Taylandlı Bilim Adamları 'Mevlana Çizeri' İçin Antalya'da

AKDENİZ Üniversitesi (AÜ) Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İlhan Çağırgan'ın tarlada 'çizi' açma buluşu, Taylandlı bilim adamlarının dikkatini çekti. Tayland'dan gelen 3 bilim insanı dönerek çizi açtığı için 'Mevlana Çizeri' adı verilen buluşu, ülkelerinde de kullanacak.

AÜ Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İlhan Çağırgan, kampüs alanındaki taşlık bir alanı öğrencileriyle aylar boyunca temizledi. 23 dönümlük tarla açmayı başaran Prof. Dr. Çağırgan ve öğrencileri, birçok uygulama dersini burada gerçekleştiriyor. Son yıllarda tarlada susam yetiştiren Prof. Dr. Çağırgan, küçük tohumlu bitkilerin ekimi için sıra açmakta kullanılan yeni bir ürün geliştirdi. Prof. Dr. Çağırgan'ın 'Mevlana Çizeri' adını verdiği buluşu, susamın çokça tüketildiği Taylandlı bilim adamlarının dikkatini çekti. YÖK'ün başlattığı program kapsamında Türkiye çapında desteklenen 23 projeden biri olan 'Mevlana Progamı' için Tayland'tan gelen araştırıcılara, patentlenmiş ve tescil edilmiş buluş, tarlada düzenlenen çalıştayda tanıtıldı.

FAYDALI MODEL OLARAK TESCİLLENDİ

Prof. Dr. İlhan Çağırgan, projenin Tayland'taki Kasetsart Üniversitesi ile makineli hasada uygun susam ıslahı konusunda işbirliğini geliştirmenin amaçlandığını kaydetti. Susam hasadının el emeğine dayalı olması nedeniyle, makineli hasada uygun susam çeşitlerinin geliştirilmesi gerektiğini belirten Prof. Dr. Çağırgan, aksi takdirde bu bitkinin üretiminin modern tarım sistemlerinden tamamen çekileceğini söyledi. Prof. Dr. Çağırgan, şöyle konuştu:

"Doğada makineli hasada uygun susam çeşitleri geliştirmek binlerce soy ile çalıştırmayı gerektirir. Bunun için de arazi çalışmalarında iyi açılmış sıralara ihtiyaç bulunuyor. Bu ihtiyacı karşılamak için geliştirdiğimiz toprakta çizi açma işini, toprağı yırtıp kesreek çıkaran yöntem yerine tekerlekler vasıtasıyla dönerek yapan ve dünyada bir ilk olan 'Mevlana Çizeri' ile gerçekleştiriyoruz. Buluşu Türk Patent Enstitüsü faydalı model olarak tescil etti. Üniversite Patentleri Yarışıyor yarışmasında da projemiz ödül kazandı. Şimdi de Tayland Kasetsart Üniversitesi'nden gelen paydaşlarımızdan projenin tam not aldığını görmekten memnuniyet duyduk."

DÖNEREK AÇTIĞI İÇİN ADI MEVLANA ÇİZERİ

Prof. Dr. İlhan Çağırgan, çizi açıcının (çizer) olarak tescil edilmiş buluşun uluslarası beğeni kazanmasına vesile olan Mevlana Programı'nın anısına ve dönerek çizi açma fonksiyonuna uygun olarak bu buluşu 'Mevlana Çizeri' olarak tescil ettirdiklerini söyledi. Buluşun önemini hiçbir zaman kaybetmeyeceğini, ancak ıslahın ileri aşamalarında kullanılmak üzere çizi açma ve ekim işlemini kombine eden sistem üzerinde çalıştıklarını vurgulayan Prof. Dr. Çağırgan, "Geleneksel bitki ıslahı yöntemlerinin etkinliğini artıran böylesi buluşlarla artan dünya nüfusunu beslemek için GDO'lu ürünlere gerek kalmayacak" dedi.

TAYLAND'DA KULLANMAK İSTERİZ

Tayland Kasetsart Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Chalermpol Phumichai da, dönerek çizi açan aletin binlerce bitki sırası ile çalışmayı gerektiren mutasyon ıslahı çalışmalarının faydalı sonuçlar üretmesine yarayacağını söyledi. Buluştan çok etkilendiklerini belirten Prof. Dr. Phumichai, "Bu imkanları Tayland'da kullanmak isteriz. Etkin bir alet ve daha önce böyle bir alet görmemiştik. Çok işe yarar" diye konuştu.

YAĞLARIN KRALİÇESİ

Tayland Kasetsart Üniversitesi'nden Dr. Sujin Jenweerawat ise Tayland, Japonya, Kore gibi uzak doğu ülkelerinde susamın sağlıklı ürünler sunduğunu kaydetti. Susamın yüksek kaliteli yağı için tercih edildiğini belirten Dr. Jenweerawat, değişik vitamin ve kalsiyum içerdiğini, özellikle antioksidan sağladığını söyledi. Dr. Sujin Jenweerawat, "Susam Tayland için çok önemli. Sağlıklı bir bitki olarak çok tüketiriz. Susam yağı yağların kraliçesi olarak bilinir. Susam üretimini artırmamız gerekiyor. Tayland'da makine ile hasat yapılamaması üretimi güçleştiriyor" dedi.

- Antalya