Talabani'nin Kyb'si Zor Günler Geçiriyor

İDRİS OKUDUCU - Irak'ta karizmatik kurucu lideri Celal Talabani'nin uzun süren rahatsızlık dönemi ve sonrasında hayatını kaybetmesinin ardından zor günler geçiren Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB), kongreye gitme konusunda bile sıkıntı yaşıyor.

Suriye'nin başkenti Şam'da 1975 yılında Talabani tarafından kurulan KYB, başta Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'ndeki (IKBY) Süleymaniye ve Erbil kentleri başta olmak üzere Kerkük'te de önemli bir siyasi nüfuza sahip.

Hayatını kaybettiği 3 Ekim 2017'ye kadar KYB Genel Sekreteri olan Talabani'nin, Aralık 2012'de Irak Cumhurbaşkanı olduğu sırada başkent Bağdat'ta aniden rahatsızlanması her şeyi değiştirdi.

Irak'taki siyaset sahası başta olmak üzere Kürtler arasında sözüne itibar edilen saygın bir isim olan Talabani'nin yokluğu, KYB'nin yanı sıra IKBY'yi de büyük ölçüde etkiledi.

Türkiye ve İran'la iyi ilişkileri bulunan, yumuşak ve bağlayıcı bir kişiliğe sahip Talabani, sağlığı bozulmadan önce Erbil ile Bağdat arasındaki birçok sorunun kördüğüm halini almadan çözüme kavuşturulmasını sağlamıştı.

Nitekim KYB'nin karizmatik liderini fiili olarak 2012 yılında kaybetmesiyle, parti içerisindeki dengeler de değişmeye başladı.

Eşinin işlerini yürütmek isteyen Hero İbrahim Ahmed ailesiyle Talabani'nin hayatını adadığı KYB'yi kontrol etmek isterken, KYB'nin Birinci Genel Sekreter Yardımcısı Kosret Resul Ali ile İkinci Genel Sekreter Yardımcısı Dr. Berham Salih de partinin yeni liderliği için kolları sıvadı.

Hero ile Salih arasındaki ilk çekişme 2014'teki cumhurbaşkanlığı seçimleri

Kısa süre içerisinde KYB'nin birçok basın organında nüfuzunu göstermeye başlayan Talabani'nin eşi Hero, kongre talebinde bulunan Salih'e savaş açtı.

Hero ile Salih arasındaki en büyük çekişme ilk olarak 2014'teki Irak Cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde yaşandı. Siyasi partiler arasındaki anlaşma gereği KBY'ye verilen Irak Cumhurbaşkanlığı için KYB'den iki aday çıktı. Bunlar Hero'nun desteğini alan Fuad Masum ile KYB'deki liberal kanada öncülük eden İkinci Genel Sekreter Yardımcısı Salih oldu. Parti içinde yapılan oylamada ise ipi göğüsleyen isim halihazırdaki Cumhurbaşkanı Masum oldu.

Bu gelişmelerden sonra KYB içerisindeki çatlak daha da derinleşmeye başladı ve KYB'nin iki genel sekreter yardımcısı da en kısa zamanda kongreye gidilmesini istedi. Ancak Hero, Talabani hayatta olduğu sürece kongreye gidilmeyeceğini ve yeni bir genel sekreter seçilmeyeceğini söyledi.

KYB'nin normal şartlarda 2014'te olağan kongresini toplaması gerekiyordu ancak Talabani'nin rahatsızlığı gerekçe gösterilerek kongre bilinmeyen bir tarihe ertelendi. Bunun üzerine KYB içerisinde Talabani ailesine karşı elinin zayıfladığını hisseden Salih, 18 Eylül 2017'de görevinden istifa ederek "Demokrasi ve Adalet için Koalisyon"u kurdu.

Talabani'nin 3 Ekim 2017'de hayatını kaybetmesiyle KYB derin bir üzüntünün yanı sıra ne olacağını düşünmeye başladı.

KYB içerisinde "ihanet" suçlamaları

Henüz kurucu liderlerini kaybetmenin acısını unutamamışken, KYB'li Peşmergelerin yaklaşık 3 yıldır ellerinde tuttukları Kerkük'ten 16 Ekim 2017'de Irak merkezi hükümetine bağlı ortak güçler karşısında herhangi bir direniş göstermeden çekilmesi yeni tartışmalara neden oldu.

KYB'li Peşmerge komutanlarından bazıları "Talabani ailesi ve Irak merkezi hükümetinin anlaştığını ancak kendilerine haber verilmediğini" iddia etti. KYB Genel Sekreter Yardımcısı Kosret Resul Ali de Talabani ailesini " Kerkük'ü satmak ve kendisine ihanet etmekle" suçlarken, karşı taraf ise tüm ithamları reddederek kendilerinin en ön cephede yer aldığı ifade etti.

Berhem Salih'in istifası, Talabani'nin hayatını kaybetmesi ve ardından patlak veren Kerkük kriziyle tam bir dar boğazın içine sıkışan KYB'de bu sefer de "Talabani ailesi ve Kosret Resul Ali çekişmesi" ortaya çıktı.

Kongre tarihi belirlenemiyor

Süleymaniye kentinde, 15 Şubat'ta Ali'nin başkanlığında bir araya gelen Başkanlık Konseyi ve Merkezi Kurul Üyeleri, kongre tarihinin belirlenmesi için görüşmelere başladı. Merkezi Kurul, kongrenin 3-5 Mart tarihlerinde yapılması önerisini Başkanlık Konseyi'ne sundu ve yanıtın 25 Şubat'ta verilmesini istedi. Ancak 3 gün geçmesine rağmen halen kongre tarihi için herhangi bir açıklama yapılmadı.

Hero, 25 Şubat'ta kongrenin ne zaman yapılacağına ilişkin herhangi bir gelişmenin yaşanmaması üzerine yayımlandığı açık mektubunda, Ali'yi "Talabani'nin emanatine sahip çıkamamakla" suçladı.

Bunun üzerine KYB Genel Sekreter Yardımcısı Ali de Hero'ya cevaben oldukça sert bir mektup yayımladı. Ali mektubunda, "Evet, ben kongrenin yapılmasından yanayım. Ancak KYB'yi aile partisi haline dönüştürecek şekilde değil, kadroların haklarının korunması garantisiyle kongreye gidilmelidir." ifadelerini kullandı.

"KYB'nin kongreye gitmesi mevcut durumda zor"

IKBY'nin eski ve tecrübeli siyasetçilerinden Dr. Mahmud Osman'a göre, parti içinde şiddetli bir çekişmenin yaşandığı KYB'nin kongreye gitmesi mevcut durumda oldukça zor.

Talabani'yle 1952'de tanıştığını ve uzun süre beraber çalıştıklarını söyleyen Osman, KYB'nin içinde bulunduğu durum hakkında şunları kaydetti:

"Celal Talabani, parti içerisinde güçlü ve iktidarı olan bir şahsiyetti. KYB içerisindeki tüm tarafları bir araya getirip, söz geçirebiliyordu. Talabani'den sonra partiyi kontrol edecek kimse kalmadı. İdari, siyasi ve şahsi ihtilafların baş gösterdiğini görüyoruz. Kongrenin yapılması ve parti birliğinin sağlanması mevcut durumda zor görünüyor. Umarım bir anlaşmaya varırlar. Çünkü KYB, bölgede önemli bir parti."

"Kongre, nisan ayında yapılabilir"

KYB Başkanlık Konseyi Üyesi Kadir Aziz ise partinin kongreye gitme kararının 4 Kasım 2017'de verildiğini ancak bunun bir şekilde sürekli ertelendiğini ve ortak bir tarih üzerinde uzlaşılamadığını ifade etti.

Aziz, şu ifadeleri kullandı:

"Önümüzdeki hafta Başkanlık Konseyi'nin yapacağı toplantıda kongre için nihai bir takvim belirlenecek. Kongrenin nisan ayında yapılacağını düşünüyorum. Parti tüzüğüne göre artık kongreye yapmak şart. Başka alternatif de yok."