TBMM'de Bütçe Görüşmeleri... Gamze Taşcıer: "Emeklinin İçinde Bulunduğu Ortamı Görmezden Geliyorsunuz Ama Yoksulluğa Bile Değil, Emekliyi Açlığa ve...

CHP Genel Başkan Yardımcısı Gamze Taşcıer, TBMM Genel Kurulu'nda; "SGK verilerine göre Türkiye'de yaklaşık 16 milyon emekli ve ölüm aylığı alan var. 11 milyon emeklinin yarısından fazlası ya işte çalışıyor ya da ek bir iş arayışı içinde, on beş yılda 2,5 kat artırdınız. Soruyorum size: Bir insan emekli olduktan sonra neden çalışır? Devletin resmi verilerini bilmenize rağmen emeklinin içinde bulunduğu ortamı görmezden geliyorsunuz ama yoksulluğa bile değil, emekliyi açlığa ve hatta ölüme terk ediyorsunuz" dedi.

TBMM Genel Kurulu'nda 2024 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi, 2022 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi ile Sayıştay raporlarının görüşmeleri devam ediyor. Genel Kurul'da, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bütçeleri görüşülüyor.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bütçesi üzerine söz alan CHP Genel Başkan Yardımcısı Gamze Taşcıer, şunları söyledi:

"4 KİŞİLİK AİLENİN ORTALAMA MALİYETİ 47 BİN LİRAYI AŞTI"

"Bu bütçeyi iki kelimede özetlemek gerekirse ya da bu bütçeye bir isim vermek gerekirse bu bütçe 'buhar' bütçesi. Çünkü emekliye 3 kuruş zam yapıyorsunuz, 2 ay sonra buhar oluyor. Asgari ücretliye zam yapıyorsunuz, 3 ay sonra buhar oluyor. Memurun aldığı maaş, 4 ay sonra buhar olarak geri dönüyor. Dolayısıyla hangi sosyal sınıftan olursa olsun halkımızın ortak bir sesi var; 'geçinemiyoruz'. Haber oldu, İstanbul'da bekar polisler kiralarını ödeyemedikleri için tayin talep etmişler. Çözüm olarak da TOKİ, 1+1 lojman yapacakmış. Doğru, polislerimiz geçinemiyor. Peki hiç düşünüyor musunuz? Asgari ücretli kirasını nasıl ödüyor?

İPA araştırmasına göre; kentte yaşamanın maliyeti bir yılda yüzde 78 arttı. 4 kişilik ailenin ortalama maliyeti 47 bin lirayı aştı. Soruyorum size, BDDK yöneticilerinin yaşam maliyeti var da 7 bin 500 lira alan emeklinin yaşam maliyeti yok mu?

"SİZ, BİLE İSTEYE VATANDAŞI KANDIRIYORSUNUZ"

Aralık ayı, asgari ücret tespit ayı. Bu süreç kimisini doğrudan kimisini de tüm maaşları etkilediği için dolaylı olarak, dolayısıyla on milyonlarca insanı ilgilendiriyor. Çünkü Türkiye'de asgari ücret ve aşırı yakın ücret alanların oranı en az yüzde 40, özel sektörde çalışanların yüzde 91'i asgari ücret ve iki katından daha az ücret alıyor. Yani 22 bin 800 lira. Bu da aslında belirleyeceğinizin asgari ücret değil; ortalama ücret olduğunu bize gösteriyor.

Sayın Bakan, geçtiğimiz hafta asgari ücrette ikinci bir zam olup olmayacağı sorulduğunda 'Tek zam olacak. Çünkü, yönetmeliğimizde öyle. Asgari ücret yönetmeliğinde yılda bir kere' dediniz. Ben size İş Kanunu'nu getirdim. 39. madde çok açık bir şekilde ücretlerin asgari sınırlarının en geç iki yılda bir belirlendiğini söylüyor. Yönetmelikte de aynı şey. Sayın Bakan, yönetmelikten ve İş Kanunu'ndan haberinizin olmaması mümkün değil. O zaman siz, bile isteye vatandaşı kandırıyorsunuz.

" BİR YILDA 2 MİLYON ÖNGÖREMEDİĞİNİZ BİR YOKSULLAŞMA YARATTINIZ"

Gelelim vatandaşın nasıl yoksullaştığına. Bununla da ilgili onlarca örnek verebilmek mümkün ama vakit kısıtlı. Ben bütçenin içinden bir veriyle sizlere anlatacağım: Elektrik tüketim desteği. Bu destekten yararlanan hane sayısı 1,9 milyonken 3,7 milyon hane… Yani yaklaşık 15 milyon vatandaşımızın ancak destekle gerçek anlamda önünü görebildiğini gösteriyor ve bu sayının 2024'te 4 milyonu aşacağını hedefliyorsunuz; sizin verileriniz. Önceki bütçede hedefiniz neydi? 2 milyon. Yani bir yılda 2 milyon öngöremediğiniz bir yoksullaşma yarattınız. Son bir yılda, vatandaşın bankalara olan toplam borcu yüzde 78 arttı, bireysel kredi harcamaları yüzde 167 arttı. Vatandaşta para yok, 'Kartları nasıl takla attırırım' adeta onun ustası oldu.

OECD ülkeleri içinde enflasyon şampiyonuyuz. 37 ülkenin ortalaması 4,2'yken Türkiye'yi kattığınızda 1,5 puan birden yükseliyor. Yine, gıda enflasyonunda şampiyonuz. Türkiye'de bu oran yüzde 72, OECD ortalaması 7,4 yani 10 katı. İşte, tablo böyleyken, bu enflasyon ortamı varken, başımızda beceriksiz bir iktidar varken asgari ücreti ne kadar yapacaksınız? 16 bin mi, 18 bin mi, 20 bin mi? Aslında belirleyeceğiniz fiyat, asgari ücretin üç ay sonra mı, beş ay sonra mı açlık sınırının altında kaldığından başka herhangi bir şeyi ifade etmeyecek.

"ÇOCUKLAR BESLENEMİYORLAR, SINIFLARA AÇ GİDİYORLAR"

Bazen asgari ücretle yapılan artışların ne kadar yüksek olduğundan siz ve iktidarlarınız bahsediyor. Doğru, iktidara geldiğinizde asgari ücret 184 liraydı, bugün 11 bin 402 lira. Enflasyon diye bir şeyin varlığından haberdar olmazsanız ya da onu yok sayarsanız her şey çok güzel tabii ama gerçek öyle mi, değil? Çok uzaklara gitmeye gerek yok, iki yıl önce, asgari ücret 2 bin 825 lirayken alım gücü çok daha yüksekmiş. İki yılda iktidarınız, asgari ücretlinin kursağından 37 kilo kıymayı, 154 litre sütü çaldı. Çocuklar beslenemiyorlar, sınıflara aç gidiyorlar, beslenemedikleri için okuduğunu anlamıyorlar ve bodurluk artık bir salgın gibi yayılıyor. İnanmıyorsunuz ama bu veriler TÜİK'in verileri, Türkiye'de çocukların yarısı peynir ve yoğurt gibi süt ürünlerini her gün tüketemiyor. İşte, yirmi bir yıllık, yirmi iki yıllık iktidarınızın eseri.

"EMEKLİLİĞİ AÇLIĞA VE HATTA ÖLÜME TERK EDİYORSUNUZ"

Tabi, sadece asgari ücretliler mi? Memurlar da geçinemiyor. On yıl önce ortalama memur maaşı açlık sınırının 3,3 katı iken bugün 2,3 katına düştü; profesörü, hizmetlisi, mavi yakalısı, beyaz yakalısı, hepsi sistematik bir şekilde yoksullaşıyor. Peki, kim zenginleşiyor? Yani, bu ülke büyüyor da kimler zenginleşiyor? Az önce anlattım, emekçi zenginleşmiyor. Peki, bir de emekliye bakalım. Yine, SGK verilerine göre Türkiye'de yaklaşık 16 milyon emekli ve ölüm aylığı alan var. 11 milyon emeklinin yarısından fazlası ya işte çalışıyor ya da ek bir iş arayışı içinde, on beş yılda 2,5 kat artırdınız. Soruyorum size: Bir insan emekli olduktan sonra neden çalışır? Devletin resmi verilerini bilmenize rağmen emeklinin içinde bulunduğu ortamı görmezden geliyorsunuz ama yoksulluğa bile değil, emekliyi açlığa ve hatta ölüme terk ediyorsunuz.

"BUGÜN BİR EMEKLİNİN AYLIĞININ 15 BİN 925 LİRA OLMASI GEREKİYORDU"

İktidara geldiğinizde en düşük işçi emeklisi aylığı asgari ücretin 1,39 katıydı, sadece bu oranı korusaydınız bugün bir emeklinin aylığının 15 bin 925 lira olması gerekiyordu, bugün neredeyse yarısından bile, az dul ve yetimleri hiç saymıyorum bile. Avrupa'nın emeklisi emekli maaşıyla birlikte geliyor, Türkiye'de istediği gibi tatilini yapıyor; bizim emeklilerimiz o mutfakta patates soyuyor, üst katta çarşaf topluyor; işte, emekliye yirmi iki yılın sonunda hak gördüğünüz yaşam şekli bu.

"BİR HAKSIZLIK YAPMADAN HERHANGİ BİR DÜZENLEME YAPAMAMAK GİBİ BİR BECERİNİZ VAR"

Biz 'En düşük emekli aylığı asgari ücret seviyesine yükselsin' diyoruz, siz 'Emekli açlıkla boğuşmaya devam etsin' diyorsunuz. Biz 'İkramiyeleri artıralım' diyoruz, siz '2 bin lira yeter' diyorsunuz. Biz 'Az gün, az prim ödeyenle çok gün, çok prim olanı düşük aylıkta buluşturmayacağız, hakkaniyetli bir sistem kuracağız' diyoruz, siz 'Emeklileri en düşük ücrette buluşturacağız' diyorsunuz. Vatandaşa verdiğiniz değeri sözlerinizi tutmadığınızdan da anlıyoruz. Seçimden önce Genel Başkanınız çıkıp demişti ki 'Esnafın prim ödeme gün sayısını 7200 güne indireceğiz' Altı aydır ağzınızı bıçak açmıyor, torbada 1 maddeye bakardı; niye getirmediniz? Yine, stajyer ve çıraklık mağdurlarının sorunları… Bu insanlara 'Geriye dönük borçlanma hakkı verin' dedik, sesiniz çıkmıyor. 3600 ek göstergeyi bir buçuk yıl önce Genel Başkanınız 'Tamam, vereceğiz' dedi, o da ortada yok. 'Taşerona kadro…' dedik, mecbur kaldınız, kısmi olarak verdiniz. Yani gerçekten nasıl yapıyorsunuz bilmiyorum ama bir haksızlık yapmadan herhangi bir düzenleme yapamamak gibi bir beceriniz var."