Türkiye'nin Geleneksel Bitkileri Kayıt Altına Alınacak

ORMAN ve Su İşleri Bakanlığı'nın Türkiye'de 7 ilde başlattığı çalışma kapsamında Samsun'da baharat, içecek, maya, halk ilacı, boya, tekstil, yapı malzemesi, yakıt, el sanatları gibi üretimde kullanılan geleneksel bitkiler tespit edilecek. Bu kapsamda Samsun'da 100 köyde saha çalışması yapılmaya başlandı. Saha çalışmasının ardından belirlenen bitkilerle ilgili laboratuar çalışmasının yapılacağı belirtildi.

Orman ve Su İşleri 11'inci Bölge Müdürlüğü tarafından Samsun'da Biyolojik Çeşitliliğe Dayalı Ulusal Geleneksel Bilginin (BGB) Kayıt Altına Alınması Projesi uygulanmaya başlandı. Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından projenin uygulanacağı 'pilot' olarak seçilen 7 il arasında Samsun da yer aldı.

Projenin Samsun ayağının ihalesi 2 ay önce yapıldı. Saha çalışmasına başlanan proje kapsamında biyolojik çeşitliliğe dayalı geleneksel bilginin belirlenmesine yönelik çalışmalar yapılacağı belirtildi. 420 gün sürece saha çalışması kapsamında ekiplerin kentteki 100 köyde çalışma yapacağı belirtildi. çalışma kapsamında vatandaşların geleneksel olarak ilaç olarak yapımında, yemek yapımında, baharat olarak kullanılan, yaş halde tüketilen ve boya gibi ürünlerin üretildiği geleneksel bitkilerin tespit edilip kayıt altına alınacağı ileriki aşamada ise bu bitkilerle ilgili laboratuar çalışması yapılacağı belirtildi.

Yapılacak çalışma ile ilgili bilgi veren Samsun Vali Yardımcısı Hakan Kubalı, "Belirlenen köylerde geleneksel olarak kullanılan biyolojik zenginlikler araştırılacak, yöredeki halkın kültürel kimliğinin bir parçası olarak nesiller boyunca aktardığı tabii flora ve faunadan sağlanan beslenme noktasında baharat, içecek, maya gibi, sağlık konusunda halk ilacı veya şifa maksatlı geleneksel bilgi içeren uygulamalar, endüstriyel ürün noktasında boya, tekstil, yapı malzemesi, yakıt, el sanatları ile tarım-hayvancılık faaliyetlerine yönelik geleneksel ürünler derlenecek. Diğer taraftan geleneksel bilgiye sahip kişilerle görüşmeler yapılarak derlenen bilgiler kayıt altına alınacak ve bu süreçte yazılı kaynaklara da erişilmeye çalışılacaktır" diyerek sözlerine şöyle devam etti:

"Proje çalışmalardan elde edilen çıktılar bir veri tabanında toplanarak yerli araştırmacılara ve uluslararası patent uzmanlarına açılacaktır. Böylece tüm bu kaynak ve bilgilerin kayıt altına alınmış olması bu kayıtların uzmanlar ve araştırmacıların araştırma-geliştirme faaliyetlerine altlık oluşturması gibi etkin ve önemli bir fayda sağlayacaktır. Samsun adına bu önemli projeden elde edilecek en mühim netice ise ülkeye ait genetik kaynaklarla bağlantılı geleneksel bilgiyi erişim izni olmaksızın kullanan yabancı kişi veya şirketlerin bu kaynaklar veya bilgilere dayanarak patent almasının önlenmesi; genetik kaynaklarımız ve bağlantılı geleneksel bilgiler üzerindeki tüm haklarımızın korunmasına katkı sağlanması olacaktır."

- Samsun