 2012'ye kadar 15 ay devam eden 'Sıfır Gümrük' uygulaması ile un sanayi sektöründe ciddi tahribat görüldüğünü, yüzde 56 kapasite ile çalışan sektörün büyük darbe aldığını dile getirdi. Bu süreçte ülkeye anormal bir buğday girdiğini kaydeden Özmen, şöyle devam etti:

"3 milyon 100 bin ton buğday telaşe içinde, hesapsız kitapsız ülkeye girdi. Bu Türkiye'deki fiyat beklentileri üstünde inanılmaz bir baskı oluşturdu. Hızlı şekilde getirilen buğday hızla pazarlama yoluna gidildi. Süreç yüzde 10'a yakın gerileyen buğday ve un fiyatlarıyla sonuçlandı. Sanayici ve ekmek üreticisinin direncinin kırıldığı, moralinin bozulduğu bir süreç. 2012 hasat dönemine yaklaştığımızda TMO'nun müdahale alım fiyatlarıyla piyasaya girmesi ve piyasaları kararsızlıkla izleyen bir sektör vardı. Yine 'TMO'nun tutumu bundan sonra ne olacak? Buğday gerilemeye devam edecek mi?' soruları vardı. Un sanayicisi, tüccar, çiftçi mütereddit vaziyette TMO politikalarını izler durumda."

Özmen konuşmasının sonunda TMO'ya yeniden dengeleri koruma çağrısı yaptı.

TMO: BİRAZ SAKİN OLMAK GEREKİYOR

TMO Ticaret Dairesi Başkanı Ali Özlem Güven ise dünyada gıda güvenliğinin öneminin giderek arttığını, buğdayda da sürdürülebilir üretimin büyük önem kazandığını vurguladı. Geçen Haziran ayına kadar herkesin dünyada çok büyük bir üretim beklediğini ancak olumsuz iklim koşullarıyla rekoltede azalma olduğunu söyleyen Güven, toplam rekolte tahmininin ise 662 milyon tondan 650 milyon tona düşürüldüğünü ifade etti. Güven, bu gelişmelerle birlikte spekülatif hareketlere de zemin hazırlandığına dikkat çekerek, "Birazcık sakin olmak, olayları izlemek, spekülatif hareketlere karşı dikkatli olmak gerekiyor. Telaş ve panik hareketlerin en çok alıcılara ve ülkemizin de döviz kaybına yol açacağını unutmayalım" dedi.

TEZCAN: KRİTİK BİR YIL

EUSD Başkanı Haluk Tezcan ise 2012/2013 hasat dönemindede buğday piyasalarının TMO tarafından yönetilmesini temenni ettiğini belirterek başladığı konuşmasında dünya buğday stoklarının önümüzdeki yıl düşeceğini tahmin ettiğini söyledi. Türkiye'nin dünyada 10'ncu buğday üreticisi ülke olduğunu hatırlatan Tezcan, 2012-13 yılının buğday için kritik bir yıl olduğunu belirterek "Bu yüzden daha düzenli daha emin adımlarla ilerlemeliyiz" diye konuştu. - İzmir