Türk bilim adamları kayısıdan roket yakıtı üretti

Türk bilim adamları kayısıdan roket yakıtı üretti

1 Liralık kayısı atığından 200 dolarlık roket yakıtı

Malatyalı bilim insanları, kayısından roket yakıtı yapmayı başardılar

MALATYA - Dünya kayısı başkenti Malatya'da, birçok sektörde kullanılan kayısı bu seferde roket yakıtında kullanılacak. İnönü Üniversitesindeki bilim insanları, kayısıdan roket yakıtı üretmeyi başardı. Proje hayata geçirildiğinde 1 liralık kayısı atığından 200 dolarlık roket yakıtı üretilecek.

Kayısının başkenti Malatya'da kayısı ile ilgili yapılan çalışmalara bir yenisi daha eklendi. Kentin ekonomisine katkı payı yüksek olan kayısı sofralarda çeşitliği ile ağızları tatlandırırken, son dönemlerde sanayi sektöründe de önemli ham maddeler arasında yer alıyor.

Malatyalı bilim insanları, kayısının yapısını inceleyerek ham maddesi kayısı olan roket yakıtını elde etmeyi başardı. Malatya İnönü Üniversitesi Mühendislik Fakültesi'nde Araştırma Görevlisi olan Murat Toptaş, Kimya Mühendisliği Bölümü Yüksek Kimya Mühendisi Yeliz Akbulut ve Tekniker Tamer Bakır, kayısıdan roket yakıtı üretmeyi başaran isimler.

Malatya'nın en büyük ekonomik gelir kaynağının kayısı olduğunu ifade eden Yüksek Kimya Mühendisi Yeliz Akbulut, kayısıyı katma değeri yüksek bir ürüne dönüştürme fikriyle yola çıktıklarını söyledi. Türkiye'nin dünya ekonomisi içerisinde de önemli bir ticaret merkezi olduğunu kaydeden Akbulut, "Kayısı üretimi 780-790 bin tonu bulan bir meyve. 790 bin ton üretimi olan malzemenin çok fazla miktarda atığı meydana geliyor. Çalıştığım konu açısından atık, geri dönüşümlü atık değerlendirilmesi dünya için çok önemli. Bu yüzden de kayısının atığıyla ne yapabiliriz. Bunu nasıl daha katma değeri yüksek bir ürüne dönüştürebiliriz diye düşündük. Biraz yapısını inceledik ve kayısının yapısında yüksek oranda şeker ve benzeri malzemeler barındırdığını saptadık. Bunun roket yakıtlarıyla ilişkisini değerlendirdik. Neden biz bunu değerlendirmiyoruz. Neden bunu imal edip gerçek bir ürünü dönüştürmüyoruz diye düşündük ve çalıştık. Bir atığı değerlendirmiş olduk. Kuvvetli bir oksitleyici kullandık" dedi.

"Atık kayısıdan kilogramı 200 dolara ulaşan bir roket yakıtı elde etmeyi başardık"

Kayısının birçok alanda kullanıldığını ve kendilerinin de atıl kayısıdan kilogramı 200 dolar olan roket yakıtı elde etmeyi başardıklarını vurgulayan Araştırma Görevlisi Murat Toptaş ise kayısı çekirdeğinin ilaç sanayisinde kullanılan birçok ürünün de mevcut olduğunu dile getirdi. Kendi alanları olan Makine ve Kimya Mühendisliğini alanını kayısı ile birleştirip bu farklı neler yapabiliriz araştırdıklarını belirten Toptaş, "Neticede kayısı ihtiva ettiği bazı malzemelerle çok kaliteli bir roket yakıtı olabileceğini gösterdi bize. Biz çalışmalarımızda kayısı oldukça verimli bir şekilde kullanabileceğimiz bir roket yakıtı geliştirmek için kullandık. İçerisine bazı hızlandırıcı malzememeler ekledik. Neticede kilogramı birkaç lira olan atık kayısıdan kilogramı 200 dolara ulaşan bir roket yakıtı elde etmeyi başardık. Elde ettiğimiz roket yakıtını sıkıştırarak bir roket motoru haline getirdik. Bundan sonraki aşamada bu roket motorumuza buna uygun bir nozül tasarlayarak motorun tasarımını bitirmeyi düşünüyoruz" şeklinde konuştu.

Ürettikleri roket yakıtının 6 ay içerisinde ticari hale getirileceğine de dikkat çeken Toptaş, " Roket motoru bittiğinde uluslararası roket sertifikalandırma kurumları mevcut Kanada ve Amerika Birleşik Devletlerinde kayısıdan üretmiş olduğumuz roket yakıtını bu ülkelere göndererek, uluslararası havacılık sertifikası alacağız. Bu roket yakıtlarının itki değerleri belirlenecek, sınıflandırılacak daha sonra bu ürettiğimiz yakıt sivil ve askeri roket çalışmalarında kullanılacak. Bunların test ve sertifikasyon süreci 90 gün kadar sürüyor. Ama bizim nozül tasarımımız 90 günde o sürecektir. Büyük ihtimalle 6 ay içerisinde bu ticari bir hale gelmiş olacak" diye konuştu.

Roket yakıtlarının yurtdışından ithal edildiğini vurgulayan Toptaş, " Roket yakıtları özellikle sivil uygulamalarda kullanılan roket yakıtları yurt dışından ithal ediliyor. Askeri anlamda üretilen roket yakıtları Know how büyük kısmı da yurtdışından alınıyor. Bu tür bir ürünü meyveyi roket yakıtı haline getirmek ve bunu ülkemizin kullanımına sunmak güzel ve önemli bir çalışmaydı. Bunun başardık İnönü Üniversitesi Makina ve Kimya bölümleri olarak gururluyuz" dedi.

"1 liralık atıl kayısıyı 200 dolarlık roket yakıtına dönüştürdük"

Birçok alanda kullanılan roket yakıtlarının yurtdışından ithal edildiğini belirten Toptaş, " Bu ülkemize döviz getirecek. Roket yakıtlarının kilogramı 200 dolar ve biz askeri uygulamalarda sivil uygulamalarda roketleri sıklıkla kullanmaya başladık. Birçok harp mühimmatı bugün roketlerle hedefine sevk ediliyor. Sivil uygulamalarda uçakların fırlatma koltukları olsun ya da TEKNOFEST'e yüzlerce roket atılıyor. Öğrenciler roket yarışmaları yapıyor. Yaptıkları roketleri sergiliyorlar. Ancak bu roketlerin motoruna bakarsanız tamamı yurtdışından ithal motorlar. Şimdi yapmış olduğumuz bu çalışmalarla bunların da millileştirilmesi sağlanmış olacak. 1 liralık kayısıyı 200 dolarlık roket yakıtına dönüştürdük dersek uygun olur" ifadelerini kullandı.