Sütte Yüzde 60 Verim Kaybına Neden Olan Bakteri Bulundu

HAYATİ İKİZOĞLU - Afyon Kocapete Üniversitesi (AKÜ) Veteriner Fakültesi öğretim üyelerince süt ve et sığırlarında yüzde 60'a varan verim kaybına neden olan bakteri belirlendi.

Fakültenin Cerrahi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. İbrahim Demirkan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, TÜBİTAK tarafından desteklenen projede, Doç. Dr. Metin Erdoğan, Doç. Dr. Aysun Çevik Demirkan, Yrd. Doç. Dr. Fatih Bozkurt, Prof. Dr. Mustafa Altındiş, Zahide Köse ve Fahriye Zemheri ile çalışma yürüttüklerini söyledi.

Proje kapsamında et ve süt sığırlarında çok büyük ekonomik kayıplara yol açan yeni bir tür bakteri üzerinde çalıştıklarını dile getiren Demirkan, "Bakteri Türkiye'de ilk defa tespit edildi. Dünya gen bankasındaki bilinen bakterilerle karşılaştırıldığında yeni bir bakteri türü olduğu ortaya konuldu" dedi.

- Hastalık yüzde 60 verim kaybına neden oluyor

Bakterinin, sığırların ayaklarında yaralara sebep olduğunu belirten Demirkan, ayak hastalıklarından kaynaklanan topallıkların özellikle süt sığırlarında klinik, ekonomik ve hayvan refahı açısından önemli sorun teşkil ettiğini belirtti.

Demirkan, topallığın yoğun besiciliğin yapıldığı süt işletmelerinde sürü sağlığı ve üretimi olumsuz yönde etkileyen problemler arasında önemli bir yer tuttuğuna işaret ederek, şöyle dedi:

"Ayak hastalığının şiddetli ağrıya neden olmasından dolayı özellikle süt veriminde kayda değer finansal kayıplar söz konusu oluyor. Bazı ayak hastalıklarının tedavisi ekonomik olmadığı için süt sığırlarının zorunlu olarak erken kesime sevk edilmesiyle büyük zararlar ortaya çıkmaktadır. Ayak hastalıkları süt sığırcılığında sinsi bir olgudur. Hayvan bakıcıları tarafından da ihmal edilebilmektedir. Bakteri, yaranın yüzeysel ve deride bulunan sinir uçlarında açığa çıkmasına, çok şiddetli ağrının ortaya çıkmasına sebep olmaktadır. Ağrıdan dolayı hayvanlarda beslenme ve su içme isteğinin olmaması, uzun süre yerde yatması, süt sağım ünitesine girme ve sağıma müsaade etme isteğinin bulunmaması, döl veriminin düşmesi, gebe kalma süresinin uzaması gibi etkiler meydana gelmektedir. Bakterinin neden olduğu hastalık yüzde 60 süt verimi kaybına neden oluyor."

Hayvandan hayvana bulaşma riski yüksek

Rahatsızlığın hayvandan hayvana bulaşma riskinin çok yüksek olduğuna dikkati çeken Demirkan, kış aylarında hayvanların kapalı yerde tutulması nedeniyle hastalığın daha hızlı yayıldığını aktardı.

Demirkan, projeyi 3 yıl süren çalışmanın ardından tamamladıklarını ifade ederek, şu değerlendirmede bulundu:

"Ülkemizin farklı bölgelerinden temin edilen tırnak derisinde bulunan yaralardan, yani 'digital dermatitis' denilen hastalıktan alınan deri numunelerinden laboratuvar koşullarında bakteri kültürü yapıldı. Bu bakterinin uzunluğunun 16 mikron, eninin 0,5 mikron olduğu, oksijensiz ortamları tercih ettiği gözlendi. Çiftlik sahipleri ve sürü yöneticilerinin, süt sığırlarının ayak hastalıkları konusunda bilinçlendirilmesi, farkındalığın artırılması ve doğru bilgilendirilmesi için Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına, üniversitelerin veteriner fakültelerine ve ilgili sivil toplum örgütlerine görevler düşmektedir."