Ukrayna'daki Kırılma, Bölgedeki Krizi Derinleştirir"

METİN GİRGİN - ŞAHİN OKTAY - Kocaeli Üniversitesi (KOÜ) Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Prof. Dr. Hasret Çomak, " Ukrayna'daki ciddi bir kırılma, doğu eyaletlerinde bir parçalanmaya gidiş veya Rusya'ya iltihakı konusu, bölgedeki krizi daha da derinleştirebilir. Bunlar hem ekonomik hem siyasi açıdan Türkiye'yi doğrudan doğruya ilgilendirecek konulardır" dedi.

Çomak, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Ukrayna'daki istikrarın Türkiye için çok önemli olduğunu belirterek, Türkiye'nin bir Karadeniz ülkesi olduğunu ve Ukrayna'nın, merkezi İstanbul'da bulunan Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü (KEİ) üyesi olduğunu söyledi.

Ukrayna'daki herhangi bir değişim veya ulusal sınırlarının değişmesinin, Türkiye'yi birinci derecede etkileyeceğini anlatan Çomak, "Çünkü biz Montrö Boğazlar Sözleşmesi'ni akdeden ve onu uygulayan bir ülkeyiz. 1936'dan beri bu sözleşmeyi çok ciddi anlamda uyguluyoruz" diye konuştu.

Çomak, Ukrayna'daki bir krizin derinleşmesinin ve birtakım güçler tarafından Montrö Boğazlar Sözleşmesi'nin zorlanmasının, Türkiye'nin bu konuda bir karar verme durumunu ortaya çıkarabileceğini anlatarak, o açıdan bunun sadece bir boğazlar rejimi olmadığını kaydetti.

Karadeniz'in güvenliği ve ekonomik hayata kazandırılması açısından da bunun önemli olduğuna işaret eden Çomak, Türkiye'nin, Kırım'da çok sayıda soydaşın bulunduğunu vurguladı.

Çomak, sadece Türkiye'deki Türkler değil, ulusal sınırların dışındaki Türk diasporasıyla ilgilenen, onların hak ve menfaatlerini dış politikada gözetip koruyan bir anlayışa sahip olduklarını belirterek, "Çok taraflı dış politikanın da gereği budur. Bu açıdan baktığımızda Ukrayna'yla ilgili, Ukrayna'daki soydaşlarımızla ilgili daima duyarlı ve hassas bir politika izlememiz gerekiyor. Ukrayna'daki ciddi bir kırılma, doğu eyaletlerinde bir parçalanmaya gidiş veya onların Rusya'ya iltihakı konusu bölgedeki krizi daha da derinleştirebilir. Bunlar hem ekonomik hem siyasi açıdan Türkiye'yi doğrudan doğruya ilgilendirecek konulardır" ifadesini kullandı.

Prof. Çomak, şu ana kadar uluslararası örgütlerin Ukrayna konusunda çok can alıcı bir karar alamadığına dikkati çekti.

"Sadece Türkiye'nin mücadele vermesi yeterli değil"

Çomak, şu anda Türkiye'nin hem kendi başına bir girişim yaptığını hem de NATO, Avrupa Birliği (AB) ve Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü içerisinde girişimler yaptığını anlatarak, sadece Türkiye'nin bu konuda mücadele vermesinin yeterli olmadığını dile getirdi.

Buna bütün uluslararası sistemin katılmasını istediklerini belirten Çomak, "Birtakım ülkelerin 'Rusya'yla ilişkilerimizde bir zayıflama olmasın, bir gerginlik olmasın ve Ukrayna konusunda sesiz kalalım' anlayışı yanlış. Onlar daha çok ekonomik çıkarını düşünen bir yaklaşımdalar" şeklinde konuştu.

Ukrayna'yı kontrol eden ve ülke sınırlarına dahil eden bir ülkenin Karadenizi de kontrol edebileceğini vurgulayan Çomak, şöyle devam etti:

"Şu an Ukrayna'da bulunan üslerde Rus donanması kendi üssünü oluşturdu. Stratejik anlamda deniz gücü ve hava gücü çok önemli. Rusya deniz gücünü tamamen Kırım yarım adasına konuşlandırıyordu, 49 yıllığına anlaşma yapmıştı Kırım'la. Ancak şimdi toprakları ilhak etti. O zaman sorun kalmadı. Karadeniz'de üstünlüğü sağlamak deniz ve hava unsuruna bağlı. Mesela ABD, Bulgaristan ve Romanya'da deniz ve hava üslerini şuanda kontrol ediyor, yani Rusya'yı o şekilde kontrol etmek istiyor. Rusya, Kırım'ı ilhak etmek suretiyle Ukrayna'yla 49 yıllık anlaşma yapmak gereksinimini ortadan kaldırdı." - Kocaeli