Uluslararası Adalet Divanı, Gambiya'nın Myanmar'a Karşı Soykırım Davasında Müdahillerin Kabulünü Açıkladı

Uluslararası Adalet Divanı (UAD), Gambiya'nın Myanmar'a karşı Arakanlı Müslümanlara yönelik soykırımın soruşturulmasına ilişkin açtığı davada Slovenya, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Belçika ve İrlanda'nın müdahillik bildiriminin kabul edildiğini açıkladı.

Divan'dan yapılan açıklamada, Gambiya-Myanmar arasındaki soykırım davasında Slovenya, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Belçika ve İrlanda'nın müdahillik talebinin oybirliğiyle kabul edildiği belirtildi.

Açıklamada, Divan'ın, müdahillik bildirimlerinin "Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi'nin hükümlerinin uygulanmasıyla ilgili olduğu ölçüde kabul edilebilir olduğuna" karar verdiği ifade edildi.

Bu devletlerin 25 Eylül'e kadar Soykırım Sözleşmesinin yorumuna ilişkin yazılı beyanda bulunacağı kaydedilen açıklamada, sözlü yargılama sırasında görüş bildirmelerine izin verilip verilmeyeceğinin daha sonraki bir tarihte belirleneceği vurgulandı.

Açıklamada, daha önce müdahillik bildiriminde bulunan ve kabul edilen kabul ettiği Kanada, Danimarka, Fransa, Almanya, Hollanda, Birleşik Krallık ve Maldivler birlikte toplam müdahil devlet sayısının 11'e yükseldiği belirtildi.

Gambiya soykırımın soruşturulması için UAD'ye başvurmuştu

Gambiya, 11 Kasım 2019'da Arakanlı Müslümanlara yönelik soykırımın soruşturulması için UAD'ye başvurmuştu.

Gambiya'nın mahkemeye sunduğu talepler arasında "Myanmar'ın soykırıma yönelik delilleri yok etmesinin önüne geçilmesi ve soykırımın önlenmesine yönelik aldığı tedbirlerin düzenli olarak raporlanması" yer alıyordu.

UAD 23 Ocak 2020'de, Myanmar'daki Arakanlı Müslümanlara yönelik soykırımın engellenmesi için gerekli tedbirlerin alınmasına hükmetti.

Myanmar'ın 20 Ocak 2021 tarihinde, Divan'ın "yargı yetkisine" ve davanın "kabul edilebilirlik şartlarını taşımadığına" yönelik itirazlarının tamamını 22 Temmuz 2022'deki kararıyla reddeden Mahkeme'nin davanın esasına ilişkin incelemesi sürüyor.

Divan Temmuz 2024'te Kanada, Danimarka, Fransa, Almanya, Hollanda ve Birleşik Krallık ortak dilekçeyle ve Maldivler bireysel olarak 15 Kasım 2023 tarihinde Divan Statüsü'nün 63. maddesi uyarınca müdahillik bildirimini kabul etmişti.

Diğer yandan, Lahey kentinde bulunan Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Savcılık Ofisi, Myanmar'ın işlediği insanlığa karşı suçlarla ilgili 2018'de başlatılan ön incelemenin tamamlandığını ve 14 Kasım 2019'da ön inceleme dairesinin verdiği kararın akabinde soruşturmaya başlandığını duyurmuştu.

Arakanlı Müslümanlara etnik temizlik

Arakan'da 2012'de Budistler ile Müslümanlar arasında çatışmalar çıkmış, olaylarda çoğu Müslüman binlerce kişi katledilmiş, yüzlerce ev ve iş yeri ateşe verilmişti.

Arakan'daki sınır karakollarına 25 Ağustos 2017'de düzenlenen eş zamanlı saldırıları gerekçe gösteren Myanmar ordusu ve Budist milliyetçiler, kitlesel şiddet eylemleri başlatmıştı.

BM'ye göre, Ağustos 2017'den sonra Arakan'daki baskı ve zulümden kaçıp Bangladeş'e sığınanların sayısı 900 bine ulaştı.

Uluslararası insan hakları kuruluşları, yayımladıkları uydu görüntüleriyle yüzlerce köyün yok edildiğini kanıtladı.

Birleşmiş Milletler ve uluslararası insan hakları örgütleri, Arakanlı Müslümanlara yönelik şiddeti "etnik temizlik" ya da "soykırım" olarak adlandırıyor.