TBMM Yapay Zeka Araştırma Komisyonu… Küçükşabanoğlu: "2024 Yılı Yapay Zekaya Hazır Olma Endeksinde Türkiye 188 Ülke Arasından 53. Sırada"

(TBMM) - Yapay Zeka Politikaları Derneği (AIPA) Başkanı Zafer Küçükşabanoğlu, TBMM Yapay Zeka Araştırma Komisyonu'nda topluma yapay zekanın öğretilmesi gerektiğini belirterek "Oxford Insider devletlerde yapay zekaya hazır olma endeksinde 2024'teki son raporunda Türkiye 188 ülke arasından 53. sırada. IMF'nin açıkladığı rapora baktığımız zaman da Türkiye'nin yapay zeka liginde 50. sırada olduğunu görüyoruz" dedi.

TBMM Yapay Zeka Araştırma Komisyonu AK Parti Eskişehir Milletvekili Fatih Dönmez başkanlığında toplandı. Komisyonda Yapay Zeka Politikaları Derneği (AIPA) Başkanı Zafer Küçükşabanoğlu, Türkiye Bilişim Sanayicileri Derneği Başkanı Mehmet Ali Tombalak, Açık Veri ve Teknoloji Derneği Başkanı Bilal Eren sunum yaptı.

Yapay Zeka Politikaları Derneği (AIPA) Başkanı Zafer Küçükşabanoğlu, yapay zekanın 70 yılı aşan bir konu olmasına rağmen özellikle son 10 yılda devletlerin buna ağırlık verdiğine dikkat çekti:

"2017 yılında Birleşik Arap Emirlikleri'nde Yapay Zeka Bakanlığı kuruluyor. 2019 yılında ise dünyadaki ilk ve tek Yapay Zeka Üniversitesini Birleşik Arap Emirlikleri açıyor. Yine devam edersek, Birleşik Krallık 2022 yılında koordinasyonu sağlamak için Yapay Zeka Ofisini kuruyor. Tüm dünyada yapay zeka ile ilgili alınmış patentlerin yüzde 61'i Çin'e ait, yüzde 21'i ABD'de. Singapur, 40 yaş üstü çalışanlarına ücretsiz yapay zeka eğitimi vermeye başladı. Avrupa Birliği 2024 yılında yapay zeka konusunda dünyanın ilk bağlayıcı düzenlemesini kabul etti. Fransa daha geçtiğimiz aylarda ilk yapay zeka bakanı olan Clara Chappaz'ı göreve getirdi.

Hepimizin belki bildiği ABD Başkanı Donald Trump göreve geldiği ertesi gün 500 milyar dolarlık Stargate projesini açıkladı. 20 Ocak'ta Donald Trump'ın seçilmesinden sonra dünya aslında yapay zeka konusunda ikinci rounda geçti diye düşünüyoruz. Bunu niye düşünüyoruz kıymetli başkanım, değerli komisyon üyeleri? Donald Trump'ın seçilmesinden sonra Stargate projesinin açıklanması hatta yemin töreninde arka sırada teknoloji devlerinin olması teknofeodalizm çağının başladığının en büyük işareti olduğunu düşünüyoruz. Teknoloji devleri artık sadece ürün satmıyor, ekonomileri yönlendiriyor, politikaları şekillendiriyor ve toplumları dönüştürüyor. Buradaki özellikle tartışma yapacağımız konu şirketler devletlerden güçlü mü sorusunun da bütün dünya cevabını arıyor. Burada gördüğünüz gibi bugün Apple'ın piyasa değeri 3.8 trilyon dolarla Hindistan ve Birleşik Krallık ekonomisinden daha büyük hale geldiğini görüyoruz. Aslında teknoloji devleriyle devletlerin  karşı karşıya olduğunu ve ilerleyen günlerde daha fazla karşı karşıya geleceğini görüyoruz."

Yapay zekanın 2030 yılına kadar tüm dünyada yaklaşık 85 milyon istihdam kaybına yol açacağını ancak aynı zamanda tüm dünyada 97 milyon yeni istihdam yaratacağını belirten Küçükşabanoğlu, "Oxford Insider devletlerde yapay zekaya hazır olma endeksinde 2024'teki son raporunda Türkiye 188 ülke arasından 53. sırada. IMF'nin açıkladığı rapora baktığımız zaman da Türkiye'nin yapay zeka liginde 50. sırada olduğunu görüyoruz" dedi.

"Topluma yapay zekayı öğretmemiz lazım"

Komisyon Başkanı AK Parti Eskişehir Milletvekili Fatih Dönmez'in "Endekste ilk 20'ye girmek için yapılması gereken üç şey sizce önceliklendirilirse nedir?" sorusu üzerine Küçükşabanoğlu şöyle yanıt verdi:

"Endekslerde baktığımız zaman altyapı, insan kaynağı, vizyon, adaptasyon ve data kabiliyeti gibi birçok parametre var. Bizim ilk başta ilk 20'ye girebilmesi için toplumsal farkındalık gerekiyor. Yapay zekayı toplum bilmezse endekslerde ilk 20'ye değil 60'ıncı sıraya gerileyebiliriz. Topluma yapay zekayı öğretmemiz lazım. Topluma yapay zeka nedir ile beraber işletmelere de öğretmemiz lazım. Volkan Bey söyledi, Türkiye'de yapay zekayı kullanan işletmelerin oranı yüzde 17,5, Avrupa'da bu oran yüzde 50'yi geçti. 17,5 çıkartırsanız dünyada ilk 10 ekonomiye girebilirsiniz. O yüzden toplumsal farkındalık birincisi. İkincisi, eğitim sistemi. Bütün ülkelere baktığınız zaman endekste ilk 10 sıraya baktığınız zaman eğitim sistemlerini güncelliyorlar. Çünkü güçlü bir eğitim sistemi güçlü bir ekonomi yaratıyor. Sonuçta üniversiteden çıkan genç arkadaşlarımız istihdama ve mesleklere yayılıyorlar. Bu yüzden toplumsal farkındalık ve eğitim sistemi çok önemli. Kamunun burada yönlendirici olması çok önemli. Emin olun üçü yapıldıktan sonra Türkiye ilk başta 40'lı sıralar daha sonra 30 ama 2030 yılına kadar bence devler gibi adlandırdığımız listede ilk 20'ye girebilir."

Tombalak: "2024'te Türkiye'deki girişimlerin aldığı yatırım miktarı 1.2 milyar dolar, aynı dönemde İngiltere'de 17.5 milyar dolar"

Türkiye Bilişim Sanayicileri Derneği (TÜBİSAD) Başkanı Mehmet Ali Tombalak,tersine şirket göçünün sağlanması gerektiğini söyleyerek "2024 yılında Türkiye'deki girişimlerin aldığı yatırım miktarı 1.2 milyar dolar, aynı dönemde İngiltere'de 17.5 milyar dolar. Dolayısıyla biz neyi farklı yapacağız ki? Giden şirketlere değil, hatta oradaki şirketleri buraya getireceğiz. Dolayısıyla tersine göçü yapamazsak aslında ekosistem yok olmaya devam ediyor. Yatırım yapılandan, yatırım yapılabilene… Neden? Çünkü bizim Türk şirketlerin hepsi kendi geleceğini sadece ya bir yabancı gelsin de bizi satın alsın diye bekliyor. Halbuki dünyada globalleşen, markalaşan şirketler farklı ülkelerden şirketler satın alıyor" diye konuştu.

Yapay zekaya özelleştirilmiş işlemci gücü yüksek veri merkezini kurmuş veya kurdurulmuş olması gerektiğini belirten Tombalak, "Ama diyelim ki kendi veri merkezinizi kendiniz işleyemiyorsunuz. Dünyaya bağımlısınız. Amerika bugün veri merkezini Çin'e kapattı. Yarın bize kapatmayacağını nereden biliyoruz? Dolayısıyla birinci sıraya veri merkezlerimizi desteklemek gerektiğini söylüyorum. O aynı zamanda yapay zekanın geleceğini belirleyecek. Çünkü yapay zekanın geleceği ya da bugün yapay zeka niye var, ne olmasa yapay zeka olamaz" dedi.

"Veri merkeziniz yoksa sadece kullanıcısınız demektir"

Tombalak, veri olmazsa yapay zekanın da olamayacağını söyleyerek "Veri merkeziniz yoksa sadece kullanıcısınız demektir. Kriz dönemlerinde bağımlısınız demektir. Dolayısıyla yol haritası ancak 'ortak akılla' ve 'mış gibi yapmaktan çıkılarak yapılabilir. Bu konuda ne yazık ki radikal karar almak gerekiyor aynı savunmada olduğunu gibi. İstenince olabiliyorsa inisiyatif almak bu sadece bir sektörün yapabileceği bir konu değil, tüm ülkenin seferlik yapması gerekiyor. Özel sektöre de sorumluluk düşüyor. Devlete de sorumluluk düşüyor" diye konuştu.