Tatlı Sular Alarm Veriyor

YILDIZ AKTAŞ - Türk, İngiliz, Danimarka, Hollanda ve Estonyalı bilim insanları, Avrupa'nın tatlısu ekosistemlerini küresel ısınmanın etkisine karşı korumak için "azaltıcı uyum stratejilerini" ODTÜ'de masaya yatıracak.

ODTÜ Biyoloji Bölümü Limnoloji Laboratuvarı Tatlısu Ekoloğu Prof.Dr. Meryem Yerli Beklioğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, küresel ısınmaya bağlı kuraklık ve sıcaklık yükselişinin, besin tuzlarının artışına bağlı olarak bazı zehirli bitkisel plankton gruplarının artmasına yol açtığından ekosistemleri olumsuz etkilediğini söyledi.

Bu durumun ekosistemlerin yapısını, fonksiyonunu, kullanma ve koruma değerlerini bozduğuna ve biyoçeşitliği azalttığına dikkati çeken Beklioğlu, "Bu gibi ekositemler suları kullanılmaz hale getiriyor. Bu suları daha sonra ne sulamada ne de içmek için kullanabiliyoruz. Zaten dünyadaki tatlı su kaynakları sınırlı. Tatlı su kaynaklarının kirlenmesi birçok olumsuzluğu da beraberinde getiriyor. Bunun en somut örneklerinden biri balık ölümlerindeki artış. Bütün bunlar düşünüldüğünde, tatlı suların ne kadar önemli olduğu ortaya çıkıyor" dedi.

Tarımda yanlış ve aşırı sulamanın etkilerini anlatan Beklioğlu, tatlısu ekosistemlerinin suyunun azalmasının tuzlanmaya neden olduğunu vurguladı.

Tarımda kullanılan azotlu ve fosforlu gübrelerin tatlısu ekosistemlerine karışması sonucu, zehirli planktonların aşırı artığına işaret eden Beklioğlu, " Türkiye'de özellikle güneyde  ve yoğun tarım yapılan bölgelerdeki tatlı sular, kuzeyindeki benzer özelliklere sahip göllere göre daha fazla tehdit altında. Bu durum da küresel ısınmanın olası etkilerinin olası işaretleri. Aslında dünyada da Türkiye'de de  tatlı sularımız alarm veriyor ama biz görmezden geliyoruz" diye konuştu.

-25 ortak arasındaki tek Türk grup

Bu konuda bilimsel çalışmalar yapılmasının önemine işaret eden Beklioğlu, şunları kaydetti:

"ODTÜ olarak öncelikli araştırma alanlarımızdan biri de doğa koruma ve özellikle tatlısu ekosistemlerinin korunması. Bu konuda yaklaşık 20 yıldır araştırmalar yürütüyoruz. Bu çerçevede ODTÜ Biyoloji Bölümü Limnoloji Laboratuvarı olarak Avrupa 7. Çerçeve Fonu'ndan desteklenen Refresh Projesi'nin 25 ortağı arasındaki tek Türk araştırmacı grubuyuz. Bu bizim için gurur verici ülkemiz için de bir kazanç."

Avrupa Birliği tarafından desteklenen Refresh Projesi'nin 2009'da başladığını hatırlatan Beklioğlu, bu kapsamda Türk, İngiliz, Danimarka, Hollanda ve Estonyalı bilim insanlarının, Avrupa'nın tatlısu ekosistemlerini küresel ısınmanın etkisine karşı korumak için "azaltıcı uyum stratejilerini" 2 Aralık'ta ODTÜ'de masaya yatıracağını bildirdi.

Beklioğlu, projede, önceliğin, nehirler, göller ve sulak alan ekosistemlerini tehdit eden iklim değişikliği nedenli sıcaklık artışı, su seviyesi ve akış rejimindeki değişimler ile havza kullanımı kaynaklı besin tuzu artışının etkilerini belirlenmesi olduğunu anlattı.

Bu etkilere karşın etkin, düşük maliyetli azaltıcı uyum ve restorasyon yöntemleri için gerekli bilimsel bilgi ve anlayışın geliştirilmesinin hedeflediğini belirten Beklioğlu, böylece Avrupa'nın kuzeyinden Akdeniz iklim kuşağındaki güneyine kadar olan geniş coğrafya ve iklim özelliklerinde bulunan tatlı su ekosistemlerinin etkin yönetiminin sağlanmasının amaçlandığını ifade etti.

Beklioğlu, sözlerini şöyle sürdürdü;

"Toplantıda proje kapsamında 4 yıl boyunca, göller ve akarsularda yürütülen araştırmalardan elde edilen bulgular ile küresel ısınma ve arazi kullanımı etkilerine karşı geliştirilen azaltıcı uyum ve restorasyon yöntemleri paylaşılacak. Aynı zamanda, iklim ve arazi kullanımındaki değişimler altında nehir ve göl ekosistemlerinin ekolojik durumu ve yönetimi, göl modellemesi, havza ve ekosistem modeli birleşimi ile bütünleşik göl yönetimi gibi konularda geliştirilen bilgi ve anlayışın politika geliştirmedeki rolleri tartışılacak." - Ankara