Sudan Hafif Beton Üretmeye Çalışıyorlar

ABDULKADİR NİŞANCI - Bayburt Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Bölümünce, TÜBİTAK tarafından da kabul edilen projeyle Bayburt taşı atıklarından sudan hafif, basınca dayanıklı, ısı iletkenliği ve maliyeti düşük duvar ve blok elemanı üretilmeye çalışılıyor.

Bayburt Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. İlker Tekin, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Bayburt ve çevresinin jeolojik bakımdan yoğun bir bölge olduğunu, yörede ısı ve ses yalıtımına uygunluğunun yanı sıra yumuşak yapısı nedeniyle kolay işlenebilen Bayburt taşı rezervlerinin fazla olduğunu belirtti.

Bayburt ve çevresinde sedimanter, metomorfik ve volkanik oluşumları görmenin mümkün olduğunu dile getiren Tekin, şunları söyledi:

"Mermer, traverten gibi ekonomik değeri çok yüksek olan kayaçlara da bu bölgede rastlıyoruz. Bunun yanı sıra oniks diye bilinen ve gerçekten ekonomik değeri çok yüksek olan taşa da Bayburt'ta rastlamak mümkün. Ayrıca burada bir de Bayburt taşı olarak bilinen bir tüf var. Bu üç çeşit kayaç kimyasal olarak çok çeşitliliğe sahip olmasa da ikisi renk açısından farklı. Biri beyaz, biri sarı olmak üzere, bir de yeşil renkte trans var."

Tekin, bu kayaçların çok özel olduğunu dile getirerek, "Bayburt taşı bölgede taş yontma işçiliği ile kaplama malzemesi olarak yoğun şekilde kullanılıyor. Bu malzeme henüz Türkiye içine yayılmış bir malzeme değil ya da çok bilinmiyor. Silis açısından yaklaşık yüzde 70 yoğunluğa sahip bir kayaç, tüfit yapıda. Biz tabi inşaat sektöründe bu tip kayaçları oldukça yoğun kullanıyoruz. Özellikle çimento sanayinde, beton sektöründe kullanıyoruz" dedi.

-TÜBİTAK'tan proje desteği

Bayburt Üniversitesi olarak, zoolit minerallerinin de bulunduğu Bayburt taşını değerlendirmek amacıyla çeşitli çalışmalar yürüttüklerini anlatan Tekin, şöyle devam etti:

"Bu çalışmalarda yaklaşımımız öncelikle atık malzemeleri değerlendirmek üzerine. Çünkü bu malzeme sonuçta endüstriye sahip, şu an Bayburt'ta bir gelir üretiyor, katma değer sağlıyor, ekonomiye dönüşüyor ancak bu malzemenin atık ürünleri şu ana kadar ürüne dönüştürülmemiş. Esas amacımız, çıkış noktamız bu. Bunun üzerine bazı çalışmalar yaptık ve TÜBİTAK'a iki proje sunduk. TÜBİTAK bunları kabul etti. Bu projeler birbirinin devamı.

Birinci projemiz Bayburt taşı atıklarıyla duvar elemanı üretmek üzerine. Neden duvar elemanı? Duvar elemanı hafif, ısıl iletkenliği düşük, yangına dayanıklı ve ucuz olmalı. Bu bütün fonksiyonları Bayburt taşıyla üretilmiş duvar elemanlarında görüyoruz biz. Birinci projemizde elde ettiğimizin beton hafif beton, duvar blok elemanı. Birinci projeden elde ettiğimiz veriler 1,5 kilogram/desimetre küplük yoğunluk ve yaklaşık 10-12 megapascal basınç dayanımı ki yaklaşık üç günde elde ediyoruz bu dayanımı. Bu da oldukça iyi bir zaman. Bunun üstüne ne yapabiliriz, bu taşı nasıl hafifletebiliriz düşüncesi bizi ikinci projeye yönlendirdi."

-Kısa süre sonra üretime geçecekler

Tekin, birinci projelerinin ardından TÜBİTAK'ın ikinci projelerine de destek verdiğini belirterek, şunları kaydetti:

"Yine Bayburt taşıyla ultra hafif beton blok duvar elemanı üretmeye çalışıyoruz. Ultra hafiften kastımız aslında sudan hafif olması durumu. Yani sudan hafif bir beton üretmeye çalışıyoruz. Henüz proje yarı safhasında. Mart ayında blok elemanları üretmeye başlayacağız. Eğer ürün, dayanım, ısıl iletkenlik değeri, yangın direnci, basınç dayanımı ve hafiflik olarak isteneni sağlarsa o zaman biz bu projeyi biraz daha büyütmeyi düşünüyoruz."

-Uluslararası alanda bilinsin istiyorlar

Yrd. Doç. Dr. Tekin, esas amaçlarının Bayburt'a katma değer sağlamak olduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:

"Burada bir girişimci ile bu ürünü üretmeyi düşünüyoruz. Üniversitemizde laboratuvar imkanları oldukça güçlü. Malzeme laboratuvarımızda her tip deneyi yapabiliyoruz. Bu malzemeyi modernize etme ve güçlentirme, iyileştirme şansına sahibiz. Bu bizim için önemli bir süreç. Bunun dışında Bayburt taşıyla yapılabilecek çok şey var. Tuğla, kaplama malzemesi gibi üretimleri de art arda burada projelendirmeye çalışıyoruz.

Bir diğer konuda uluslararası literatürde ne yazık ki çok yayın görmüyoruz Bayburt taşıyla ilgili. Bu tabi çok hoş bir durum değil bizim açımızdan. Çünkü Bayburt doğal taş zenginliği çok fazla olan bir şehir ve bu zenginliğin uluslararası zenginliğe de bir şekilde geçmesi gerekiyor. Bizim bir diğer çalışma alanımız da bu. Burada elde ettiğimiz verileri uluslararası literatüre taşıyarak Bayburt taşıyla ilgili bilinç oluşturmaya çalışıyoruz." - Bayburt