TOKİ'den "Kentsel Dönüşüm" Raporu

Duygu Can - Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) ile Stratejik Düşünce Enstitüsü'nce (SDE) düzenlenen kentsel dönüşüm çalıştayının raporunda, yeni konutların mahalle konseptiyle planlanarak kültürel dokunun yaşatılması gerektiği vurgulandı.

TOKİ ile Stratejik Düşünce Enstitüsü'nce (SDE) "Türkiye'de Kentsel Dönüşüm Projelerinin Sağlıklı Yürütülmesi İçin Yöntem Arayışı" başlığıyla Mersin'de düzenlenen çalıştayın sonuçları belli oldu.

Ülke genelinde uygulanacak kentsel dönüşüm projeleri için önerilerin yer aldığı rapora göre, dönüşümün daha sağlıklı yürütülmesi için merkezi yönetiminin birikiminin yanı sıra ilgili kişiler ve sivil toplum kuruluşlarının görüşlerine başvurmak gerekiyor.

Raporda, makro ve mikro şehir planlarında ilgili sivil toplum kuruluşları veya kent dinamiğinin görüşlerinin alınmasının önemi vurgulanıyor.

-"Üçüncü aktörler, yanlış kanıya neden olabilir"-

Kentsel dönüşüm projelerine muhatap hak sahiplerinin yeterince bilgilendirilmesi gerektiği belirtilen raporda, aksi halde ilgisiz üçüncü aktörlerin, kentsel dönüşüm projelerinin politik amaçla kullanmasına ve yanlış kanılar oluşturulabilmesine zemin hazırlayabileceğine işaret ediliyor.

Raporda, bunun önüne geçebilmek için mahalle sakinlerine doğrudan ve doğru bilgilerle ulaşmanın yollarının bulunarak, bu metotların basın, görüşmeler, tanıtım CD'leri gibi araçlarla çeşitlendirilmesi gerektiğine dikkat çekiliyor.

-"Projeler uzun sürerse, mahalleli mesafeli durur"-

Mikro bölgeler için kentsel dönüşüm uygulaması gündeme gelirken, makro yapı ve planlamanın da ihmal edilmemesi gerektiği belirtilen raporda, kentsel dönüşüm projelerinde izolasyon yapılmasının önemi vurgulanıyor.

Sosyal entegrasyon ve etkileşimi hedef alan mimari yapı ve sosyal planlamanın gerçekleştirilmesinin uygun olacağına işaret edilen raporda, şu önerilerde bulunuluyor:

"Kentsel dönüşüm projeleri, uzun sürece yayıldığı takdirde mahalle sakinlerini kentsel dönüşüme karşı mesafeli durmaya yöneltmekte ve özellikle seçimlerde partiler arasında malzeme haline gelerek olumsuz söylemin artmasına neden olmaktadır. Dönüşüm projelerinin iyi planlanıp seri yapılması, bazı sorunların çözümünü kolaylaştıracaktır.

Sosyal verilerin ortaya çıkması için teknik uzman desteği kadar kent bilimci, sosyolog ve psikolog gibi sosyal bilimcilerin de aktif olması, kentsel dönüşümün daha sağlıklı yürütülmesine katkı sağlayacaktır."

-Halkın tercihleri dikkate alınmalı-

Halkın görüşlerine başvurulması ve tercihlerinin dikkate alınması gerektiği anlatılan raporda, vatandaşın kendisini en fazla hangi projeye ait hissediyorsa onu seçmesinin sağlanması tavsiyesinde bulunuluyor.

"Kendini oraya ait hissetmesi, geleneklerini, kültürünü özgürlük tanımı çerçevesinde yaşamasına olanak sağlayan ortamda mümkün olacaktır" görüşüne yer verilen raporda, bunun için halk evleri, çamaşırhane, çeşme, ibadethane, düğün ve cenaze gibi toplantıların yapılacağı alanlar, kütüphane, spor ve park alanı, tiyatro, resim, heykel ve müzik atölyeleri, bitki yetiştirme alanları yapılmasının önemine işaret ediliyor.

-Sosyal donatılar sokak ve mahallelere akıllıca yerleştirilmeli-

Raporda, "Günümüz AVM modasından uzakta, mahalle manavı, kasabı, terzisi, bakkalı, yüncüsü, tuhafiyecisi, berberi gibi her mahallenin olmazsa olmazı donatılar sokak ve meydanlara akıllıca yerleştirilmelidir" ifadeleri kullanılıyor.

Raporda, ayrıca engellilerin, engellerini daha da güçleştirmeyecek çözümlerin üretilmesinin önemli olduğu kaydediliyor.

-Rapor, yerel yönetimlere gönderilecek-

Çalıştayın sonuç bildirgesiyle anket ve bilimsel çalışmaların da yer aldığı rapor, Mersin Valiliği başta olmak üzere yerel yönetimler, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları ve hak sahiplerine gönderilecek.

Yayıncı: Tolga Özgenç - ANKARA