Ukrayna'da "E-beyanname" Krizi: Sistem Yürürlüğe Girdi, Tartışmalar Bitmedi

Yolsuzlukların en büyük kanayan yaralardan olduğu Ukrayna'da yeni bir tartışma gündemde. Yaklaşık 50 bin üst düzey bürokratın vergi beyanlarının elektronik ortama aktarılacağı "e-beyanname" uygulamasının, gerekli iznin çıkmaması nedeniyle sekteye uğraması "skandal" olarak yorumlandı.

IMF'nin kredilerin devamı, AB'nin vize muafiyeti için şart koştuğu "e-beyanname" uygulaması Ukrayna'da aylardır en önemli gündem maddelerinden biri.

Üst düzey bürokratların vergi beyanlarının elektronik olarak yapılarak, internet sitesi, veri tabanı ve server'larda depolanmasını öngören uygulamaya ülkede resmi olarak 15 Ağustos tarihinde geçilse de, en önemli ayrıntı olarak gösterilen bilgi güvenliğine dair sertifikanın sağlanmamasının, yanlış gelir beyan eden bürokratlara hapis cezası öngören yasanın uygulanmasını sekteye uğratacağı savunuluyor.

Devlet organları ve üst düzey bürokratlar arasında rüşvet ve yolsuzluğun çok yaygın olduğu Ukrayna'da, "e-beyanname" uygulaması ile bürokratların vergi beyanlarının basitleştirilmesi ve yolsuzluklarla mücadelenin daha etkili hale getirilmesi hedefleniyor.

Sistem ile, bürokratların gelir, gider ve mal beyanlarının, aldıkları hediyelerin, mali yükümlülüklerinin elektronik ortamda kayıt altında tutulması amaçlanıyor.

Ancak Devlet Özel İletişim ve Bilgi Koruma Servisi'nin, kişisel bilgilerin korunmasını güvence altına alındığına dair sertifikayı sunmayı, sistemin tam anlamıyla hazır olmamasını ve bağımsız ön testten geçmemesini gerekçe göstererek reddetmesinin, bürokratların hukuki yollara başvurarak yanlış gelir beyanında bulunabilmelerinin önünü açtığı belirtiliyor.

Transparency International : "Yanlış beyana göz yumuluyor"

Ukrainskaya Pravda gazetesinin haberine göre, Uluslararası Şeffaflık Örgütü (Transparency International), gerekli sertifika olmadan uygulamanın başlatılmasının, bürokratların gerçek gelir beyanlarının gizlenmesine izin verildiği anlamına geldiğini savunarak ülke yönetimini eleştirdi.

Ukrayna'da üst düzey bürokratların ve devlet adamlarının yanlış vergi beyanında bulunmasının adli ceza kapsamında olmaması sayesinde çoğu bürokratın gerçek mal varlıklarını gizledikleri yorumları yapılıyor.

Ukrayna Parlamentosu'nda 16 Şubat 2016 tarihinde kabul edilen yasa ile elektronik vergi beyanı zorunlu hale getirilmişti. Devlet Başkanı Pyotr Poroşenko'nun vetosunun ardından yeni düzenlemelerle yürürlüğe giren yasa, bilinçli olarak vergi beyanında bulunmayan veya yanlış beyanda bulunan kişilerin iki yıla kadar hapis cezasına çarptırılabilmelerini ve üç yıla kadar kamu görevinden men edilebilmelerini öngörüyor.

Transparency International Ukrayna analisti Alelsandr Kalitenko, "Sistemin gerekli sertifika olmadan başlatılması, gerçek gelirlerin gizlenmesine izin verilmesi anlamına geliyor. Yani kimse ceza almayacak ve iki yıl hapis yatmayacak" değerlendirmesinde bulundu. - Kiev