Son Dakika! Putin'in, "Yaptırımları kaldırın" şartına Erdoğan'dan yeşil ışık: BM'nin hazırlayacağı yeni paketle Tahıl Anlaşması devam edebilir

Soçi'deki zirvenin ardından kameralar karşısına geçen Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Vladimir Putin açıklamalarında bulundu. Putin, Tahıl Koridoru Anlaşması'nı canlandırmayı istediklerini belirterek, "Biz tahıl anlaşmasını canlandırmaya hazırız tabii eğer Rus tahıl ürünlerinin ihracatı ile ilgili yaptırımlar kaldırılırsa. Ben Sayın Erdoğan'a da bunu ilettim." derken, Erdoğan ise, Birleşmiş Milletler'in hazırlayacağı yeni paketle anlaşmanın devam edeceğine inandığını söyledi.

SOÇİ'DE ERDOĞAN-PUTİN ZİRVESİ

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin'in davetine icabetle günübirlik çalışma ziyareti gerçekleştirmek üzere Rusya'ya gitti. Erdoğan'ın, Rusya Devlet Başkanı Putin ile Soçi'deki görüşmesi öğle saatlerinde başladı. Görüşmenin ana gündem maddeleri Rusya-Ukrayna savaşı ve Moskova'nın tek taraflı feshettiği Tahıl Koridoru Anlaşması oldu.

GÖRÜŞME 3 SAAT SÜRDÜ

Rus Sanatoryum'daki görüşme, yaklaşık 3 saat sürdü. Toplantı, yaklaşık 1,5 saatlik heyetler arası görüşmenin ardından baş başa çalışma yemeğiyle devam etti.Dünya iki liderin Soçi'deki zirvesine kilitlenirken, görüşmenin ardından kameralar karşısına geçen Erdoğan ve Putin açıklamalarda bulundu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıklamalarından satır başları şu şekilde:

"Kıymetli dostum Sayın Putin'e nazik daveti ve misafirperverliği için tekrar teşekkür ediyorum. Yine bu vesileyle 6 Şubat depremleri ile son aylarda yaşanan orman yangınları sırasında verdikleri destek ve sergiledikleri dayanışma için şahsım, milletim adına teşekkür ediyorum. Kendisi ile son olarak geçtiğimiz yıl Astana'da düzenlenen Asya'da İşbirliği ve Güven Artırıcı Önlemler Konferansı vesilesiyle bir araya gelmiştik.

"PUTİN İLE HEP DİYALOG İÇİNDE OLDUK"

O günden bugüne kadar Sayın Putin ile daima yakın telefon diplomasisi ile diyalog içinde olduk. Bugün gerek ikili gerekse heyetler arası yaptığımız görüşmelerde gündemimizdeki konuları ele aldık. Ticaret, enerji, tarım, turizm, ekonomi ve finans başta olmak üzere çok boyutlu işbirliğimizi daha da güçlendirmek için atılabilecek adımları değerlendirdik. İkili ticaret hacmimiz geçen sene yaklaşık 62 milyar dolara yaklaştı. 100 milyar dolar olarak belirlediğimiz hedefe emin adımlarla ilerliyoruz. Turizmde bu yıl da oldukça başarılı bir sezon geçiriyoruz. 2022 yılında 5 milyon 230 bin Rus vatandaşını ülkemizde ağırlamıştık. Bu yılın ilk 7 ayında ise 3,5 milyon Rus turist ülkemize geldi. Bu sayının kalan dönemde daha da artacağına inanıyorum.

"KARADENİZ GİRİŞİMİNİN YENİDEN CANLANDIRILMASI ÜZERİNDE DURDUK"

Üzerinde özellikle durduğumuz konulardan biri Karadeniz Girişimi'nin yeniden canlandırılması oldu. Rusya'nın Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde ofis açma kararından memnuniyet duyduk. Karadeniz Girişimi, küresel gıda krizi ile mücadelede anahtar rol oynadı. Özellikle Afrika gibi tahıla en çok ihtiyaç duyanlar için bir nefes borusu oldu.

"TAHIL ANLAŞMASINDA EKSİKLER GİDERİLMELİ"

Gündeme getirilen alternatif öneriler Karadeniz Girişimi gibi sürdürülebilir, güvenli ve taraflar arası işbirliğine dayanan kalıcı bir model sunamamıştır. Rusya'nın girişimin yeniden başlaması noktasındaki beklentileri tüm tarafların malumudur. Rus dostlarımızın dile getirdiği hususları biz de farklı vesilelerle ifade ettik ediyoruz. Eksiklerin giderilerek girişimin devam ettirilmesi gerektiğine inanıyoruz.

"BM'NİN YENİ ÖNERİ PAKETİYLE NETİCE ALINMASI MÜMKÜN"

Bu konudaki görüşlerimizi değerli dostum ile de samimiyetle ikili görüşmemizde paylaştım. Bu kapsamda Birleşmiş Milletler ile bir istişare önemli ilerlemeler içeren yeni öneriler paketi hazırladık. Bu yeni süreç vasıtasıyla netice almanın mümkün olduğu kanaatindeyim. Türkiye olarak beklentileri karşılayacak bir çözüme inşallah kısa sürede ulaşacağımıza inanıyorum.

"ÇATIŞMALARIN SONA ERDİRİLMESİNİ ARZU EDİYORUZ"

Bölgemizde kalıcı barış, istikrar ve refahın tesisine yönelik çalışmalarımızı sürdürme kararlılığındayız. Devam eden çatışmaların bir an önce uluslararası hukuk temelinde kalıcı ve adil bir barış ile sona erdirilmesini arzu ediyoruz. Her konuşmamda vurguluyorum. Savaşın kazananı, barışın kaybedeni olmaz. Bu ilkesel yaklaşımımızı aynen muhafaza ediyoruz. Taraflar arasında doğrudan müzakerelere evvelce ev sahipliği yaptık. Bu konuda üzerimize düşeni her zaman olduğu gibi yine yapmaya hazırız.

"RUSYA İLE YAKIN TEMASIMIZ MESELELERİN ÇÖZÜMÜNE KATKI SUNMAYI SÜRDÜRECEK"

Sayın Putin ile diğer bölgesel ve küresel meseleleri de ele aldık. Bu kapsamda Suriye, Güney Kafkasya, Libya ile Afrika'daki son gelişmeleri değerlendirdik. İkili ilişkilerimizi bugüne kadar iyi komşuluk, dostluk, samimiyet ilkeleri temelinde ülkelerimizin ve bölgemizin çıkarına hizmet edecek şekilde ilerlettik. Bu temel üzerine inşa edilen Türk-Rus münasebetlerinin faydalarını çok geniş bir alanda gördük görüyoruz. Rusya ile yakın temasımız bölgesel ve küresel meselelerin çözümüne katkı sunmayı sürdürecektir. Özellikle Akkuyu Nükleer Enerji Santrali malum son şiddeti ile yürüyor ikinci bir adım olarak da yine Sinop Nükleer Enerji Santrali konusunu bugün değerli dostum ile ele aldık. Bu alanda da atılacak bir adımla Türkiye sınıf atlayacaktır.

"FAKİR AFRİKA ÜLKELERİNE GÖNDERİLECEK TAHIL ÖNEMLİ"

Özellikle Ukrayna'nın burada Rusya ile müşterek adımların atılabilmesi noktasında yaklaşımlarını tabii ki yumuşatması gerekiyor. Özellikle şuan itibarıyla Karadeniz Tahıl Koridoru'ndan en az gelişmiş fakir Afrika ülkelerine gönderilecek tahıl önemli. Ama buradan çıkacak tahılın yüzde 44'ü Avrupa ülkelerine giderse buna haklı olarak Rusya olumlu bakmıyor. Buradan zaten yüzde 14 Türkiye'ye gönderiliyordu, bunun dışında yüzde 6 civarında Afrika ülkelerine.

"PUTİN AFRİKA'DA 6 TANE ÜLKEDEN BAHSEDİYOR"

Bugünkü yaptığımız görüşmede Sayın Putin biz 1 milyon ton fakir ülkelere bu tahılı göndermeye varız, bunun bütün lojistik çalışmalarını da yaptık ve bu lojistik çalışmalarıyla bu adımı atmaya hazırız dediler. Biz de kendilerine burada üzerimize ne görev düşüyorsa Türkiye olarak biz de buna varız ve sizden gelecek olan bu tahılları biz fabrikasyon olarak değirmenlerimizde öğüterek un şeklinde fakir Afrika ülkelerine gönderebiliriz dedik. Bu konularda da mutabık kaldık. Temennim odur ki Sayın Putin de Afrika ülkelerinden bu talepleri süratle yerine getirir ki 6 tane ülkeden özellikle bahsediyor. Temennim odur bu adımları da müşterek atma durumunda oluruz. Katar'ın özellikle bu fakir en az gelişmiş Afrika ülkelerine tahılın özellikle un haline getirilerek gönderilmesi noktasında mali destek verme bakımından Rusya-Türkiye-Katar üçlüsü olarak katılabiliriz diyorlar. Böyle bir adımı atmak suretiyle temenni ediyorum ki en az gelişmiş Afrika ülkelerinin bizler de yanında oluruz."

Putin ise şu şekilde konuştu:

"Görüşmede bölgesel ve küresel konuları değerlendirdik. Türk ekonomisine ucuz yakıt sevkiyatını sürdüreceğiz. İkili ticaretlerimizde lira ve rubleyi kullanıyoruz.

"RUSYA SEVKİYATLAR KONUSUNDA GÜVENLİ VE SORUMLU BİR ORTAK OLACAKTIR"

Rusya her zaman olduğu gibi sevkiyatlar konusunda güvenli ve sorumlu bir ortak olacaktır. Türkiye'de doğalgaz dağıtım hub'ı kurulmasını teklif ettik. Bu hub'ın kurulması için ortak çalışma grubu kurulmasını talep ettik. Geçen sene ticareti hacmimiz bu sene ilk 6 ayda yüzde 19 arttı. Turizm alanındaki işbirliğimiz bu sene yılın ilk yarısında 2.2 milyon turistti. Umarız ilerleyen süreçte bu daha da artacak. Rus turistlerimizin güvenli ve huzurlu tatil yapması için elimizden geleni yapıyoruz aynı şekilde Türk tarafları da ellerinden geleni yapıyorlar.

"TAHIL GİRİŞİMİNİ SONA ERDİRMEYE ZORLADILAR"

Şubat ayındaki depremde Rusya ilk yardım eli uzatan ülkelerdendi. Yangınlar için de yangın söndürme uçakları gönderdik. Karadeniz Tahıl Girişimi'nin sona ermesinden de bahsettik. Biz dedik ki, bizi bu karara zorladılar. Özellikle şunun altını çizmek istiyorum anlaşmasının sona ermesi küresel gıda pazarını çok fazla etkilemedi. Dağıtım kısmında sorun var. Bunun da Karadeniz Tahıl Girişimi ile bir alakası yoktu. Batı bizi aldatıyordu.

"TAHIL ANLAŞMASINI CANLANDIRMAYA HAZIRIZ"

Yüzde 70'i gelişmiş ülkelere ulaştı ve fakir ülkelere çok azı ulaştı. Ben ilkesel tutumumu tekrar dile getirmek istiyorum. Biz tahıl anlaşmasını canlandırmaya hazırız tabii eğer Rus tahıl ürünlerinin ihracatı ile ilgili yaptırımlar kaldırılırsa. Ben Sayın Erdoğan'a da bunu ilettim. Suriye'de işbirliğimizi çok önem veriyoruz. Astana formatı da çok önemli. Suriye konusunda etkin bir mekanizma söz konusu."

TAHIL KORİDORU

Ukrayna-Rusya Savaşı'nın küresel gıda fiyatları üzerindeki etkisini azaltmak için BM, Rusya, Türkiye ve Ukrayna, 22 Temmuz 2022'de İstanbul'da düzenlenen törende Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması'nı imzalamıştı. 17 Temmuz 2023'e gelindiğinde ise, Rusya talepleri karşılanmadığı gerekçesiyle anlaşmayı yeniden yürürlüğe koymadı. Kremlin Sözcüsü Peskov, "Tahıl koridoru anlaşması fiilen son buldu, durduruldu. Rusya, ilgili şartlar uygulanır uygulanmaz derhal tahıl anlaşmasına geri dönecek. Anlaşmanın Rusya ile ilgili kısmı yerine getirilmedi" ifadelerini kullanmıştı.