Türk Sinemasının 99. Doğum Gününde İstanbul'un Unutulmaz 100 Filmi

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş., İstanbul'un Yüzleri Serisi kapsamında şehrin kişisel tarihinin izdüşümü olarak nitelendirilen İstanbul'un 100 filmini tek kitapta bir araya getirdi. Araştırmacı- yazar Semra Kır tarafından yayıma hazırlanan kitap, İstanbul'un 100 Filmi adını taşıyor. Türk sinemasının 99. yılına armağan edilen kitapta, Galata Köprüsü'nden Boğaz'a, Adalar'dan Rumeli Hisarı'na, Kapalı Çarşı'dan Haydar Paşa Garı'na, Adalar'dan Eminönü'ne, Balat'tan Beyoğlu'na uzanan ve eşsiz güzelliğiyle birçok filmin doğal dekoru olan İstanbul'un sinema sanatı içerisindeki serüveni anlatılıyor.

Türk sinemasının başlangıcından bu gününe, şehrin hafızasını oluşturan yüzlerce film arasından yapılmış 100 filmlik bir seçkiden oluşan kitapta, her film hem künyeleri hem de konularıyla ele alınıyor. Görselliğin de unutulmadığı kitapta, filmlerin unutulmaz afişleri ve fotoğraflarına yer verilmiş. Kitapta ayrıca her filmin İstanbul'da hangi mekânlarda geçtiği, kenti nasıl ele aldığı da anlatılıyor. İstanbul'un 100 Filmi'nde şehrin yaklaşık yüz yıllık tarih ve kültürünün yansıtılmasına filmleri ile damgasını vurarak eşsiz eserler bırakan, Halit Refiğ, Memduh Ün, Osman Seden, Metin Erksan ve Lütfi Ömer Akad başta olmak üzere, Türk sinemasının duayen isimlerinin sevilen filmleri yan yana bulunuyor.

-İSTANBUL FİLMLERİNİN UNUTULMAZ KARELERİ-

Görsel zenginliğiyle de dikkat çeken kitap, İstanbul filmleri denilince akla ilk gelen ve seyircinin hafızasına kazınan unutulmaz fotoğraflardan oluşuyor. Bu fotoğraflar arasında Boğaz'ın eşsiz güzelliği, bakir İstanbul tepeleri, dar Arnavut kaldırımlı sokaklar, üflense düşecek sandığımız eski ahşap evler, toprak yollar, konaklar, etnik ve kültürel zenginliği yansıtan mekânlar, tüm haşmetiyle Haydarpaşa Garı, şehir hatları vapurları, İETT otobüsleri, tramvaylar ve dolmuşlar bulunuyor.

-YERLİ FİLMLER DE VAR YABANCI FİLMLER DE-

İstanbul'un 100 Filmi kitabı için yapılan seçkide İstanbul'u en iyi temsil ettiği düşünülen filmlere yer verildi. Şehrin kişisel tarihinin iz düşümü olarak nitelendirilen filmlerde bazen İstanbul Boğazı, bazen Galata Köprüsü bazen ise Rumeli Hisarı fon olarak kullanıldı. Kitap Muhsin Ertuğrul'un Bir Millet Uyanıyor filmiyle başlıyor. Filmin bazı sahnelerine Erenköy Ethem Efendi Caddesindeki bir Osmanlı paşası olan Mehmet Ali Bengü'nün köşkünü görüyoruz. Rumeli Hisarı, Aşiyan ve Boğaz'da gerçekleşen dış mekan çekimlerinde İstanbul'un tüm güzelliğiyle karşımıza çıktığı "Yılmaz Ali (Yönetmen: Faruk Kenç), 1952 yılının Haliç'ini, Süleymaniye, Beyazıt Meydanı'nı, Kapalı Çarşı'yı gördüğümüz "Kanun Namına'(Lütfi Ömer Akad), günümüze kıyasla tenhalığıyla dikkat çeken Taksim Meydanı'yla "Şoför Nebahat' (Metin Erksan),İstanbul'un eski mahalle havasını taşıyan "Kırık Çanaklar' (Memduh Ün) eşliğinde kentin geçmişine uzanıyoruz. Kitaptaki 100 film sadece geçmişe odaklanmıyor,günümüze ait örnekler de yer alıyor: Galata semtini ana mekân olarak alan "Uzak İhtimal', Eminönü'nü hiç olmadığı kadar sakin gösteren "Üç Maymun', Topkapı Sarayı, Haseki Külliyesi, Galata Mevlevihanesi gibi tarihi yapılarda geçen "Dinle Neyden',İstanbul'un pek çok semtinin kullanıldığı "Anlat İstanbul', havadan çekilen görüntülerle tam bir İstanbul şöleni yaşatan "Organize İşler' de bu filmlerden bazıları.

Kitapta Türk filmlerinin yanı sıra İstanbul'dan enstantanelerin bulunduğu yabancı filmlere de yer verildi. François Dupeyron'un yönettiği ve başrolünde Ömer Şerif'in yer aldığı "İbrahim Bey ve Kuran'ın Çiçekleri', son sahnelerinde İstanbul yer alıyor. Charles Winkler'ın hem yabancı hem Türkiye'den oyuncularla çalıştığı "The Net 2.0'ın tamamı ise İstanbul'da geçiyor. Tedyy Chan'ın yönettiği "Altın Yumruk İstanbul'da' adlı filmde kahramanının kız arkadaşıyla İstanbul'un tarihi mekanlarında buluşmasına tanık olunuyor. Sidney Lumet'in Agatha Christie"nin romanında uyarladığı "Şark Ekspresinde Cinayet' de kitapta unutulmayan filmler arasında.