"Uluslararası Aliya Sempozyumu"

İstanbul Bağcılar Belediyesinin organizasyonu, Uluslararası Saraybosna Üniversitesi ve Aliya İzzetbegoviç Müzesi'nin destekleriyle düzenlenen "Uluslararası Aliya Sempozyumu"nun ikinci gününde "Vicdanların Sesi: Bosna Savaşı ve Tanıklıklar" başlıklı oturum düzenlendi.

AK Parti Milletvekili Hüseyin Bürge'nin moderatörlüğünde düzenlenen oturumda, Bosna savaşının canlı tanıkları söz aldı.

Bürge, oturumun açılışında yaptığı konuşmada, Bosna Hersek'in ilk cumhurbaşkanı olan merhum Aliya İzzetbegoviç'in sözlerinden alıntılar yaparak Aliya'nın siyasi hayatına dair bilgiler verdi.

Aliya'nın, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a söylediği "Bosna'yı size emanet ediyorum" sözlerini hatırlatan Bürge, "Başbakanımıza emanetiniz, emanetimizdir" diyerek, emanete sahip çıkacaklarını söyledi.

Bosna savaşı sırasında Türkiye'nin Saraybosna Büyükelçiliği görevini yürüten Şükrü Tufan da o döneme ait anılarını paylaştı.

Saraybosna'ya, Birleşmiş Milletler'e (BM) ait bir uçakla kaçak yolcu olarak geldiğini kaydeden Tufan, 17 Nisan 1993-26 Eylül 1996 tarihleri arasında Saraybosna Büyükelçisi olarak görev yaptığını söyledi.

Saraybosna'ya geldiğinde kentte su, elektrik, gaz ve yiyecek olmadığını, ancak dayanışma olduğunu kaydeden Tufan, bir hastaneyi ziyareti sırasında, Sırp saldırılarında ayaklarını kaybeden bir Boşnak genci ile Sırp kızının aşkını ve gelecek planlarını duyduğunda gözyaşlarını tutamadığını anımsadı.

"Bosna'daki bir savaş değil, koskocaman bir insanlık ayıbıydı" diyen Tufan, Aliya'ya dair ise şunları söyledi:

"Rahmetliyi tanımış olmaktan büyük onur duyuyorum. Bazen iki yetkili, bazen iki dost, bazense iki kardeş gibi konuştuk. O bilge bir aydındı. Gerek bir lider, gerek bir aydın gerekse bir diplomat olarak kendisinden çok şey öğrendim."

Aliya İzzetbegoviç ile 1983'de Saraybosna süreci kapsamında tutuklanan ve cezaevinde de Aliya ile kalan yakın arkadaşı İsmet Kasumagiç de Saraybosna Süreci kapsamında tutuklanan isimlerin nasıl bir araya geldiğine dair anılarını anlattı:

"Rahmetli Teufik Velagiç ile Viyana'da buluşmuştuk. Bana, kendisinin bulunduğu yerden rejime karşı bir şey yapamadığını belirterek Bosna'daki aydın arkadaşlarımla daha sık görüşmemi tavsiye etti. Bosna Hersek'e döndüğümde Mostar kentinde Salih Behmen ile bir araya geldik. Salih, aramıza almak için kardeşi Ömer Behmen'in tavsiye etti. Ben ise Aliya'yı tavsiye ettim. Sonra aramıza Vahid Kozariç de katıldı. Sonrasında bizler sık sık bir araya gelerek ne yapabiliriz diye konuştuk, yazılar yazdık. Her şey güzel gidiyordu. Ancak bu birilerinin hoşuna gitmedi. 1983'te tutuklandık. Ben, Aliya ve Salih Foça'daki cezaevine gönderildik. Orada birlikte kaldık. Ben Aliya'dan bir yıl önce cezaevinden çıktım. Onu geride bıraktığımda çok üzülmüştüm."

İHH İnsani Yardım Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi Osman Atalay da Aliya'yı kendini ülkesine adamış bir insan olarak nitelendirdi.

Aliya'nın samimi, mütevazi, hikmet ve bilgi sahibi bir insan olduğunu söyleyen Atalay, "Aliya, ailesine gösterdiği şefkat ve fedakarlığı ülkesine ve vatandaşlarına da gösteren adil bir baba oldu" dedi.

Atalay, Aliya'nın savaşın sona ermesinin ardından, savaş sırasında evlerini terk etmek zorunda kalan Boşnaklar'a ülkelerine, evlerine geri dönme çağrısı yaptığını hatırlatarak, onların burada, diğer Boşnaklar'ın yaşadıkları sorunları paylaşarak ülkenin kıymetini daha iyi anlayacaklarını düşündüğünü ifade etti.

Bosna Dayanışma Grubu Başkanı Dr. Bahadır İslam ise Bosna Savaşı'nın çetin bir sınav olduğunu söyledi.

Zulmün, hemen her yerde sürdüğünü kaydeden İslam, Bosna'dakinin farkının ise çok göz önünde cereyan etmiş olması, gizlenip saklanamaması olduğunu savundu.

İslam, "Bir tarafta sivillere yönelik katliamlar, toplu sürgünler, kadınlara, kızlara hatta çocuklara uygulanan sistematik tecavüzler, toplama kampları ve buradaki işkence ve cinayetler, çocuk ve organ mafyasınca kaçırılan çocuklar, öldürülüp organları çalınan insanlar, içme suyu kaynaklarının zehirlenmesi, gıda ambargolarları, pazar yerlerine, ekmek ve su kuyruklarındaki insanlara yönelik ağır silahlarla yapılan saldırılar, tarihi eserleri ve hatta insanlarla doldurulmuş camileri yıkmalar, başbakan yardımcısının BM aracından çıkarılıp kuşuna dizilmesine müsaade etmeler, hatta bazı BM görevlisi komutanlarca Sırpların düzenlediği tecavüz partilerine katılmalar ve bunun benzeri birçok iğrençlikler. Buna karşın ise, savaşın ikinci yılında kurulabilmiş Bosna ordusu" diyerek Boşnakların her daim tuzağa düşmemek için çalıştığını ifade etti.

İzzetbegoviç'in savaşta dahi barışı düşünen bir lider olduğunu söyleyen İslam, sözlerinin sonunda Aliya'nın 4'üncü ölüm yıl dönümün yayımlanan bir köşe yazısını katılımcılarla paylaşırken duygulu anlar yaşadı.

Sempozyum, "İslam Dünyasında Bosna Algısı" başlıklı son oturumun yapılacak ve ardından sonuç bildirisi okunacak. - Federation of Bosnia and Herzegovina