Uganda ve Tanzanya'dan Ucm'nin Burundi Kararına Tepki

Doğu Afrika ülkeleri Uganda ve Tanzanya, Uluslararası Ceza Mahkemesinin (UCM) kararının Burundi'deki krizi daha da tırmandıracağı uyarısında bulunarak mahkemenin soruşturma başlatma kararına tepki gösterdi.

Tanzanya Cumhurbaşkanlığından yapılan yazılı açıklamada, Tanzanya Cumhurbaşkanı John Magufuli'nin Uganda ziyareti sırasında Uganda Cumhurbaşkanı Yoweri Museveni ile bir araya geldiği ve görüşmede UCM'nin Burundi ile ilgili kararının değerlendirildiği belirtildi.

Açıklamada UCM'nin Burundi'de devlet destekli işlendiği iddia edilen suçlar hakkında soruşturma başlatma kararının Burundi'deki sorunları çözmek için komite oluşturan Orta Afrika Topluluğunun (EAC) çabalarını zayıflatacağı kaydedildi.

Burundi'deki durumun iddia edildiği kadar kötü olmadığı ve hatta düzelmeye başladığı öne sürülen açıklamada, Tanzanya'daki Burundili göçmenlerin de durumun düzelmesi üzerine ülkelerine dönmeye başladığına dikkat çekildi.

Açıklamada, Magufuli ile Museveni'nin UCM kararının Brundi'deki krizi daha da tırmandıracağı uyarısında bulunduğu bildirildi.

Geçen hafta, merkezi Hollanda'nın Lahey kentinde bulunan UCM, Burundi tarafından desteklendiği iddia edilen cinayet, tecavüz ve işkence gibi suçlar hakkında mahkemece soruşturma başlatıldığını açıklamıştı.

Burundi'deki siyasi kriz ve şiddet olayları, 10 yıldır iktidarda olan Devlet Başkanı Pierre Nkurunziza'nın, hükümetle silahlı gruplar arasında 2000'de imzalanan Aruşa Anlaşması'ndaki "devlet başkanının yalnızca iki kez seçilebileceğine" ilişkin maddeye karşın 2015'te üçüncü kez devlet başkanlığı için adaylığını açıklamasının ardından başlamıştı.

Nkurunziza'nın üçüncü kez seçilmesinden sonra da devam eden şiddet olaylarında binden fazla kişi hayatını kaybetmiş, yaklaşık 400 bin kişi komşu ülkelere sığınmak zorunda kalmıştı.

Soykırım, insanlık karşıtı suçlar, savaş suçları gibi iddiaları inceleyen UCM, 2016'da Burundi'deki şiddet olaylarının açıklığa kavuşturulması için ön soruşturma başlatmış, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi de birkaç ay sonra, ülkedeki insan hakları ihlallerini soruşturmak üzere Burundi'ye uluslararası bir soruşturma komisyonu gönderme kararı almıştı.

UCM, Burundi'de devlet başkanlığı seçiminin yapıldığı 26 Nisan 2015'ten itibaren işlenen suçların polis ve devlet yetkilileri tarafından yapılmış olabileceğine dair kanıtların yeterli olduğuna hükmetmişti. Burundi hükümeti, 2004'te üye olduğu UCM'den geri çekilmek istediğini duyurmuş ve geçen ay mahkemeden resmen ayrılmıştı.

Burundi Devlet Başkanı Danışmanı Willy Nyamitwe, UCM'nin ülkesi hakkında soruşturma başlatmasına tepki olarak sosyal paylaşım sitesi Twitter'dan geçen hafta yaptığı paylaşımda "UCM yoldan çıktı. Yapılan hile apaçık ortada. Burundi bu savaştan galibiyetle ayrılacak. Batı son kartlarını oynuyor." ifadelerini kullanmıştı.