Tırtıllar, yaban arısı saldırılarını elektrik duyusuyla önceden tespit edebiliyor

Bilim insanları, bazı tırtıl türlerinin yaban arısı saldırılarını "elektrik duyusunu" kullanarak önceden tespit edebildiğini keşfetti.

Science.org'un haberine göre bulgunun, karada yaşayan canlıların da önceden tespit edilen deniz canlıları gibi avcılardan korunmak için "elektrik alanını algılama" yeteneğini kullandıklarına dair bilinen ilk tespit olabileceği belirtildi.

Bristol Üniversitesinden duyusal ekoloji araştırmacısı ve çalışmanın baş yazarı Sam England ile ortak yazar Daniel Robert, yaygın görülen kelebek ve güve larvaları olan tırtılların, çevrelerindeki elektrik alanlarındaki değişiklikleri algılayabildiğini ve böylece yaban arısı gibi avcılardan korunabildiğini ortaya çıkardı.

Pek çok canlı türünün, havada uçarken sürtünme yoluyla üzerinde statik elektrik biriktirdiğini kaydeden England ve Robert, duyarlı tüylere sahip bir canlının yaklaşan bir yırtıcının elektrik alanını tespit edip edemeyeceğini araştırdı.

Bazı böcek türleri kılsı yapıları sayesinde elektrik alanını algılayabiliyor

Araştırmada, balonun yün kumaşa sürtüldüğünde saçı çeken bir elektrik alanı oluşturması örneği verilerek arı, sinek ve örümcek gibi canlıların kıl benzeri yapılarıyla "elektro algı" yetenekleri sayesinde bu alanı hissedebildikleri belirtildi.

England, 2 yıllık sürede İngiltere'nin Bristol kentindeki parklar ve sokaklardan, 200'ü aşkın zincifre güvesi (Tyria jacobaeae), scarce vapourer güvesi (Telochurus recens) ve Avrupa tavus kelebeği (Aglais io) tırtılı topladı.

Araştırmacı, tırtıl avcısı olan yaban arısının (Vespula vulgaris) üretebileceği elektrik alanını ölçmek için de yuvalarının girişine bir sensör yerleştirerek arıların giriş çıkışında meydana gelen elektrik alanı değişimlerini ölçtü.

Doğal elektrik alanı, voltaj jeneratörü ve elektrotla taklit edildi

England ve Robert, laboratuvarda, uçan bir yaban arısının oluşturduğu elektrik alanına benzer bir ortam oluşturmak için voltaj jeneratörü ve bir elektrot kullandı. Bu yöntemle, yaban arısının kanatlarını çırpmasıyla oluşan hızlı elektrik dalgalanmaları taklit edildi. Tırtıllar, elektrotlar yardımıyla "yapay yaban arısı elektrik alanına" maruz bırakıldı.

Elektrik alanı aktif olduğunda, her üç tırtıl türünün de uzun süre savunma pozisyonunda kaldığını tespit edilen araştırmacılar, tavus kelebeği tırtıllarının vücutlarını savurarak elektrotları ısırdığını, zincifre ve scarce vapourer tırtıllarının ise top şeklini alarak uzun süre hareketsiz kaldığını tespit etti.

Araştırmacılar, tırtılların kıllarının en yüksek tepkiyi, elektrik alanının bir yaban arısının kanat çırpma hızına benzer bir oranda salınım yaptığında verdiğini buldu. Bu gözlemin, kılların bir yaban arısının özel elektrostatik imzasını tespit edecek şekilde evrimleştiğini gösterdiği kaydedildi.

Öte yandan, Tours Üniversitesinden böcek bilimci Jerome Casas ise yaklaşan bir yaban arısının sadece elektrik alanı değil, ses ve hava akımları da ürettiğinden hareketle, tırtılların kıllarının her üç uyarıcıya da duyarlı olabileceğini savundu.

Araştırma "Proceedings of the National Academy of Sciences"da yayımlandı.