Tahıl sektöründen stok uyarısı: 2024 Haziran'ında dünyada 2 aylık buğday olacak

Melihcan ÇALIŞKAN-Feridun AÇIKGÖZ / ULUSLARARASI Un Sanayicileri ve Hububatçılar Birliği (IAOM) Avrasya Bölge Başkanlığı tarafından ikinci kez organize edilen IAOM Konferansı Haliç Kongre Merkezi'nde düzenlendi. Tahıl sektöründen yerli ve yabancı birçok kurum ve kuruluşunun katıldığı konferansta; tahıl koridoru, dünyada tahıla ve tahıl ticaretine dair öngörü, beklentiler ve iklim krizi konuşuldu. Dünyada buğday stoklarının kullanım durumuna dikkat çeken IAOM Avrasya Başkanı Eren Günhan Ulusoy, "Tek dikkat çekmek istediğim konu, dünyanın buğday stok kullanım oranının 2016- 2017 sezonundan bu yana yüzde 34 ile en düşük seviyede olması. Dünyanın 265 milyon tonluk buğday stokunun yarısından fazlası, 135 milyon tonla Çin'in elinde. Eğer bu miktarı da hesaplamadan çıkarırsak stok kullanım oranı ilk kez yüzde 17'ye düşüyor. Çin hariç dünya, 2024 Haziran'ına geldiğinde yeni sezona başlarken, elimizde 2 aylık tüketebileceğimiz buğdayımız olacak. " dedi.

ABD'de kurulan ve 4 kıtada direktörlüğü bulunan Un Sanayicileri ve Hububatçılar Birliği (IAOM) Avrasya Bölge Başkanlığı tarafından Türkiye'de ikinci kez organize edilen "IAOM Avrasya Konferansı ve Sergisi" Haliç Kongre Merkezi'nde düzenlendi. Konferansa Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı Ahmet Bağcı, Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürü Ahmet Güldal, IAOM Dönem Başkanı Steve Matson, IAOM Avrasya Başkanı Dr. Eren Günhan Ulusoy, Türkiye Yem Sanayicileri Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Ülkü Karakuş, Türkiye Makarna Sanayicileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Aykut Göymen ve Türkiye Un Sanayicileri Federasyonu Haluk Tezcan ve tarım sektöründen çok sayıda şirket temsilcisi katıldı. Konuşma ve sunumlarla başlayan konferansta 'Tahıl Koridoru', 'İklim Krizi'; dünyada ve Türkiye'de tahıl ithalat ve ihracatı gibi birçok konu konuşuldu. Etkinliğe katılan şirketler, sektöre dair yeni teknolojileri de fuar alanında sergiledi.

"STOK KULLANIM ORANI İLK KEZ YÜZDE 17'YE DÜŞÜYOR"

IAOM Avrasya Başkanı Dr. Eren Günhan Ulusoy konuşmasında; " Tek dikkat çekmek istediğim konu, dünyanın buğday stok kullanım oranının 2016- 2017 sezonundan bu yana yüzde 34 ile en düşük seviyede olması. Dünyanın 265 milyon tonluk buğday stokunun yarısından fazlası, 135 milyon tonla Çin'in elinde. Eğer bu miktarı da hesaplamadan çıkarırsak stok kullanım oranı ilk kez yüzde 17'ye düşüyor. Çin hariç dünya, 2024 Haziran'ına geldiğinde yeni sezona başlarken, elimizde 2 aylık tüketebileceğimiz buğdayımız olacak. " dedi.

"LOJİSTİKTE YAŞANAN PROBLEMLER GIDA TEDARİK ZİNCİRİNİ ZORLAMAKTA"

Ulusoy, "Bu arz talep koşullarının yanı sıra, küresel iklim değişikliğiyle de mücadele ediyoruz. Dünyanın bir köşesi aşırı sıcakla kavrulurken diğer köşesinde sellerin tarım alanlarını yok ettiğini izledik. Teoride olduğunu düşündüğümüz konu hepimizin her gün gündeminde. Dünya ardı ardında sıcaklık rekorları kırdı. Temmuz ayında üç kere dünyanın en sıcak günün yaşadık. NASA, hava koşullarının 2024 yılında daha da kötüleşeceğini, bugünkü sıcaklık rekorlarının dahi kırılabileceğini söylüyor İklim değişikliğinin etkisi, sadece tarımsal üretimiyle sınırlı değil.  Dünya deniz ticaretinin yüzde 6'sını gerçekleştiren Panama Kanalı'nda, su seviyesinin kuraklık nedeniyle düşmesi, geçiş kısıtlamalarının uygulanmasına sebep oldu. Lojistikte yaşanan problemler, gıda tedarik zincirini daha da zorlamakta " dedi.

"YAĞIŞLARIN DENGELİ GELMESİ 2023'Ü BEREKETLİ SEZONA DÖNÜŞTÜRDÜ"

Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) Genel Müdürü Ahmet Güldal, "2023 özeline baktığımızda çok bereketli bir yönetim sezonu geçirdik. Esasen malum Mart ayına kadar Türkiye ciddi bir kuraklık riskini yaşıyordu bütün tedbirlerimizi ve öngörülerimizi Şubat ayı, Mart ayı başlarına kadar, Türkiye'nin 2023 yılını kurak bir sezonda geçireceğini ve 2021 yılında olduğu gibi büyük rekolte (tarımda bir senede elde edilen toplam ürün) kaybıyla karşılaşabileceğimizi düşünüyorduk. Bunun için de devlet olmanın gereği olarak hem kendimizi hem de sektörü kuraklıkla sınanacak, 2021 deki gibi bir döneme hazırlama düşüncesindeydik. Mart Nisan ve mayıs ayında gelen iklimsel şart ve yağışların dengeli, düzenli gelmesi 2023 yılını çok bereketli bir sezona dönüştürdü. Türkiye'nin tarihindeki en büyük özellikle hububatta üretim rekoltelerinden birini yaşamış olduk. Tarım ve Orman Bakanlığımız tarafından buğdayda 20.5 milyon ton arpada 8.5 milyon ton rekolte tahmini açıklandı ama ilerleyen dönemlerde bu miktarın daha üstünde bir üretim sözkonusu  olduğunu görmüş oluyoruz." ifadelerini kullandı.

"TAHIL KORİDORU SÜRECİNİN TEKRAR BAŞLAMASINI TEMENNİ EDİYORUZ"

TMO'nun 600 ayrı alım noktasında, kapalı ve açık depolarına günlük 200 bin ton üzerinde alım yapıldığını belirten Güldal, "Önemli bir alım miktarına ulaşmış olduk, tahmin ediyorum 10-15 gün sonra bu süreci tamamlamış olacağız. Türkiye'de durum böyle ve bu sene iyiyiz, dünyada da çok kötü bir durum yok. Dünya'nın önemli bir problemi var. Ukrayna ve Rusya savaşı, dünyanın tamamını ilgilendiriyor. Bu anlamda geçtiğimiz sene Temmuz ayında Tahıl Koridoru olarak adlandırılan ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Bey'in çok güçlü bir uluslararası diplomasi trafiğiyle Birleşmiş Milletler'i (BM), Rusya'yı ve Ukrayna'yı biraraya getirerek 33 milyon ton Karadeniz'deki hububatın dünyanın diğer ülkelerine ulaşmasını temin etmesi çok değerli ve önemiydi. Türkiye de elbette yararlandı yüzde 10 seviyesinde, Avrupa yüzde 38, Asya yüzde 33, diğer ihtiyaç sahibi ülkeler ise yüzde 5 oranında bu koridordan sevk edilen ürünlere ulaşmış oldu. Koridorun, bir süredir kesintiye uğradığını biliyoruz. Bu konu, Türkiye'nin gündeminde olan bir konu, Türkiye Cumhuriyeti'nin bütün birimleri tahıl koridorunun bütün insanlar için, bütün ülkeler için ve dünyanın ihtiyaç duyan tüm ülkeleri için tekrar işler hale gelmesi için gayreti gösteriyor. Biz de bu sürecin tekrar başlamasını temenni ediyoruz." şeklinde konuştu.