Türk Dil Kurumu'nun "Ucube" Yavaşlığı

100 bin TL'lik tazminat davasının davacısı Heykeltıraş Mehmet Aksoy.

Davalı, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan..

Dava konusu, Kars'ta yıktırılan 'İnsanlık Anıtı' heykeli için Başbakan Erdoğan'ın sarfettiği, içinde 'Ucube" nin de olduğu sözler. *

Haber: Serpil KIRKESER / İstanbul DHA

İstanbul 3. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde görülen duruşmaya Heykeltıraş Mehmet Aksoy'un avukatı Aslı Kazan katılırken, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın avukatı duruşmaya katılmadı. Avukat Kazan, Dil Derneği tarafından hazırlanan ve 'ucube' kelimesinin anlamını içeren dilekçeyi mahkemeye sundu.

"ÇOK ACAYİP, ŞAŞILACAK KADAR ÇİRKİN OLAN ŞEY' OLARAK TANIMLANMIŞTIR"

Dil Derneği tarafından hazırlanan ve altında Dil Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Dilci- Yazar Sevgi Özel'in de imzasının bulunduğu bir sayfalık dilekçede, " Ucube sözcüğü dilimize Arapça'dan girmiş bunun yanı sıra Türkçe ek alarak 'Ucubelik' gibi bir türevi de kullanılır olmuştur. Dil Derneği'nin 2012 baskılı Türkçe Sözlük'ün de ucube, 'Çok acayip, şaşılacak kadar çirkin olan şey' olarak tanımlanmıştır. Ucube sözcüğü günlük yaşamda olduğu gibi edebiyatta da bu tanımlara uygun biçimde, 'çirkin, korkutucu şeyleri ya da canlıları' betimlemek için sıkça kullanılmıştır" ifadelerine yer verildi.

"BU SÖZCÜĞÜ OLUMLU ANLAMLA DÜŞÜNEMEYİZ"

Dilekçede, "Bir sözcüğün 'eleştirmek, övmek, yermek, sövmek' için kullanılıp kullanılmadığını saptamak için o sözcüğün tek başına esas alamayız. O sözcüğün bu tartışmada ucubenin kullanıldığı tümceyi bu tümceden önceki ve sonraki tümceleri de göz önüne almalıyız. Ucube, sözcüğünün hepimizin belleğinde oluşturduğu bir imge vardır. Kendimizi ne denli zorlarsak zorlayalım, bu sözcüğü olumlu anlamla düşünemeyiz. Duyduğumuz an, gözümüzün önüne 'acayip, çirkin' bir şey, bir yaratık gelir" denildi.

"BİNLERCE İNSANIN ÖNÜNDE KULLANILDI"

"Ucube sözcüğünün hangi amaçla söylendiğini saptamak için sözcüklere bakarak bu sözcüğün anlamını araştırmak yetmez" denilen dilekçede, şu ifadelere yer verildi. "Sayın Başbakan'ın, ucube sözcüğünü binlerce insanın önünde kullanmış, kullanış biçimi görsel ve yazılı basın kayıtlarına da geçmiştir. Görsel kayıtları incelediğinde Sayın Başbakan'ın 'ucube'yi kullanırken kurduğu tümceler, beden dili ve ses tonu da 'ucube'nin yer aldığı tümceyi eleştiri anlamlı söylemediğini göstermektedir. Dahası '... bir ucubeyi koymuşlar, garip bir şey dikmişler' diye çoğul yüklemler kullanarak, 'Oradaki vakıf eserlerinin olduğu yerde böyle bir şey düşünülemez' diyerek anıtı, anıtla birlikte anıtı yapanı, yaptıranları da sözcüğün anlamına uygun olarak aşağılamaktadır. Ucube sözcüğünü duyduğumuzda ya da okuduğumuzda hiçbir zaman aklımıza olumlu, güzel eleştirilebilir...vb bir şey gelmez."

TEKRAR TDK'NIN CEVABININ BEKLENMESİNE KARAR VERİLDİ Mahkeme Başkanı Mehmet Coşkun Gündüz, Türk Dil Kurumu'na sorulan 'ucube' sözcüğünün anlamının ne olduğuna ilişkin 14 Kasım 2013'de yazılan müzekkereye yanıt verilmediğinin anlaşıldığını söyledi.

BELEDİYE : HEYKELTIRAŞA 286 BİN LİRA ÖDENDİ

Kars Belediye Başkanlığı'na yazılan yazıya cevap geldiğini belirten Hakim, söz konusu heykeli yapma işi için davacıya 286 bin TL ödendiğini ifade etti. TDK'nın yazılan yazının cevabının beklenmesine karar veren mahkeme heyeti, duruşmayı ileri bir tarihe erteledi.

TDK İNTERNET SİTESİNDE UCUBEYİ TANIMLADI Öte yandan Türk Dil Kurumu'nun internet sitesinde 'ucube' sözcüğünü "Çok acayip, şaşılacak kadar çirkin olan" şekilde tanımladı.

(Tür: İstanbul)