Tunceli Pertek'te 1 Milyon Yıl Öncesine Ait Insan Yaşamı Bulgularına Rastlanıldı

Tunceli'nin Pertek ilçesine bağlı Tozkoparan köyünde yüzelsel araştırma yapan Düzce Üniversitesi Arkeoloji Bölümünden Öğretim Üyesi Yrd.Doç.Dr. Yasemin Yılmaz, 1 milyon yıl önceye ait insan yaşamının varlığına dair bulgular elde ettiklerini, paleolitik döneme ait taş aletler bulduklarını söyledi. Tunceli'de, insanlık tarihinin Anadolu'daki izleri üzerinde çalışmalar yapan Düzce ve Çorum Hitit Üniversiteleri Arkeoloji bölümleri ile İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürlüğü'nden görevliler, Pertek ilçesi Tozkoparan köyünde yaptıkları çalışmalar ile ilgili Kültür ve Turizm Bakaanlığı temsilcisi ile birlikte açıklamalarda bulundu. Çalışma heyetinin Başkanlığını Düzce Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yrd.Doç.Dr. Yasemin Yılmaz, Tozkoparan Köyü'de bulunan höyükte 1 milyon yıl öncesine ait bulgular elde ettiklerini ve paleolitik döneme ait taş aletler bulduklarını söyledi. Tozkoparan Höyüğü önünde 2 yıldır yaptıkları yüzeysel araşmırmalarla ilgili detaylı bilgiler veren Yrd.Doç.Dr. Yılmaz, Anadolu'daki insan yaşamına dair çok önemli sonuçlar elde ettiklerini belirterek, şöyle konuştu:

"BU BİZİM İÇİN ÖNEMLİ BİR KEŞİF"

"2015 yılından bu yana Tunceli'de arkeolojik yüzey araştırması yürütüyoruz. 2015 yılında Mazgirt'te bir yüzey araştırması yürüttük, 2016'da bir ara verdik. 2017'de Pertek'te çalışmalarımıza başladık. Bir ekiple burada çalışıyoruz. Dört kişilik bir ekiple bir çok tarihi kalantının bulunduğu alanda taramalar ve araştırmalar yaptık ve önemli sonuçlara ulaştık. Bu çalışmalarda özellikle bu bölgede bizim için çok önemli keşifler yaptık. Bizim için en önemlisi ilki bizim arkeoloji literatüründe Paleolitik dediğimiz diğer literatürde eski taş çağı olarak geçen ortalama olarak diğer yerleşmelerde bulduğumuz kalıntılardan 1 milyon öncesine tarihlenebilecek Paleolitik döneme ait taş aletler bulduk. Bu bizim için önemli bir keşif. Daha önce Keban projeleri çerçevesinde 1968'de Prof. Dr. Kılıç Kökten hocamızın yine Pınarlar höyükte yaptığı çalışmalarda Paleolitik dönemin bölgede varlığını biliyorduk ama bu kadar eskiye gidebileceğini bilmiyorduk. Tozkoparan Höyüğü'nde bulduğumuz buna benzer taş aletlerden yola çıkarak benzerlerinin başka yerleşmelerde mutlak tarihlerde 1 milyona tarihlendiğini öğrendik."

"BU KEŞİF TUNCELİ'DE DE İLK NEOLİTİK TOPLULUKLARIN OLDUĞUNU BİZE GÖSTERDİ"

Yılmaz, Tunceli bölgesindeki Neolitik döneme ait izlerin bulunduğunu da belirtirek, "İkinci önemli keşfimiz, bizim Neolitik dediğimiz ilk yerleşik toplumların izlerini bulduk. Bunları biraz daha ileride bulduk. Dere Nahiyesi bir düz yerleşme. Bu nedenle önemli. Çünkü, eski toplumlar Paleolitik dediğimiz dönem avcı derleyici olarak yaşıyordu. Cilalı Taş Devri'nde yani günümüzden 10 bin yıl öncesinde yerleşik hayata geçmeye başladılar. Bu yerleşik hayata geçmiş toplumları biz daha güneyden Şanlıurfa'dan, Diyarbakır'dan, Gaziantep'ten biliyorduk. Ama, kuzey sınırının bu kadar yukarı geçeceğini bilmiyorduk. Bu keşif Tunceli'de de ilk Neolitik toplulukların olduğunu bize gösterdi. Çanak, çömleksiz Neolitik dönem bu. Bu döneme ait mimari kalıntılar bulduk yüzeyde. Yontma taş alet endüstri dediğimiz bıçaklar, kazıyıcılar bulduk. Bunların bir kısmı bölgede bulabileceğimiz çakmak taşından yapılmış. Bir kısmı ise şu andaki bilgilerimize göre, bölgede bulunmayan en yakın kaynakların Bingöl'de olduğu opsidyen bıçaklar bulduk ve bu dönemi kuşku götürmeyecek şekilde tarihleyebildik ama detaylarını uzmanlarla birlikte yapacağımız çalışmalar sonucunda belirleyeceğiz"diye konuştu.

"1 MİLYON YIL ÖNCESİNE DAİR TAŞ ALETLER, TAŞ BIÇAKLAR VE BULGULAR ELDE ETTİK"

Başarılı bir çalışma yaptıklarını dile getiren Yrd.Doç.Dr. Yasemin Yılmaz, özellikle Pertek ilçesine bağlı, Tozkoparan, Pınarlar, Dere nahiyesi ve Günboğazı köylerinde 6 ila 10 bin yıl öncesine ait bir çok kalıntı höyük ve yerleşim yerinin varlığını keşfettiklerini de kaydederek, "Tozkoparan Höyüğü üzerinde yaptığımız yüzey araştırmaları Anadoludaki insan yaşamı ile ilgili çok önemli bulgular elde ettik. Bu bizim açımızdan çok büyük inanılmaz bir buluş ve keşif. 1 milyon yıl öncese dair taş aletler taş bıçaklar ve bulgular elde ettik. Bu taş aletler üzerine uzman arkadaşlarımıza bir hipolojik ve teknolojik analizler yapacağız. Onun yanı sıra bunların üzerindeki tortu kalıntılarından bir analizini yapacağız. Bunlarla beraber tam tarihini belirleyebileceğiz. Ama bizim göreli kronoloji dediğimiz diğer yerleşmelere göre onların tarihlerini baz alırsak 1 milyon yıla tarihleyebiliriz. Ama, gördüğünüz gibi farklı kültürel kalıntıları içeren yığma bir tepe bizim arkeoloji literatüründe höyük dediğimiz dolayısıyla en erken evreleri Paleolitik ama farklı dönemleri içerdiğini düşündüğümüz bir yerleşim. Oldukça önemli bir konumda. Büyük bir yerleşme olduğunu tahmin ediyoruz ve bunların sonuçlarını önümüzdeki yıl daha net olarak sizlerle paylaşabiliriz" dedi.